1ddRavagedigitaal 09-03-07 dPrint deze pagina

Eerdere artikelen:

23-07-11
'Dylan is gek'
09-07-11
Rietveld studenten imponeren
28-06-11
De Navo-oorlog in Libië: desastreus, illegaal en mislukt
04-06-11
Geef games niet de schuld
21-05-11
Is cultureel verweer wenselijk?
04-05-11
Stenografen van de macht
17-04-11
Waar Abraham de mosterd haalt
01-04-11
Rust en frust langs de kust
04-03-11
‘Evacuatie’ Nederlander in Libië verkiezingsstunt?
23-02-11
Dagen van dicatator Khadafi zijn geteld
22-02-11
Captain Beefheart / Don Van Vliet (1941-2010)
01-02-11
Afghanistan in gerommeld!
30-01-11
Beelden van bezetting
18-01-11
Goededag meneer Cohen
13-01-11
Britse agent was zes jaar activist
02-01-11
De oorsprong van de geitenneuker
28-12-10
Twitteren op de vulkaan
21-12-10
De wereld na WikiLeaks' Cablegate
08-12-10
Lennon komt weer tot leven
04-12-10
Elektroshock voor verwarde politici
30-11-10
Media dienen Wikileaks te wikken en wegen
23-11-10
Werkt Google voor jou of werk jij voor Google?
09-11-10
Versoepelde Tabakswet een nog groter gedrocht
28-10-10
Slagveld Uruzgan
21-10-10
Zoektocht naar échte hulp
05-10-10
Zwarte Blok slaat de plank mis
27-09-10
Een goed georganiseerde leugen
14-09-10
Geachte heer Hirsch Ballin,
02-09-10
Oorlog als er vrede dreigt
30-08-10
'Media leiden aan Ninja Turtle-syndroom'
24-08-10
Clash oude en nieuwe media
20-08-10
Wij zijn de (kwaliteits)media spuugzat!
12-08-10
Moratorium bepleit voor verarmd uranium
06-08-10
Censuur in Nederland
17-07-10
Het neoliberale drama
01-07-10
Kirgizië: Geschiedenis van identiteiten
15-06-10
Schreeuw om aandacht van een loyale ambtenaar
05-06-10
De prinsbedelaar en de kindermoordenaars
29-05-10
Beste STEMGERECHTIGDE
26-05-10
Tweeverdieners die erbij willen horen
15-05-10
Raad vertilt zich aan de hulp
24-04-10
Gastvrij Nederland anno 2010
31-03-10
Repressie neemt toe in Rusland
27-03-10
Het individu versus de staat
19-03-10
'Poetin stap op!'
05-03-10
Gooise carrièrejagers veroveren
De Pijp
23-02-10
Afghanistan: Gemilitariseerde hulp verkeerd besteed
18-02-10
Politieke onrust duurt voort in Oekraïne
11-02-10
De opkomst van een gargantueske staatskleptocratie
30-01-10
Keizer zonder kleren
27-01-10
Hoge en lage cultuur revisited
22-01-10
WRR neemt hulp op de schop
16-01-10
De laatste utopie van het Vrije Westen
06-01-10
Zestig keer zestig is een uur
31-12-09
Verschuivende Verantwoordelijkheden
25-12-09
Credo van een geboren wereldverbeteraar
12-12-09
De puzzel van West Point
05-12-09
RedRat, terug van weggeweest
14-11-09
Oorlog op het Internet
05-11-09
Media laten Balkenende te gemakkelijk wegkomen
27-10-09
Politiek moet nog wennen aan het burgerinitiatief
18-10-09
Populair Gezelschapsspel
12-10-09
De Nobele Obama
11-10-09
De oorlog van 3 biljoen
01-10-09
Charimarktlectuur: Geen boodschap aan de crisis
26-09-09
Danziger Vrijhaven: Status Aparte
20-09-09
Den Haag fouilleert maar wat
15-09-09
Motief aanslag Karst T. ongewis
12-09-09
Singer legt de armen aan het financieel infuus
09-09-09
RID richt vizier weer op Amsterdamse krakers
04-09-09
60 Jaar NAVO: van defensie- naar interventiemacht
22-08-09
Gekmakende bureaucratie
19-08-09
Een Belgische droom
16-08-09
'Shelter skelter'
09-08-09
Schiphol brandt door
07-08-09
Voedselproductie voorname oorzaak klimaatverandering
20-07-09
Het keurige protest van de participatie-elite
15-07-09
Spirituele politiek
12-07-09
Simon op weg naar weg (on his way to away)
07-07-09
Prins heeft bij de bank een goddelijke taak
03-07-09
Weerbare moslims
30-06-09
Nederland verkwanselt openbaarheid
27-06-09
Veel vrouwen bij protesten in Iran
16-06-09
Toekomst Lissabonverdrag in handen Duits hof
11-06-09
Op weg naar een gezonde economie
05-06-09
Nieuwe strijd om het IJmeer
29-05-09
Heleen Mees, strijdster tegen het rijk der machtelozen
22-05-09
Vreemdelingenbeleid Italië verontrust
19-05-09
Kleine Geschiedenis van de Moraal
09-05-09
Bananenrepubliek Leiden
03-05-09
De Culturele Evolutie
30-04-09
Nationalist mag geen dierenvriend zijn
26-04-09
'Voer actie tegen ontwikkelingshulp'
23-04-09
Red de havenloodsen
18-04-09
RVF: Aanzetten tot stadsguerrilla
13-04-09
De keizer en de astroloog
10-04-09
Proces oorlogsmisdadiger Scheungraber
04-04-09
'Wereld van Obama niet kernwapenvrij'
31-03-09
'Dierenactivist is geen terrorist'
27-03-09
Het Europees mandaat van Els de Groen
24-03-09
Verheerlijking van de oorlog
20-03-09
Slimme energiemeter schendt privacy
17-03-09
Leven achter tralies
12-03-09
Het HCZ-gebouw zit al vol
08-03-09
Hond Vla luidde drama Vrankrijk in
05-03-09
Afscheid van een stadssjamaan
03-03-09
Stop gratis 'meidenprik'
02-03-09
Het spel om de knikkers
27-02-09
Krakers met groen-zwarte vingers
24-02-09
Pleidooi voor verzoening met Aboriginal-stam
21-02-09
Bedrijven in dienst van de Israëlische bezetter
17-02-09
Pessimist tegen wil en dank
10-02-09
Raad van State kraakt wetsvoorstel kraakverbod
07-02-09
Sublieme Digitale Sensatie
30-01-09
We beveiligen ons suf en schieten er niets mee op
27-01-09
Vrankrijk: Lichtpunt bij gedwongen sluiting
24-01-09
België voedt militaire industrie Israël
20-01-09
Richtingenstrijd onder Obama voortgezet
18-01-09
Linkse kritiek op moslimfundamentalisme groeit
10-01-09
De Achterhuisdoctrine
05-01-09
Russisch gasconflict draait om meer dan dollars
04-01-09
Europa de straat op voor Palestijnse zaak


