www.ravagedigitaal.org |
1ddRavagedigitaal
18-09-07 d![]() ![]() |
|
|
Vanwege de geplande uitbreiding van luchthaven Heathrow in Engeland, kwamen van 14 t/m 19 augustus zo'n 1.500 milieuactivisten uit protest op de toekomstige bouwlocatie bijeen. Tezamen met lokale bewoners bond men dagenlang de strijd aan met bedrijven die het vliegverkeer drastisch willen uitbreiden, met een nog rampzaligere luchtvervuiling tot gevolg. door Pieter Denkend aan zeven dagen actievoeren tegen de geplande uitbreiding van luchthaven Heathrow, is het eerste dat in me opkomt een chemisch roze bloemetjesgeur. Wijs geworden door de buikgriep-epidemie die twee jaar geleden uitbrak in het G8-actiekamp in het Schotse Stirling, stonden in het klimaatkamp de desinfecterende zeepflesjes opgesteld bij elk toilet en op iedere plaats waar voedsel wordt bereid, ruikend naar deze zeer Britse poging om zeep acceptabel te maken. Als ik op maandag 20 augustus na een blokkade van een uur of twintig doodmoe in het kamp arriveer, is die zeeplucht het eerste wat me komt toegewaaid. De blokkade van het hoofdkantoor van BAA (British Airports Authority) was de meest opvallende actie van het klimaatkamp. BAA is een semi-geprivatiseerd bedrijf dat alle grote vliegvelden rondom Londen in bezit heeft. Het bedrijf wil een derde landingsbaan aanleggen bij de drukste luchthaven ter wereld, Heathrow. De bewoners van de dorpen Harmondworth en Sipson, die voor die derde baan moeten wijken, zijn hier tegen. Fluffy demoOnderdeel uitmakend van een basisgroep op het klimaatactiekamp, heb ik zaterdag een demonstratie helpen organiseren die zondag 19 augustus leidde dwars door de bedreigde dorpen. Hieraan werd meegewerkt door de lokale bewoners en het kinderblok van het kamp. Na een langdurige ronde door het gebied waar de derde start- en landingsbaan moet komen, en wat toespraken in Harmondsworth van onder meer Guardian-journalist George Monbiot, vertrokken we naar het kantoor van BAA. Dat ligt net buiten het terrein van Heathrow en vlakbij het veld dat we speciaal bezet hadden voor het klimaatkamp. Met zo'n 500 demonstranten arriveerden we rond vijf uur in de middag bij BAA, waar we werden opgewacht door enkele honderden actievoerders die reeds aanwezig waren. Zij bleken de pogingen van zo'n duizend politieagenten om hen tegen te houden moedig te hebben weerstaan.
De politie probeerde de groepen gescheiden te houden, zodat de fluffy local demo, mét kinderen, kon laten zien hoe je jezelf door een politielinie heen werkt. Even later bleek dat de politie het feit dat we op de parkeerplaats van BAA stonden, wilde inruilen voor om het even welke alternatieve locatie. De parkeerplaats is blijkbaar belangrijk voor BAA en zo bevond ik mij plotseling temidden van een heuse zitblokkade. De politie deed vervolgens een halfslachtige poging om de actievoerders weg te krijgen van het parkeerterrein, maar gaf op nadat duidelijk was geworden dat ook op andere locaties langs de grens met Heathrow nieuwe zitblokkades werden uitgevoerd. De volgende ochtend claimde BAA de overwinning omdat het uit angst voor de actievoerders iedereen op kantoor maar alvast vrij had gegeven voor die dag. Media en aandeelhouders dachten daar toch anders over en aan het eind van de week mocht BAA een nieuwe bestuursvoorzitter, een nieuwe financiële man en een nieuw hoofd publiciteit en veiligheid gaan zoeken. BAA had bovendien al eerder zijn hand overspeeld door de rechter te vragen om een gebiedsverbod (injunction) voor 5 miljoen Britten, waaronder een flink deel van de lokale bevolking, in te stellen. Hoewel er in Engeland kwistig met dit soort gebiedsverboden wordt gestrooid, gebaseerd op uit de hand gelopen anti-stalking wetgeving, vond de rechter dit toch echt te ver gaan. Organisatie Naast de anti-stalking injunction is ook het weer heel Brits. Londen is meestal druilerig maar het deed gedurende de actieweek toch echt zijn reputatie eer aan. Stormachtige regenbuien waren aan de orde van de dag op de winderige heuvel waar Heathrow is gesitueerd en het was koud. Toch wisten zo'n 1500 mensen, tien kippen en een groot wit konijn het klimaatkamp te vinden. Best veel als je bedenkt dat traditioneel links in het Verenigd Koninkrijk de neiging heeft afstand te houden van het onderwerp 'klimaat' en dat de voormalige Britse communistische partij verantwoordelijk is voor campagnes vóór genetische manipulatie en tegen het klimaat; The Great Global Warming Swindle, de door Channel 4 vertoonde tegenhanger van An Inconvenient Truth van Al Gore, is nota bene geproduceerd door de redactie van Living Marxism.
