Steden als Groningen, Nijmegen, Haarlem, Middelburg en Rotterdam hadden er al een, maar sinds 29 april is nu ook Den Haag een heuse stadsdichter rijker. Temidden van de oranje-franje van de Haagse Koninginnenach werd Harry Zevenbergen officieel benoemd. "Ik ben dichter van de stad en zijn inwoners, géén loopjongen van de politiek."

BARRE ZOMER IN APRIL

(met dank aan Garbage en the Jesus and Mary Chain)

de zon brandt meedogenloos
autobanden zuigen zich vast
in smeltend asfalt
ik vul mijn gieter met zweet
om de planten enige verkoeling
te schenken
de bodem van de Hofvijver
toont zich als een woestijnlandschap
aan de bussen met toeristen
de zeewind jaagt het zand
door de straten
op de Grote Markt
knarsen de tanden
in een broodje gezond

een barre zomer in april

ineens draait alles om
eerst een druppel dan twee
voor de zondvloed
de Prinsegracht vol doet stromen
in tram 6 onder de Kalvermarkt
worden roeispanen uitgedeeld
door medewerkers van de HTM

alleen als het regent ben ik gelukkig

dans ik door de straten
zwaai vrolijk
naar mopperende passanten

als het regent hou ik van de stad
alleen als het regent ben ik gelukkig

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

door Alex van Veen

Eind vorig jaar maakte de Haagse gemeenteraad bekend dat het drie ton heeft gereserveerd waarmee een stadsdichter kon worden aangesteld. "Den Haag heeft iets met het gesproken woord. Een stadsdichter die op eigen wijze over Haagse gebeurtenissen verhaalt, of maatschappelijke onderstromen vertaalt, betaalt zich terug in betrokkenheid en belangstelling", aldus de initiatiefnemer van het plan, GroenLinks-raadslid Weening.

Er werd een culturele kiescommissie en een open sollicitatieprocedure in het leven geroepen, waaruit Harry Zevenbergen als trotse winnaar tevoorschijn kwam. Hij zal de komende twee jaar de dichter des stads zijn. De 42-jarige dichter droeg tijdens Koninginnenach zijn eerste stadsgedicht voor, getiteld Den Haag geen wasmiddel. Hij deed dit onder begeleiding van een gitaar voor een gehoor van zo'n 10.000 mensen.

Opgegroeid in Rhenen, woont hij inmiddels 22 jaar in Den Haag. In zijn dichtwerk uit hij zich veelvuldig op directe, humoristische en romantische wijze. Zevenbergen is eveneens bepaald niet vies van het innemen van prikkelende politieke standpunten in zijn columns, waarbij het engagement soms van het papier of podium afspat. Naast diverse dichtbundels publiceert hij columns op websites als Subliterair en Ravage en is hij veelvuldig op de planken te vinden.

Diann van Faassen en Harry Zevenbergen

Heb je ooit zoveel toeschouwers gehad als tijdens Koninginnenach? Was je niet ontzettend zenuwachtig?
"Ik heb wel vaker opgetreden voor een groot publiek, maar zoveel als deze keer nog nooit. Ik was wel gespannen, maar niet zenuwachtig. Ik had een grappige introductie bedacht die het ijs brak, waarna mijn optreden zeer enthousiast werd ontvangen."

Naar verluidt trad je tijdens Koninginnenach op gehuld in het oranje. Heb je afstand gedaan van je antimonarchistische veren?
"Het betrof een oranjebruin - let op de nuance - T-shirt van een Japanse popartkunstenaar. Ik vond dat wel provocerend naar mezelf toe en naar andere linkse mensen met een tekort aan relativeringsvermogen. Ik ben overigens nog steeds een overtuigd antimonarchist."

Je bent als stadsdichter benoemd door de Haagse gemeenteraad, een instituut dat door jou geregeld door de mangel wordt gehaald. Is dat niet in tegenstrijd met elkaar?
"Dat ik op voordracht benoemd ben door de gemeenteraad, daar heb ik geen enkele moeite mee. Natuurlijk heb ik er wel over nagedacht. Er zijn heel veel instanties waar ik niet voor wil werken, maar de gemeente staat niet op dat lijstje. Wél zijn er heel veel functies die ik niet zou willen bekleden bij de gemeente. Ik word betaald met gemeenschapsgeld en ik ben dichter van de stad en zijn inwoners, géén loopjongen van de politiek of wie dan ook."

