Ravage
Digitaal 8 januari 2007 ![]() ![]() |
|
|
Op 15 januari zal de linkse econoom Rafael Correa als de nieuwe president van Ecuador worden beëdigd. Eind november versloeg hij zijn tegenstander Alvaro Noboa ruimschoots in 19 van de 22 provincies. Het heeft er alle schijn van dat de linkse orkaan die woedt in Latijns-Amerika nu ook Ecuador heeft bereikt. door Nelson F. Núñez Vergara De 43-jarige ex-minister van Economie wil politiek aansluiting zoeken bij de linkse presidenten van landen als Brazilië, Argentinië en Venezuela. De leider van de Alianza PAIS (voluit: Patria Altiva i Soberana) belooft een einde te maken aan 'de lange neoliberale nacht' in Ecuador. Ecuador zal onder het presidentschap van Correa het vrijhandelsverdrag met de VS niet ondertekenen. Bovendien hebben Amerikaanse militairen in Ecuador hun langste tijd gehad: Correa heeft aangekondigd dat hij het contract over de basis Manta niet zal verlengen. HervormingenLinks zal diepgaande veranderingen van het Ecuadoriaans politieke systeem stimuleren, teneinde de instituties te herstellen die ernstig gehavend zijn door de traditionele partijen – inclusief Pachakutik, de politieke arm van de inheemse beweging – en het nationaal congres, de rechtelijke macht, het constitutioneel hof, de kiesraad en anderen te hervormen. Een van de eerste maatregelen van Correa zal zijn het uitschrijven van een referendum. Daarin moet de bevolking zich uitspreken over het ontbinden van het parlement en het instellen van een grondwetgevende vergadering. Die moet een nieuwe grondwet opstellen waarmee het land politiek en sociaal beter uit de voeten kan. Ecuador is een van de meest instabiele landen van Zuid-Amerika. De PRIAN van de verliezende rechtse kandidaat Alvaro Noboa, en de Sociaal Christelijke Partij zullen in de oppositie gaan. De PRE, de SP van Lucio Gutiérrez en de Linkse Democratische Partij hebben gezegd dat zij klaar staan om te onderhandelen met de Alianza PAIS, of te proberen het Nationaal Congres de constitutionele hervormingen te laten doorvoeren. Maar het meest conservatieve deel van de oppositie zal de controle in het parlement behouden, waardoor het mogelijk wordt dat er in het eerste trimester van het jaar 2007 per decreet geregeerd zal worden. De zwakte van deze oppositie is haar geringe legitimiteit. De ongeldige en blanco uitgebrachte stemmen bedroegen meer dan 50 procent en overtreffen daarmee het deel van de voor het congres uitgebrachte stemmen. Als de oppositie probeert de volksraadpleging te blokkeren, kan de regering overwegen het congres te ontbinden, om een brede nationale mobilisatie uit te roepen teneinde de rechtse partijen onder druk te zetten en hen te dwingen tot onderhandelen. Ander modelEcuador beleeft een goede economische tijd dankzij de olieprijzen. De productie bedraagt 530.000 vaten per dag, en samen met de financiële overboekingen door emigranten – 2.005 miljoen dollar ( 1.500 miljoen euro in 2005) – is dat de basis van de nationale economie. Deze overboekingen vertegenwoordigen 8 procent van het BNP (Bruto Nationaal Product) en zijn – volgens het rapport van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) – groter dan de gecombineerde stromen aan directe buitenlandse investeringen en officiële ontwikkelingshulp. De hervorming van de wet op de koolwaterstoffen heeft de staat aanvullende inkomstenbronnen verschaft, maar de regering weet dat zij voordeel moet halen uit de huidige situatie om structurele economische hervormingen door te kunen voeren. De toekomstige staatssecretaris van Energie, Alberto Acosta – een gezaghebbend econoom – zal opnieuw moeten onderhandelen over de petroleum-contracten die de regering als nadelig beschouwt, mogelijk inclusief die van de grootste oliemaatschappij Petrobrás. Ecuador zal terugkeren in de OPEC, de Organisatie van Olie Exporterende Landen, en het zal een strategische samenwerking op energiegebied aangaan met de Venezolaanse regering. Het staatsbedrijf Petro Ecuador wordt gemoderniseerd met hulp van het Venezolaanse bedrijf PDSVA en er zullen raffinaderijen moeten worden gebouwd om de ruwe olie te verwerken, derivaten (beleggingsproducten) te produceren en kapitaal op te bouwen. Deze plannen werden al uitgevoerd door de huidige regering, maar werden geblokkeerd onder druk van bedrijven uit de VS. De onderhandelingen zijn