Het klimaatactiekamp komt voort uit de losse coalitie van Earth First! georiënteerde milieuactivisten, linkse studenten en antiglobalisten die het actiekamp rond de G8-top in Gleneagles in 2005 hebben opgebouwd. Dit netwerk is, mede onder invloed van de hoge olieprijzen en de forse positieve publiciteit die het actiekamp tegen de kolencentrale in Drax in Noord-Engeland vorig jaar opleverde, behoorlijk gegroeid. Engeland kent nu in een stuk of dertig steden zogenoemde transition town netwerken voor lokale duurzame energie, en al langer een regionaal georganiseerde beweging tegen gentechnologie en vóór biologisch voedsel. Dus is het mogelijk om regionaal te mobiliseren voor een klimaatkamp als deze. ConsensusOngeveer driekwart van het klimaatkamp was onderverdeeld in regionaal georiënteerde wijken, neighbourhoods of Barrio's genaamd. Besluitvorming over komende acties en over de gang van zaken op het kamp vond meestal plaats via deze gedecentraliseerde consensus-structuur. 'Thuis' binnen deze structuur was voor mij dan de Oxford neighbourhood. Meestal werden de acties binnen deze structuur besproken. Meestal, want als je écht iets geheim wilde houden, ging je er natuurlijk zelf op uit met een of twee basisgroepjes van zo'n tien personen. Gedurende de actieweek werden er kleine en grotere acties uitgevoerd door basisgroepen. Sommige daarvan waren spectaculair, zoals de blokkade van de kerncentrale Sizewell B door een groep actievoerders die zich daarbij hadden vastgeketend aan betonnen vaten. De zakenvliegvelden Farnborough, Biggin Hill en Northolt kregen zelfs te maken met meerdere blokkadeacties. Jezelf met superlijm vastplakken aan een glazen draai- of schuifdeur van een te blokkeren gebouw, lijkt in Engeland de nieuwste actietrend te zijn. Het is een middel dat de politie veel hoofdbrekens bezorgt. Met de City of Londen op drie metrozones afstand zijn er rond Heathrow actiedoelen te over. Dit soort acties is bovendien besmettelijk. Bij één van de blokkades van het hoofdkantoor van oliemaatschappij BP stapte een toevallig passerende fietser van zijn fiets, om zich met zijn beugelslot eveneens vast te ketenen, omdat hij het een goede actie vond.
Minder besmettelijk en af en toe behoorlijk irritant was de houding van de media. De kampeerders van het klimaatkamp ondervonden heel veel problemen met de tabloids nadat de Evening Standard had verzonnen dat activisten van plan waren om in piloten-uniform vliegtuigen te gaan kapen. Het kamp had op verzoek van de bewoners van de omliggende dorpen echter besloten om het passagiersverkeer op Heathrow niet te zullen hinderen. De bewoners hebben daar in een persbericht aan toegevoegd dat dit een voorlopig besluit is: zodra de bulldozers komen, zullen ze zelf mogelijk verder gaan. Het betekende wel dat Heathrow de facto taboe was voor de activisten. De overeenkomst zei echter niets over het vrachtverkeer, dus werd de toegang tot de vrachtafdeling van Britsh Airways gedurende de hele zondagnacht geblokkeerd. De ruzie met de tabloids leidde er eveneens toe dat men het aanvankelijke plan om journalisten embedded toe te laten in het kamp, moest laten varen. De journalisten kregen nu dagelijks een rondleiding van 11 tot 12 uur. Tipping PointsTengevolge deze maatregel mopperden journalisten bij de vakbond en probeerden stiekem toch het kamp te betreden. Dit leidde bijvoorbeeld tot een vreemd ingedeelde pagina in The Times. Bovenaan het relaas van een onbeholpen poging tot infiltratie door een journalist, die al in paniek raakte bij de gedachte aan een composttoilet. Onderaan een uitstekend artikel van de wetenschapper/activist Mark Lynas waarin wordt uitgelegd waarom de activisten gelijk hebben en hoe gevaarlijk Climate Tipping Points zijn. De Engelse kranten, met inbegrip van de rechtse Rupert Murdoch-kranten als The Times, verspillen namelijk weinig energie aan klimaatontkenners. Onder meer voor die Tipping Points, dat tijdens de professioneel georganiseerde workshops uitvoerig aan bod kwam, was ik naar het klimaatkamp gekomen. Onder minder optimistische activisten of doomers is al een paar jaar een soort wedloop gaande over welk probleem als eerste tot onoplosbare problemen zal gaan leiden: de dalende olieproductie of klimaatverandering. Met de nieuwe gegevens van NASA-wetenschapper James Hansen in de hand, lijkt het duidelijk te worden dat het klimaat 'wint'. Hansen gaf in juli in een artikel aan dat er duidelijk beweging zit in de ijskappen van Groenland in West-Antarctica en dat het smelten van die ijskappen niet geleidelijk zal gaan maar heel erg snel als er eenmaal een bepaalde temperatuur is bereikt. Dat stadium wordt een 'Tipping Point' genoemd.