Archief 2008


Archief 2007

Archief augustus - december 2006


Archief januari - juli 2006

www.ravagedigitaal.org

Binnen het bastion van het Europees Parlement werd onlangs de film Dealing and Wheeling with Small Arms vertoond. Een felle aanklacht tegen de internationale handel in kleine wapens, die almaar groter wordt. Ravage was benieuwd hoe de film van Sander Francken zou worden beoordeeld door de europarlementariërs en toog naar Brussel.

door Peter Barton 
foto's Sander Oudemans

Brussel, woensdag 28 februari, kwart over zes. We wandelen de Rue Wiertz in, die gedomineerd wordt door reusachtige vierkante saaie gebouwen, waarvan de een nog meer glimt dan de ander. Eén gebouwencomplex springt vanwege zijn ronde vormen, de kleurrijke vlaggen van de landen van de Europese Unie en de bekende blauwe cirkel met twaalf sterren, in het oog.

Dáár moeten we zijn, in het gebouw van het Europees Parlement. Enkel mensen met een toegangsbadge mogen de hoofdingang nemen, zo blijkt. De overige bezoekers worden doodleuk weggestuurd. We moeten elders wezen voor het regelen van een toegangsbadge, we hebben ons immers vooraf aangemeld. Terug bij de hoofdingang blijkt vertoning van de badge ineens niet meer nodig.

Nadat ik al mijn spullen netjes in een bakje door het röntgenapparaat heb laten gaan, kijkt de beveiligingsbeambte er niet eens naar. Dat de metaaldetector afgaat door een van mijn vele broekritsen, interesseert hem evenmin. Zelfs mijn ID-kaart hoef ik niet te tonen. Gelukkig maar, want deze blijkt inmiddels alweer twee maanden te zijn verlopen.

Kamer 4B01

Vierde verdieping, kamer 4B01. Het blijkt een vergaderzaal te zijn; een ronde zaal met zo'n honderd stoelen, keurig opgesteld in een cirkel, waarvan een kwart ontbreekt. Op die loze plek staan een tafel en een paar stoelen voor de voorzitter en haar hulpjes. Rondom de zaal bevinden zich de tolken achter glas.

