www.ravagedigitaal.org


De getroffen gevel van BASF in Arnhem

Martin T., de moordenaar van Sévèke, zou sinds de tweede helft van de jaren '90 achter de bomaanslag bij BASF hebben gezeten, een reeks gewapende overvallen hebben gepleegd en Louis Sévèke uit wraak hebben vermoord. We lichten de aanslag op BASF er alvast even tussenuit.

door Alex van Veen

"Arnhem. De vervuiler betaalt. Ook oude rekeningen. 17 okt.4.5.V4. ELF." Zo luidde de tekst van de claimbrief die op 25 april naar de redactie van actieblad Ravage in Amsterdam werd gefaxt. Bij Ravage kwamen geregeld claimbrieven binnen van uiteenlopende actiegroepen die daarmee de verantwoordelijkheid opeisten voor diverse politieke acties, van bekladdingen tot brandstichting. Maar de aanslag op BASF was een bijzonderheid, want het bedrijf stond in die periode in het geheel niet in de picture.

De aanslag vond dinsdagavond 16 april 1996 omstreeks 23.00 uur plaats bij een kantoor van het Duitse concern BASF aan de Kadestraat in Arnhem. Er was op het tijdstip van de aanslag niemand in of rond het gebouw aanwezig. De entree werd geheel vernield, terwijl door de kracht van de explosie de luifel zwaar werd beschadigd en er een stuk uit de pui werd geslagen. De schade werd op enkele honderdduizenden guldens geschat.

Raadsel

De kracht van de bom, waarvan de klap tot in Arnhem-Zuid hoorbaar was, was volgens een woordvoerder van de politie te vergelijken met de bom die op 2 januari 1996 ontplofte bij het bankgebouw van Banque Paribas. De aanslag bij BASF is nooit opgehelderd. Dat gold ook voor de bomaanslagen op het kantoor van de Banque Paribas en aanslagen op kantoren van de Credit Lyonnais in Arnhem (mislukt) en Nijmegen, in oktober 1995. Bij die laatste aanslag werd alleen materiële schade aangericht.

De aanslag op BASF was een raadsel, zo vond ook het 'Bastionteam', het rechercheteam dat onderzoek deed naar de drie opeenvolgende aanslagen, een unicum voor Arnhem. De aanslag werd twee dagen later opgeëist door een verward klinkende vrouw, die het ANP telefonisch inlichtte, maar haar mededeling werd nauwelijks serieus genomen. Ze sprak namens de actiegroep "Dendelion de Bendelion". De aanslag bij BASF was volgens haar uitgevoerd omdat het concern zich samen met een ander chemisch bedrijf "schuldig zou maken aan het produceren van drugs."

De mysterieuze claimbrief die bij Ravage werd bezorgd, had aanzienlijk meer impact, getuige de huiszoeking die het twintig rechercheurs tellende Bastionteam op 3 mei 1996 in Amsterdam verrichtte. Dit ondanks het feit dat zowel aan het ANP een dag eerder, als aan de rechter-commissaris die de rechercheurs van het korps Gelderland Midden begeleidde bij de huiszoeking, te verstaan was gegeven dat de bewuste claimbrief direct na ontvangst en verwerking was vernietigd.

Bij de huiszoeking waren de rechercheurs met name geïnteresseerd in briefpost en adressen van abonnees afkomstig uit de regio Arnhem. Naast postzakken vol redactionele bescheiden, waaronder persoonlijke notitieblokken, adreswikkels en ingevulde aanmeldkaartjes van nieuwe abonnees, nam de politie de aanwezige pc's in beslag, waaronder die met het abonneebestand. Het had er alle schijn van dat de claimbrief als alibi werd gebruikt om politieke activisten in de regio Arnhem in kaart te brengen.

ELF

Daags na de huiszoeking ontving Ravage een tweede claimbrief over de aanslag bij BASF over de fax, ditmaal met het afzendnummer, een postkantoor in Limburg. Deze claimbrief bevatte aanzienlijk meer tekst, met een directe verwijzing naar meerdere aanslagen in Arnhem en de Franse kernproeven in de Stille Zuidzee: "Met de bomaanslagen in Arnhem hebben we willen laten zien dat we het niet langer meer pikken, dat we niet langer werkloos blijven toezien hoe de wereld naar de klote wordt geholpen."

"Als de Franse regering denkt kernproeven te moeten houden en daarbij het milieu en de gezondheid van de plaatselijke bevolking achteloos op het spel zet, dan houden wij onze kernproeven!", zo vervolgde het ELF (Earth Liberation Front). En: "BASF heeft jarenlang stelselmatig het milieu verziekt en er flink aan verdiend. Op 16 april hebben we ze een deel van de rekening gepresenteerd. Voor ons staat BASF symbool voor al die multinationals en regeringen die denken mens en natuur te kunnen opofferen voor hun eigen economische belangen. De boodschap voor hun is dus duidelijk: we pakken jullie terug, waar en wanneer we willen."