Iets dergelijks doet zich ook voor bij het ontdooien van het permafrost in de poolgebieden die boven een bepaalde temperatuur het sterke broeikasgas methaan uitstoten en zo de klimaatverandering enorm doen versnellen. Dit punt, zo'n 0,5 graden Celsius boven de huidige temperatuur, dreigt binnen tien jaar bereikt te worden. Aangezien de wereld-olieproductie dan misschien net begonnen zal zijn met dalen, en de aardgasproductie en kolenproductie nog wel even door zullen stijgen, zal het klimaat het gaan winnen van Peak Oil. Het artikel van Hansen heeft een notoire gelovige in technische oplossingen als George Monbiot min of meer van zijn geloof doen vallen. Alhoewel Monbiot nog steeds vindt dat er naast economische krimp een geheel nieuw en grootschalige gelijkstroomnet nodig is in Europa om zonne- en windenergie te verwerken. VliegenMombiots deelname aan een discussie op donderdagavond in het klimaatkamp bleek een groot succes. Zodanig dat hij zowaar als spreker werd geaccepteerd op de grote afsluitende demonstratie van zondag tegen de geplande uitbreiding van het vliegveld. Want wie dit alles nog erger wil maken moet vooral gaan vliegen. Met een retourtje naar pakweg Thailand stoot je niet alleen meer CO2 uit dan je in een jaar tijd aan verwarming en huishoudelijke taken verstookt, de CO2 van vliegtuigen komt ook nog eens in een deel van de atmosfeer terecht waar het samen met de condensstrepen van vliegtuigen erg veel extra schade aanricht. Een fenomeen dat bekend staat als 'Radiative Forcing'. Bovendien is het vliegverkeer de sterkste groeier in CO2 uitstoot te wereld. Het is technisch namelijk heel erg moeilijk om een vliegtuig minder CO2 uit te laten stoten; de toepassing van een andere brandstof dan vliegtuigkerosine (wat gemaakt kan worden uit olie of in theorie uit kolen) is eigenlijk nauwelijks mogelijk. Vliegen wordt bovendien op allerlei mogelijke en onmogelijke manieren door overheden gesubsidieerd. Vliegtuigbrandstof is belastingvrij en het is zelfs uitgesloten van de klimaatverdragen zoals het verdrag van Kyoto.
Het Tyndall Center, het klimaat-onderzoekscentrum van de Britse overheid, heeft een rapport uitgebracht waarin wordt aangetoond dat het onmogelijk is voor het Verenigd Koninkrijk om haar uiterst bescheiden doestellingen volgens Kyoto te halen zonder iets tegen de luchtvaart te doen. Dit rapport werd op zondag voor een aparte demonstratie gebruikt; enkele honderden activisten die door een politiekordon braken met pagina's Tyndall rapport vastgelijmd aan hun handen. 'Armed with peer reviewed science', gewapend met harde wetenschap. Vliegen is ook een keiharde strijd van de rijken tegen de armen. Vrijwel alle 'goedkope' tickets van prijsvechters gaan naar bovenmodale en hogere inkomens in het rijke westen. Goedkope tickets betekenen dat rijke mensen vaker vliegen, arme mensen krijgen de periodieke droogtes, de stormen en de overstromingen cadeau. Denk aan het verschil tussen de dijken in Nederland en in Bangladesh en aan die delen van New Orleans die nog niet herbouwd zijn. Daarom trotseren we de regen, de wind en de chemische rozebloemetjesgeur. De vliegtuigen op Heathrow vliegen af en aan in een ritme van één vliegbeweging per twee of drie minuten, en het houdt niet op. Dat doen ze over de wijken Sipson, over Harmondworsth maar ook over Halfweg bij Schiphol, San Salvador Atempo bij Mexico-Stad en al die andere plaatsen. Daar willen ze ook dat het lawaai en de vervuiling stopt. En met die mensen, en met heel veel anderen komen we terug en zullen we zorgen dat het stopt.
Van
het klimaatkamp
|