inmiddels hervat en president Correa heeft aangekondigd dat Venezuela op 16 januari zal beginnen Ecuadoriaanse olie te raffineren, terwijl de huidige regering de veiling heeft gestopt van zeven marginale velden ruwe olie, een bewezen reserve van ongeveer 120 miljoen vaten. De nieuwe regering zal de milieuschade gaan onderzoeken en de relatie daarvan tot de lokale gemeenschap, hetgeen een zeer belangrijke rol heeft gespeeld bij de vernietiging van de inheemse organisaties in het Amazonegebied. De toekomstige regering weet dat de mogelijkheden van het land op dit gebied ten einde lopen. Gespecialiseerde projecties nemen aan dat de olieproductie in 2012 onomkeerbaar zal beginnen af te nemen en dat Ecuador tegen 2023 een olie-importerend land zal zijn.Kwijtschelding schuldenDe andere economische pijler van de nieuwe regering zal de herziening van de buitenlandse schuld zijn. De toekomstige staatssecretaris Economie wordt Ricardo Patiño, die een criticus is van het neoliberalisme en een uitgesproken mening heeft over de manier waarop de buitenlandse schuld is opgebouwd en afgesloten, die momenteel 16.850 miljoen dollar bedraagt met 2.000 miljoen dollar aan toeslagen. De herziening kan een moratorium inhouden op de betalingen en/of het gebruik van de geaccumuleerde reserves om de schuld terug te kopen. Er zal een toetsing worden verricht en de 'niet legitieme en illegale schuld' zal aangevochten worden. Dat is mogelijk, zoals de Noorse regering heeft laten zien die afgelopen oktober eenzijdig en zonder voorwaarden de schuld heeft kwijtgescholden die zij had uitstaan bij Ecuador, Peru, Jamaica, Egypte en Sierra Leone, ervan uitgaande dat deze op onrechtmatige wijze was verkregen (niet als officiële ontwikkelingshulp of als fonds voor samenwerking). Ecuador had op deze wijze al 100 miljoen dollar betaald, terwijl het nog 35 miljoen schuldig was, die goed beschouwd ook 59 miljoen had kunnen zijn.
Ook biedt de regering van Venezuela – net als zij deed met Argentinië en Bolivia – meer staatsobligaties aan. Deze maatregelen zouden het de linkse regering mogelijk moeten maken de schuldenlast strategisch te verminderen en om de druk vanuit het Internationaal Monetair Fonds en de VS te vermijden, behalve dat het ook een lucratieve zaak is voor Caracas, de hoofdstad van Venezuela. Vrijhandelsverdrag Een andere te nemen maatregel is de wijziging van de wet op de financiële instellingen die de banken zal dwingen om 2.000 miljoen dollar, die in de VS zijn gedeponeerd, terug te halen en om het nationaal krediet te stimuleren. Dit is een erg gevoelig onderwerp voor de Ecuadorianen, die in 1999 maximaal 5.000 miljoen dollar verloren, dankzij de financiële crisis veroorzaakt door onjuist management van de particuliere banken en de medeplichtigheid van de regering van voormalig president Jamil Mahuad.De ondertekening van het vrijhandelsverdrag met de VS wordt ook afgewezen door het besluit van de toekomstige regering, en de veranderingen in het komende VS congres, waar de democratische meerderheid afwijzend schijnt te staan tegenover goedkeuring van dit soort handelsovereenkomsten. Overigens zullen zij de bevoegdheden van president Bush - welke vervallen op 30 juni 2007 - om de onderhandelingen voort te zetten, niet vernieuwen. Intussen probeert Peru de overwinning van Correa te gebruiken als argument om de democraten ervan te overtuigen dat het een van de weinige bondgenoten van de VS in de regio is en dat het gesteund zou moeten worden tegen het 'Chavistische' bondgenootschap. ZakenliedenAl deze aankondigingen hebben veel nervositeit losgemaakt in Wall Street, waar het risicoland Ecuador sinds 24 oktober van 509 naar 604 punten is gestegen. Er vindt grootscheepse verkoop plaats van Ecuadoriaanse staatsobligaties en de Credit Default Swap CDS – dat is een verzekering tegen het stoppen van betalingen – kosten nu evenveel als die van Irak. De zakenwereld heeft geen eenduidige mening over de nieuwe regering en gaat liever uit van haar specifieke belangen. De sectoren die verbonden zijn met de speculatieve financiële groepen die de bankzaken behartigen en belangen hebben in de buitenlandse schuld, zullen een sterke oppositie gaan innemen. ![]() Pijpleiding door het Amazone gebied De oliemaatschappijen bereiden zich voor om te onderhandelen met de nieuwe regering, gebaseerd