Ravage Digitaal 31 januari 2007 Print deze pagina

Eerdere artikelen:

23-07-11
'Dylan is gek'
09-07-11
Rietveld studenten imponeren
28-06-11
De Navo-oorlog in Libië: desastreus, illegaal en mislukt
04-06-11
Geef games niet de schuld
21-05-11
Is cultureel verweer wenselijk?
04-05-11
Stenografen van de macht
17-04-11
Waar Abraham de mosterd haalt
01-04-11
Rust en frust langs de kust
04-03-11
‘Evacuatie’ Nederlander in Libië verkiezingsstunt?
23-02-11
Dagen van dicatator Khadafi zijn geteld
22-02-11
Captain Beefheart / Don Van Vliet (1941-2010)
01-02-11
Afghanistan in gerommeld!
30-01-11
Beelden van bezetting
18-01-11
Goededag meneer Cohen
13-01-11
Britse agent was zes jaar activist
02-01-11
De oorsprong van de geitenneuker
28-12-10
Twitteren op de vulkaan
21-12-10
De wereld na WikiLeaks' Cablegate
08-12-10
Lennon komt weer tot leven
04-12-10
Elektroshock voor verwarde politici
30-11-10
Media dienen Wikileaks te wikken en wegen
23-11-10
Werkt Google voor jou of werk jij voor Google?
09-11-10
Versoepelde Tabakswet een nog groter gedrocht
28-10-10
Slagveld Uruzgan
21-10-10
Zoektocht naar échte hulp
05-10-10
Zwarte Blok slaat de plank mis
27-09-10
Een goed georganiseerde leugen
14-09-10
Geachte heer Hirsch Ballin,
02-09-10
Oorlog als er vrede dreigt
30-08-10
'Media leiden aan Ninja Turtle-syndroom'
24-08-10
Clash oude en nieuwe media
20-08-10
Wij zijn de (kwaliteits)media spuugzat!
12-08-10
Moratorium bepleit voor verarmd uranium
06-08-10
Censuur in Nederland
17-07-10
Het neoliberale drama
01-07-10
Kirgizië: Geschiedenis van identiteiten
15-06-10
Schreeuw om aandacht van een loyale ambtenaar
05-06-10
De prinsbedelaar en de kindermoordenaars
29-05-10
Beste STEMGERECHTIGDE
26-05-10
Tweeverdieners die erbij willen horen
15-05-10
Raad vertilt zich aan de hulp
24-04-10
Gastvrij Nederland anno 2010
31-03-10
Repressie neemt toe in Rusland
27-03-10
Het individu versus de staat
19-03-10
'Poetin stap op!'
05-03-10
Gooise carrièrejagers veroveren
De Pijp
23-02-10
Afghanistan: Gemilitariseerde hulp verkeerd besteed
18-02-10
Politieke onrust duurt voort in Oekraïne
11-02-10
De opkomst van een gargantueske staatskleptocratie
30-01-10
Keizer zonder kleren
27-01-10
Hoge en lage cultuur revisited
22-01-10
WRR neemt hulp op de schop
16-01-10
De laatste utopie van het Vrije Westen
06-01-10
Zestig keer zestig is een uur
31-12-09
Verschuivende Verantwoordelijkheden
25-12-09
Credo van een geboren wereldverbeteraar
12-12-09
De puzzel van West Point
05-12-09
RedRat, terug van weggeweest
14-11-09
Oorlog op het Internet
05-11-09
Media laten Balkenende te gemakkelijk wegkomen
27-10-09
Politiek moet nog wennen aan het burgerinitiatief
18-10-09
Populair Gezelschapsspel
12-10-09
De Nobele Obama
11-10-09
De oorlog van 3 biljoen
01-10-09
Charimarktlectuur: Geen boodschap aan de crisis
26-09-09
Danziger Vrijhaven: Status Aparte
20-09-09
Den Haag fouilleert maar wat
15-09-09
Motief aanslag Karst T. ongewis
12-09-09
Singer legt de armen aan het financieel infuus
09-09-09
RID richt vizier weer op Amsterdamse krakers
04-09-09
60 Jaar NAVO: van defensie- naar interventiemacht
22-08-09
Gekmakende bureaucratie
19-08-09
Een Belgische droom
16-08-09
'Shelter skelter'
09-08-09
Schiphol brandt door
07-08-09
Voedselproductie voorname oorzaak klimaatverandering
20-07-09
Het keurige protest van de participatie-elite
15-07-09
Spirituele politiek
12-07-09
Simon op weg naar weg (on his way to away)
07-07-09
Prins heeft bij de bank een goddelijke taak
03-07-09
Weerbare moslims
30-06-09
Nederland verkwanselt openbaarheid
27-06-09
Veel vrouwen bij protesten in Iran
16-06-09
Toekomst Lissabonverdrag in handen Duits hof
11-06-09
Op weg naar een gezonde economie
05-06-09
Nieuwe strijd om het IJmeer
29-05-09
Heleen Mees, strijdster tegen het rijk der machtelozen
22-05-09
Vreemdelingenbeleid Italië verontrust
19-05-09
Kleine Geschiedenis van de Moraal
09-05-09
Bananenrepubliek Leiden
03-05-09
De Culturele Evolutie
30-04-09
Nationalist mag geen dierenvriend zijn
26-04-09
'Voer actie tegen ontwikkelingshulp'
23-04-09
Red de havenloodsen
18-04-09
RVF: Aanzetten tot stadsguerrilla
13-04-09
De keizer en de astroloog
10-04-09
Proces oorlogsmisdadiger Scheungraber
04-04-09
'Wereld van Obama niet kernwapenvrij'
31-03-09
'Dierenactivist is geen terrorist'
27-03-09
Het Europees mandaat van Els de Groen
24-03-09
Verheerlijking van de oorlog
20-03-09
Slimme energiemeter schendt privacy
17-03-09
Leven achter tralies
12-03-09
Het HCZ-gebouw zit al vol
08-03-09
Hond Vla luidde drama Vrankrijk in
05-03-09
Afscheid van een stadssjamaan
03-03-09
Stop gratis 'meidenprik'
02-03-09
Het spel om de knikkers
27-02-09
Krakers met groen-zwarte vingers
24-02-09
Pleidooi voor verzoening met Aboriginal-stam
21-02-09
Bedrijven in dienst van de Israëlische bezetter
17-02-09
Pessimist tegen wil en dank
10-02-09
Raad van State kraakt wetsvoorstel kraakverbod
07-02-09
Sublieme Digitale Sensatie
30-01-09
We beveiligen ons suf en schieten er niets mee op
27-01-09
Vrankrijk: Lichtpunt bij gedwongen sluiting
24-01-09
België voedt militaire industrie Israël
20-01-09
Richtingenstrijd onder Obama voortgezet
18-01-09
Linkse kritiek op moslimfundamentalisme groeit
10-01-09
De Achterhuisdoctrine
05-01-09
Russisch gasconflict draait om meer dan dollars
04-01-09
Europa de straat op voor Palestijnse zaak