De persverklaring werd afgesloten met het statement "Als recht onrecht wordt is verzet plicht! Sluit je aan bij het revolutionair anti-kapitalistisch verzet", en ondertekend met ELF. Onder de persverklaring werd de volgende zin getiept, waarmee het cryptische "4.5V4" van de eerdere persverklaring van 25 april werd toegelicht: "Aanwijzing(!!): het ontstekingsmechanisme van de bom die gebruikt is op 17 oktober bevatte o.a. 4 batterijen van 4.5 V en 2 detonatoren." Volgens het Bastionteam bevatte het niet ontplofte explosief bij Credit Lyonnais inderdaad batterijen die aan deze omschrijving voldeden.

Het Earth Liberation Front (ELF) is een revolutionaire milieubeweging die sinds 1994 ook in Nederland aanhangers kende, en zich met sabotage-acties op bedrijven en instellingen richtte die 'de aarde vernietigen'. In die periode riep het ELF tweemaal per jaar op tot een radicale actieweek in het kader van het milieu. De mislukte aanslag bij Credit Lyonnais in Arnhem vond in een dergelijke actieweek plaats.

Benaderingen

De aanslag bij Banque Paribas van begin januari werd in eerste instantie opgeëist door een groep die zich Anti Nucleair Genootschap Stil Tegenoffensief (ANGST) noemt. De claimbrief, vanuit Denemarken verzonden, kwam bij de Volkskrant binnen. De politie nam de claim serieus, maar hield toch nog verschillende opties met betrekking tot de dadergroep open. Later zou de recherche stellen er niet serieus rekening mee te houden dat de groep ANGST zelf bestaat.

De geheimzinnige aanslagen in Arnhem en Nijmegen waren voor de lokale politiediensten aanleiding om de linkse actiewereld in kaart te brengen. Naast het recherchewerk van het Bastionteam, werd onderzoek verricht door de Regionale Criminele Inlichtingendienst (RCID) en de Regionale Inlichtingendienst (RID). Die laatste club fungeerde destijds onder meer als regionaal verlengstuk van de toenmalige Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD).

Het onderzoek naar de aanslagen bij Credit Lyonnais en Banque Paribas spitste zich meer en meer toe op de actiebeweging en dan met name op "sympathisanten van actiegroepen tegen de Franse kernproeven" of "actiegroepen die tot geweld tegen Franse producten hebben opgeroepen", zo meldde het Onderzoeksbureau Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (OBIV), waar Louis Sévèke de spil van was. De huiszoeking bij Ravage begin mei 1996 moet in dit licht worden gezien.

Lukraak werd maart 1996 in Arnhem een tiental mensen, die bij de politie blijkbaar bekend stonden als actievoerder, benaderd door rechercheurs van het Bastionteam. De politie vroeg deze personen naar hun mening over de Paribas-aanslag en of zij een vermoeden hadden van degenen die achter de actie zaten. Daarnaast gaven ze aan in de toekomst graag op de hoogte gesteld te willen worden als er weer een dergelijke actie in de lucht hing.

Explosieven

Diezelfde maand berichtte dagblad De Gelderlander dat de daders van de aanslag op de Banque Paribas met name in Arnhem en Nijmegen gezocht werden. Uit het technisch onderzoek was inmiddels duidelijk geworden dat voor het explosief onder meer ammoniumnitraat was gebruikt. In de Leidse garagebox van de moordenaar van Louis werden deze week ook chemicaliën en materialen aangetroffen die nodig zijn voor het maken van bommen. Het is nog onbekend of het om dezelfde stoffen gaat.

Volgens het Bastionteam had de niet ontplofte bom bij de Credit Lyonnais in Arnhem dezelfde samenstelling als de bom bij Banque Paribas. Het omhulsel van de niet-ontplofte bom bestond uit een voorraadbus, iets kleiner dan een beschuitbus, die bij een Nijmeegse Xenosvestiging was gekocht. In de periode van verkoop, van juni tot oktober 1995, waren van dat type bus in Nijmegen dertig exemplaren verkocht. Het tijdmechanisme van de niet-ontplofte bom was opgebouwd uit een kookwekker van de HEMA.

De vraag is of de moordenaar van Louis inderdaad de aanslag op BASF op zijn geweten heeft, zoals De Stentor vandaag bericht. En of deze Martin T. eveneens achter de aanslagen bij Credit Lyonnais en Banque Paribas heeft gezeten. Hiermee wordt de rol die Martin T., die door ingewijden nu als een a-politieke randfiguur wordt gekenschetst, in het Nijmeegse actiecircuit heeft gespeeld des te interessanter. Ging er achter deze schuchtere jongeman, die werkzaam was voor het actie-/infocentrum Assata in de Groote Broek, soms een fanatieke revolutionair schuil?

Hoe valt dit revolutionaire elan te rijmen met het gedrag dat Martin T. sinds 1997 tentoon spreidde? Want deze persoon heeft zich als kraker laten omkopen, door geld aan te nemen van een huiseigenaar die op zijn beurt daarmee een kostbare ontruiming wist af te kopen. Diezelfde Martin T. leefde zich uit met een serie gewapende overvallen in het land, om tenslotte november 2005 aan de basis te staan van een, naar het zich nu laat aanzien, gewelddadige afrekening in het kraakcircuit. Het kan verkeren.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Reageer op dit bericht