op de ervaringen met Venezuela en Bolivia, waarbij zij hun bedrijven terugbrengen tot een rechtvaardigere verdeling. Ook zullen zij de kosten op zich moeten nemen van de milieuschade die zij hebben veroorzaakt, in het bijzonder in het Amazone woud. De nationale ondernemers kunnen ook belangrijke overeenkomsten bereiken met de regering en het probleem van koppelbazen oplossen in ruil voor krediet-ondersteuning en een agressief zoeken naar nieuwe markten voor de export en daarmee een toename van de nationale consumptie bevorderen. InheemsenAnderzijds zal de inheemse beweging een moeilijke periode doormaken. Deze bestaat uit een drietal sectoren. De eerste is een 'populistische' die de centrale organisatie van de Confederatie van Inheemse Nationaliteiten van Ecuador (CONAIE) controleert en die achter de kandidatuur van Luís Macas, de president van de CONAIE die in de eerste ronde 2,9 procent van de stemmen behaalde, stond. Deze sector omvat inheemsen die officiële posities in het staatsapparaat bezetten en die bezorgd zijn over de afspraken die Correa heeft gemaakt met andere inheemse organisaties zoals het FENOCIN, een nationale federatie van boeren-, inheemse- en afro-Ecuadoriaanse volksorganisaties en gemeenschappen. Het verlies in de eerste ronde van de verkiezingen is hard bij hen aangekomen, maar zij proberen zich nog steeds voor te doen als de 'woordvoerders en vertegenwoordigers' van de inheemse beweging. Dan is er wat vele analisten noemen 'de inheemse maffia', die bestaat uit de vroegere leiders van de CONAIE en de FEINE, die evangelisch georiënteerd is, en die verbonden waren met het regime van Lucio Gutiérrez, tot 2005 president van Ecuador. Rapporten van de accountant van de republiek en andere onderzoeken, wijzen hen aan als in ernstige mate verantwoordelijk voor onregelmatigheden en corruptieve handelingen waarmee miljoenen dollars gemoeid zijn. ![]() Verkiezingsstrijd bij de inheemsen Deze sector vormde de sleutel tot de overwinning van de Sociedad Patriotica Party in het Amazonegebied en in de bergen waar zij vele lokale overheden voor zich hebben gewonnen. In de tweede ronde ondersteunden zij Noboa maar verloren overweldigend en zijn nu extreem bezorgd. De derde sector wordt gevormd door groepen die gedefinieerd zouden kunnen worden als 'inheems links', die in principe vertegenwoordigd worden door provinciale leiders, intellectuele inheemsen en enkele nationale leiders van de CONAIE. Zij zijn de tegenstanders geweest van de controle door Luis Macas en zijn groep en van de inheemse maffia in het Amazonegebied. Maar hun belangrijkste zwakte was dat zij zich in de aanloop van de verkiezingen niet nationaal hadden verenigd en voortdurend verslagen en geïsoleerd werden. Zij waren zeer belangrijk voor de meerderheid van de inheemse steun voor de kandidatuur van Correa. In feite won Rafael Correa in de tweede stemmingsronde in alle Amazone en hoogland provincies met een gemiddelde van 67 procent. Regionale veranderingenEr beginnen zich nu drie blokken in de regio af te tekenen. Het eerste, waaronder Mexico, Colombia en Peru als bondgenoten van de VS. Het tweede wordt gevormd door een groep 'radicaal' linkse regeringen waaronder Venezuela, Bolivia en Cuba, waarbij Ecuador zich zou aansluiten. Het derde bestaat uit een groep links georiënteerde 'gematigde' regeringen, waaronder die van Brazilië, Argentinië, Uruguay en Chili. Tot nu toe heeft Venezuela het initiatief met belangrijke politieke en handelsovereenkomsten in het kader van MERCOSUR, een douane-unie tussen Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Venezuela, dat een toenemende mate van integratie ontwikkelt tussen de economieën in de regio. Op militair gebied zijn er verschillende problemen. Enerzijds zullen de Amerikaanse troepen Ecuador binnen twee jaar moeten verlaten, omdat de overeenkomst voor de militaire basis van de VS in Manta niet zal worden herzien. In de periode die resteert zal de Ecuadoriaanse regering er nauwlettend op toezien dat de activiteiten daarvan beperkt blijven tot de voorwaarden van de anti-drugs overeenkomst en geen activiteiten omvatten die betrekking hebben op het Colombiaans conflict. Military SchoolDe nieuw gekozen president gaf met een bijzonder ironische zinsnede aan dat "een militaire basis van de VS in Manta alleen geaccepteerd zou worden, indien