Archief 2008


Archief 2007

Archief augustus - december 2006


Archief januari - juli 2006

www.ravagedigitaal.org

Twee keer betalen en dan nog niks mogen. Dat is heel kort door de bocht wat de publieke media ons laten doen. Terwijl er zoveel goedwerkende alternatieven, vrijere licenties, zijn zoals Creative Commons.

door Bèr Kessels

Met ingang van 1 januari 2000 werd de omroepbijdrage afgeschaft en worden de programma's van de publieke omroep uit de belastingopbrengsten betaald. Ongeacht of je wel of niet een televisie en/of radio hebt, ongeacht of je echt daadwerkelijk kijkt of luistert, iedere Nederlander betaalt mee aan de publieke omroep.

We betalen ook weer voor het terugzien van de programma's via internet. En wat we dan krijgen, de programma's, de websites, de artikelen, de stukken op de radio, film, enzovoort, zijn met de strengst denkbare licentie afgeschermd: het 'traditionele' auteursrecht. Citeren mag nog nét, maar strikt genomen mag je een radio-uitzending niet eens op cassette kopiëren en aan je neefje geven.

Nu is deze strenge bescherming voor tijdschriften, kranten of een commerciële omroep goed te begrijpen. Immers: ze doppen hun eigen boontjes, laat ze dan ook zelf vaststellen onder welke voorwaarden jij hun werk mag gebruiken. Maar de publieke media, gefinancierd door ons, de gemeenschap, zouden toch ook hun materiaal gratis beschikbaar kunnen stellen voor diezelfde gemeenschap. 'Publieke' omroep is dus geenszins écht publiek.

Creative Commons

En er zijn zoveel goedwerkende alternatieven, vrijere licenties. De meest bruikbare en duidelijkste zijn de Creative Commons licenties. Ze komen voor in allerlei variaties, maar de basisidee is dat jíj bepaalt wat er met jouw materiaal gebeurt. In tegenstelling tot het standaard auteursrecht, waarmee altijd 'niks' mag. Zelfs als jij het best okay vindt dat mensen je foto's gebruiken in een videoclip, kan dat vrij moeilijk met de klassieke auteursrechten.

De internetgebruiker heeft deze Creative Commons licenties allang ontdekt: Er is al een complete muziekindustrie rondom ontstaan, Wikipedia bestaat zelfs bij de gratie van haar vrije licentie, grote websites als Flickr bieden je de mogelijkheid je foto's vrijer te licenseren, Yahoo heeft zelfs een speciale zoekmachine gelanceerd, enzovoort.