Op onze zitplaatsen kunnen we gebruik maken van elke tolk die je maar wenst. Op stand één wordt de spreker voor jou vertaald in het Duits, op twee het Engels. Ik kijk in de rondte en zet mijn knop op negen om de wild met zijn armen zwaaiende tolk Spaans te horen praten. Hij praat net zo onstuimig als zijn bewegingen. Zou het onderdeel uitmaken van de Spaanse taal?

Ik besluit het daarbij maar te laten en zet mijn knop op vijf, voor het Nederlands. De vertaler heeft een Vlaams accent, wat natuurlijk niet verwonderlijk is in België. Het blijkt dat de vorige vergadering nog aan de gang is, maar ten einde loopt. De voorzitter sluit de vergadering af en kondigt de film Dealing and Wheeling in Small Arms aan. De koptelefoons worden hierbij zinloos, want als de voorzitter gehamerd heeft, zit het werk voor de tolken er blijkbaar op.

De zaal wordt enigszins omgebouwd. Er zijn zo'n vier rijen van elk ongeveer dertig stoelen, en een vijfde buitenste rij voor de pers en wat assisterend personeel, die vrijwel allemaal na de vergadering vertrekken. Slechts driekwart van de zaal blijft gevuld met politici, vertegenwoordigers van organisaties waarvan de achtergrond op Pax Christi na een beetje vaag blijft, en hier en daar wat pers.

Sander is duidelijk de enige aanwezige fotograaf en trekt veel bekijks als hij een enorme toeter voorop zijn fototoestel schroeft. Zijn telelens ziet eruit alsof hij van hieruit de haven van Antwerpen tot in detail kan vastleggen, hoewel de vergaderzaal hooguit tien bij tien meter is. Toch zou hij nog wel eens zo'n lens nodig kunnen hebben. Het diascherm waarop de film wordt vertoond, blijkt namelijk niet veel soeps.

Kindsoldaten

Via de invalshoek van verschillende experts wier leven afhangt van vuurwapens, brengt de film de oorzaken en gevolgen in beeld van de legale en illegale handel in kleine wapens, in het bijzonder in gebieden waar de Europese Unie en de Verenigde Naties actief zijn - zoals voormalig Joegoslavië en de Congo.

De film van de Nederlandse regisseur Sander Francken vertelt grofweg drie verhalen: die van Jim Sullivan, een Amerikaanse wapenontwerper die zo'n tweehonderd patenten op zijn naam heeft staan. Hij vat het 'belang' van wapens kortweg als volgt samen: mensen met wapens moorden, maar mensen zonder wapens worden vermoord. Da's klare taal.

Het tweede aspect van de film behelst het verhaal van Raphael Katabarwa, woonachtig in het oosten van Congo. Hij werd het slachtoffer van vuurgevechten in zijn dorp, waarbij honderden inwoners werden vermoord, waaronder Raphaels vrouw. Geen zeldzame situatie aldaar, zo blijkt uit de film. En zeldzamer zal het ook niet worden, zolang er kinderen gerekruteerd worden om te gaan vechten.

De film toont een scène waarin geïllustreerd wordt wat voor kick kindsoldaten beleven bij het vermoorden van onschuldige, nietsvermoedende dorpelingen. Schietspelletjes zoals op een spelcomputer, echter het puntental per aantal vermoorde mensen ligt klaarblijkelijk een stuk hoger…

Een ongewapend meisje van amper veertien jaar wordt gevangen gehouden door een groepje leeftijdsgenoten. "Vermoord haar, vermoord haar!", roepen ze in koor met de intentie hun gewapende vrienden op te jutten. Een reden is er ogenschijnlijk niet, maar dat doet er niet toe. Het meisje moet en zal sterven.

IM Metal

Het derde aspect van Dealing and Wheeling in Small Arms gaat over het wapen waarmee Theo van Gogh is vermoord, een HS2000, een pistool dat gefabriceerd wordt door de Kroatische fabrikant IM-Metal die er jaarlijks meer dan 10.000 van fabriceert. Een special effects deskundige gaat op zoek naar dit wapen, en treft het aan in Kroatië, hoewel het in buurland Servië verboden is. En hij vindt een gigantische bult wapens, kan je zo meenemen. Wil je nog een antitankmijntje of honderd? Er liggen er genoeg…

Wrang. Surrealistisch. En toch op waarheid gebaseerd. Wil je in Nederland op een legale manier aan wapens komen, dan zul je veel moeite moeten doen, vergunningen aan moeten vragen, een bekwaamheidstest moeten afleggen, enzovoorts. Maar in Congo werden ze tijdens de oorlog gewoon gratis uitgedeeld door zogenoemde warlords, militieleiders die er klaarblijkelijk belang bij hebben dat mensen elkander afschieten.