de VS een Ecuadoriaanse militaire basis in Miami toestaat."Het Pentagon waarschuwde president Bush tegen de toenemende nationalistische stromingen onder de militairen, aangemoedigd door de gebeurtenissen in Venezuela. Om die reden heractiveerde hij het militaire hulpprogramma voor de gewapende machten van elf Latijns-Amerikaanse en Caribische landen. Dit programma was in 2002 stopgezet vanwege de weigering van Quito, de hoofdstad van Ecuador, en andere regeringen om bilaterale overeenkomsten te tekenen welke Amerikaanse soldaten zouden vrijstellen van de jurisdictie van het Internationaal Gerechtshof. Maar het is mogelijk dat de nieuwe links georiënteerde regering weigert mee te werken of voorwaarden verbindt aan deze medewerking, welke inhoudt het wederom sturen van officieren om zich te specialiseren aan de 'nieuwe' Military School of the Americas (Fort Benning, Georgia), die Latijns-Amerikaans veiligheidspersoneel opleidt in gevechtstechnieken. Dit militair opleidingscentrum wordt er sterk van verdacht de personen te hebben beschermd die hoofdverantwoordelijk waren voor de schendingen van mensenrechten in Latijns-Amerika. Anderzijds installeert de VS nieuwe militaire bases in Paraguay en is het Peruaanse congres bezig de wetgeving aan te passen met betrekking tot het toelaten van buitenlandse troepen in Peru. Militaire strategieDe linkse regeringen van Latijns-Amerikaanse landen zijn bezig op dit gebied een strategie te ontwikkelen om herhaling te vermijden van de ervaringen uit de jaren ’70, toen de regering van de VS staatsgrepen steunde tegen de progressieve regeringen. Zij proberen hun militaire machten te moderniseren om hun inlichtingendiensten te verbeteren en om een regionale strategie te ontwikkelen als tegenwicht tegen de traditionele macht van de VS. Venezuela heeft de 'pro-VS' sectoren uit het leger verwijderd en is bezig een militair samenwerkingsovereenkomst te tekenen met Bolivia voor het moderniseren van diens gewapende machten. De kanselarijen van Lima en Santiago bekijken deze overeenkomsten met argusogen en zij hebben Venezuela van interventionisme beschuldigd. Maar in oktober 2005 – kort voor de overwinning van Evo Morales in Bolivia – coördineerde generaal Marcelo Antezana, die indertijd de bevelhebber was van het Boliviaanse leger, een operatie met de Amerikaanse ambassade en leverde luchtdoelraketten aan de VS. Deze raketten waren in 1993 door China geschonken en waren een belangrijk hulpmiddel voor de strategische verdediging van Bolivia. Op dit moment worden de bij deze daden betrokken militairen vervolgd wegens hoogverraad. Nationale verdedigingBinnen de Ecuadoriaanse gewapende machten bevinden zich verschillende sectoren. Enerzijds is er de 'pro-VS' sector die Rafael Correa met veel achterdocht bekijkt en die de huidige regering van Alfredo Palacios onder druk hebben gezet om in augustus de commissie van waarnemers van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) die naar Quito kwam, niet te ontvangen. Deze commissie probeerde uit te leggen hoe de politiek van de VS de mensenrechten in de regio beïnvloedde.
Er zijn ook 'progressieve en nationalistische' sectoren die de nieuwe links georiënteerde regering kunnen ondersteunen om het 'witboek' van de gewapende machten te herzien, waarbij nieuwe taken kunnen worden toegekend die hen zouden betrekken bij het gevecht tegen de drugsdealers. Deze sectoren spreken over het ontwikkelen van een eigen politiek van nationale verdediging en het 'strategisch zwaartepunt' van de gewapende machten niet te verplaatsen naar de noordgrens onder druk van de VS. De regeringen van de Verenigde Staten en Colombia gaan wat genoemd wordt 'het tweede Colombiaanse Plan' uitvoeren, dat 4.729 miljoen dollar zal kosten, zoals is aangekondigd door de tweede secretaris van politieke zaken van het State Department, Nicolaas Burns. Overigens kunnen de spanningen verergeren, omdat de Colombiaanse regering van Álvaro Uribe heeft aangekondigd dat de zuiveringen in het Colombiaans-Ecuadoriaans grensgebied de komende dagen hervat zullen worden ondanks Ecuadoriaanse protesten. Nelson F. Núñez Vergara is internationaal deskundige op het gebied van systemen en communicatie, tevens voorheen directeur planning van de CONAIE. Dit is een ingekorte versie van het artikel op de website van AlterInfo.
hghg
|