We hebben vernomen dat jouw vriendin in de commissie zit die jou tot stadsdichter heeft uitgeroepen, klopt dat?
"Eén heb ik geen vriendin, waarom denk je anders dat ik tot vervelens toe al die pathetische verzen en columns schrijf over het gebrek aan succes in de liefde?! En twee, de kiescommissie die is samengesteld door de gemeente bevat geen personen uit mijn familie-, vrienden- en kennissenkring. Wel is het zo dat naast deze commissie er een Stichting Stadsdichter is opgericht, die mij en mijn opvolgers gaat steunen en begeleiden op organisatorisch vlak. In het stichtingsbestuur zitten mensen, waaronder mijn favoriete ex-vriendin en collega Diann van Faassen, die actief zijn in het literaire wereldje in Den Haag en Delft en zich willen inzetten voor het tot een succes maken van het Stadsdichterschap. Die mensen ken ik allemaal persoonlijk, net als een groot deel van de afgevallen kandidaten deze mensen persoonlijk kent."

Wat houdt dat eigenlijk in, stadsdichter zijn van Den Haag?
"Op de eerste plaats schrijf en verspreid ik maandelijks een stadsgedicht, en daarnaast ook bij bijzondere gelegenheden. Verder is het mijn taak om ambassadeur of jehova te zijn van de poëzie. Ik zorg ervoor dat de poëzie onverwacht opduikt in het straatbeeld, in het openbaar vervoer, op de regionale tv. Dat kan op grootschalige wijze – denk aan projecties van gedichten op muren - maar ook in kleine vorm, zoals guerrillakunst - poëzie waar mensen bij verrassing mee geconfronteerd worden, zoals in de supermarkt of op straat. Verder worden er projecten gestart samen met basis- en middelbare scholen. Voor al deze projecten werk ik weer samen met muzikanten, dichters, beeldend kunstenaars, filmers, bibliotheken, etc."

Op welke wijze worden de stadsgedichten gepresenteerd?
"In de vorm van poëzieclips, die maak ik met filmers, animatoren en muzikanten, en die waarschijnlijk door TV West [lokale omroep] uitgezonden gaan worden. Verder verschijnt er iedere maand een poster/kaart, die onder andere via de bibliotheken verspreid wordt, en worden de gedichten gepubliceerd op verschillende websites. En natuurlijk krijg ik een eigen digitaal medium, de Stadsdichterssite, Voorlopig is dat nog de weblog Haagse Stadsdichter."

Schuift het ook nog wat, naast het verkrijgen van publieke bekendheid?
"Ik ontvang een jaarlijkse vergoeding van € 5.000,- en heb de beschikking over een basisbudget van € 25.000,- om de projecten mee op te zetten."

Worden je stadsgedichten vooraf beoordeeld door de gemeente, of geniet je totale vrijheid?
"De gedichten worden beoordeeld door mijzelf, en door wat vrienden die ik altijd mijn gedichten laat lezen. Ben dus vrij om te schrijven wat ik wil. Overigens zie ik het niet als mijn taak voortdurend commentaar te leveren op de politiek, maar als er wat speelt waar ik of anderen ons druk over maken, dan zal ik daar zeker over schrijven."

Je hebt dichters die de aandacht schuwen, en dichters die kicken op het podium. Behoor jij tot de laatste categorie?
"Ja zeker, al ben ik een verlegen man die onder normale omstandigheden de aandacht schuwt, hoe leuk ik het schrijven ook vind. Het podium is dé plek waar ik thuis hoor. Het heeft te maken met mijn opvatting over poëzie, die ik als een orale kunstvorm beschouw. Wat ik schrijf wil ik overbrengen aan mensen. De kick van een podium is dat er tussen een dichter en een publiek iets kan ontstaan. Mensen kunnen direct reageren op hetgeen ze horen."

Hou je nu nog tijd over om voor het goede doel zoals acties en manifestaties op te treden?
"Dat soort optredens zijn erg belangrijk voor mij en daar zal ik altijd tijd voor vrij blijven maken. Wanneer ik dat niet meer doe, moeten mensen mij maar aan deze woorden herinneren."

Radio Tonka, een Haagse underground radiozender waar je een column voor verzorgt, schijnt jou de wacht te hebben aan gezegd. Op Indymedia.nl berichtten zij onlangs dat je bent ontslagen aangezien je mainstream bent geworden. Hoe zit dat precies?
"Het bericht dat verspreid is op internet vormt een wat onhandige weerslag van die uitzending. Ik was daar zelf in eerste instantie nogal geïrriteerd over, omdat het volstaat met halve waarheden, onwaarheden en bekrompen meningen. Nadat ik Tonka had gebeld, verzekerden zij mij dat het satire was."

Overzicht van stadsdichters in Vlaanderen en Nederland.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Reageer op dit bericht