Deze ontdekking lijkt helaas geheel voorbij te zijn gegaan aan de publieke omroepen. Een van de standaard reacties luidt: "We kunnen het materiaal niet vrijer licenseren, want we krijgen het materiaal ook maar van anderen en die staan dat nooit toe". Dat geldt misschien voor een NOS Journaal dat een groot deel van de beelden inkoopt bij Reuters, AFP en andere grote of kleinere jongens, maar dit geldt niet voor een programma dat geheel in eigen beheer is gemaakt.

Bovendien, als die publieke omroepen alleen maar een doorgeefluik zijn van andermans materiaal, moeten wij ons dan niet eens gaan afvragen of dat zo nodig met onze subsidie moet gebeuren? Gelukkig zijn de publieke omroepen uiteraard meer dan een doorgeefluik, dus is dit argument ook deels onzin. Er wordt genoeg werk zelf geproduceerd. Bovendien kunnen de publieke omroepen, met name de progressieve zuilen, best meer met vrijere licenties experimenteren, op kleine schaal.

Gratiesj

Een ander veelgehoorde reactie is iets in de trant van: "Ja aar het staat toch al Gratiesj op internet, wat wil je nog meer?". Ook dat gaat helemaal voorbij aan het échte punt: Extragratiesj is niet vrij. Iets kan best gratis zijn, maar met het gewone auteursrecht mag je er nog steeds niets mee: Je mag het hoogstens bekijken of lezen, maar gebruiken om een schoolkrant op te leuken of als achtergrond van een videoclip, mag niet.

Ik denk echter dat de échte reden gewoon onbekendheid is. Het klinkt voor veel mensen te vreemd of te nieuw. Toch hoef je je maar een paar minuten te verdiepen in hoe Creative Commons werkt om het enorme potentieel ervan te zien.

Creative Commons bevordert de open content. Het wil het mogelijk maken om creatief werk vrijer beschikbaar te stellen dan bij traditioneel auteursrecht of copyright mogelijk is, zodat die werken bijvoorbeeld makkelijker gekopieerd en verspreid kunnen worden of dat anderen er verder aan kunnen werken. Het project biedt verschillende vrije licenties aan die copyrighthouders kunnen gebruiken om bij het verspreiden van informatie problemen te voorkomen die door de huidige auteursrechtwetgeving kunnen optreden.

En het hoeft echt allemaal niet met de meest vrije licentie denkbaar. Creative Commons biedt genoeg mogelijkheden om bijvoorbeeld commercieel gebruik expliciet te verbieden (anderen zouden zomaar tonnen kunnen verdienen over jouw rug), of om bijvoorbeeld alleen maar het verder verspreiden toe te laten zonder dat er aan je werk gesleuteld mag worden. Allerlei combinaties zijn mogelijk.

Brazilië

De Braziliaanse minister van cultuur, Gilberto Gil, snapt het gelukkig wél. Hij promoot actief het gebruik van Creative Commons en geeft zélf ook al zijn muziek vrij onder vrije licenties. Laten we hopen dat deze stap merkbaar succesvol blijkt en dat onze publieke media niet te ver achter raken bij hun Braziliaanse of Engelse concullegae. Op een steeds globaler medialandschap is dat dodelijk. De BBC is namelijk ook al met vrijere licenties aan de slag gegaan.

Het grote idee achter vrijere licenties is dat je mensen de vrijheid geeft om materiaal te gebruiken, maar ook om hun eigen werk vrij te stellen voor anderen, en daarmee enorme mogelijkheden aan je hele 'cultuur' biedt. Kunst is immers nooit veel meer geweest dan het remixen van (bestaande) ideeën en daar (al dan niet) een eigenwijze draai aan geven.

Alle grote kunstenaars bestaan of bestonden bij de gratie van hun voorgangers of hun tijdgenoten. De hele hiphopbeweging (en alles erna) had bijvoorbeeld nooit bestaan zonder het remixen. Door dit remixen expliciet toe te staan kunnen kunstenaars veel vrijer participeren, samen kunst maken. Ze kunnen opeens dingen hergebruiken die ze zélf niet kunnen maken.

Stel je nu eens voor dat al het materiaal van onze publieke omroepen daar ook gewoon voor gebruikt mag en kan worden, dan komen er terabytes aan cultuur vrij, echt vrij. Een betere verspreiding van onze cultuur dan hergebruik ervan door artiesten over de hele wereld en door alle religies, kun je zelfs bijna niet hopen.

Dit artikel heeft eerder gestaan op de website Nieuwe Reporter. Overname is mogelijk:
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/nl/deed.nl

Lees ook:

www.webschuur/cc

www.marcoraaphorst/cc

www.ravagedigitaal.org/wikipedia

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Reageer op dit artikel