Er gaat ook een hoop geld om in de handel in munitie. Dat ziet de Europese Unie blijkbaar ook in. Die is namelijk de grootste marktspeler in wapenland. Europese afgedankte wapens van leger of politie worden verkocht aan 'zij die papieren hebben'. Controle op wie dat dan precies zijn, ontbreekt. Het doet me terugdenken aan een uitzending van Jambers. Hem lukte het om in het Antwerpse illegale circuit binnen een paar uur aan een wapen te komen. Papieren zijn dus nog niet eens altijd nodig.

Het is alweer een uur of tien als het debat is afgelopen. Al mag je van een debat nauwelijks spreken; bij de aftiteling stroomde de zaal vrijwel leeg. Slechts een tiental mensen bleef zitten om na te praten met de regisseur. Erg veel leverde dat dus niet op, maar dat hoefde ook niet. De film was duidelijk genoeg, en er waren te weinig parlementariërs aanwezig om eventuele besluiten naar aanleiding van de film te maken.

Kroatië

Ik moet toch deze zomer eens op vakantie naar Kroatië. Ik zal dan ook eens kijken hoe het gesteld is met de wapenhandel aldaar. Volgens Francken worden wapens uit voormalig-Joegoslavië, die overgebleven zijn van de oorlog, daar gewoon verkocht. Dat wordt nog eens een leuke vakantie. Eens kijken of ik nog ergens wat schietschijven kan vinden. Ik woon zelf vlakbij een voormalig militair vliegveld, even buiten Katwijk. Daar zullen vast wel wat oefenruimtes te vinden zijn.

Bij de gedachte eraan herinner ik me een nieuwsbericht op Ravage Digitaal. Francken wilde zijn film promoten door een wapenverbranding te organiseren in Amsterdam, en wilde aan de Dienst Domeinen, een overheidsinstelling die door de overheid afgestoten roerende en onroerende goederen beheert, vragen of zij afgekeurde wapens ter beschikking wilde stellen voor de verbranding.

Dat feest ging niet door, want die wapens worden verkocht. En dat doet me dan weer denken aan de F-16 en al het wapentuig van het voormalige militaire vliegveld Valkenburg. Die schijnen allemaal verkocht te zijn aan Duitsland. Maar wat moeten die met afgekeurd Nederlands materiaal? Het zou maar zo in Afrika beland kunnen zijn, want de controle erop ontbreekt blijkbaar.

Hoe lang kunnen ze hier mee doorgaan? Langer dan ons lief is, ben ik bang. Zolang de handel in wapens lucratief is, zal zij doorgaan. De Europese Unie, maar ook de Verenigde Staten, zijn nu eenmaal tuk op geld. En dus binnenkort weer een nieuwe crisis in Centraal-Afrika, zo voorspelt de film. Met dank aan de EU en de VS.

EU schiet in eigen voeten

Wapentuig dat werd gebruikt tijdens de oorlog in voormalig-Joegoslavië, en na afloop werd ingezameld door de Europese Unie met als doel ze te vernietigen, zijn vervolgens terecht gekomen in Centraal-Afrika waar ze tot onveilige situaties hebben geleid. "Het drijft de Europese Unie tot waanzin, omdat de ontwikkelingsprojecten die ze steunen in Centraal-Afrika door de onveiligheid worden verhinderd", zegt Sander Francken.


Sander Francken

De vertoning van Dealing and Wheeling in Small Arms in Brussel plus presentatie heeft heel wat in beweging gezet. Het maakte grote indruk bij de Europese parlementariërs van de subcommissie SEDE (Security and Defence). Na afloop liet waarnemend voorzitter Anne Maria Gomes weten dat wapeninzameling en –vernietiging bij toekomstige VN-missies zorgvuldiger zullen moeten worden uitgevoerd.

De vertoonde documenten in de film voor de wapentransacties werden ondertekend door verantwoordelijke mensen van EUFOR, de Europese strijdkrachten die nog steeds verantwoordelijk zijn voor de veiligheid in voormalig Joegoslavië. In eerdere instantie lag deze verantwoordelijkhied bij SFOR, de Amerikaanse strijdkrachten. "De EU zet handtekeningen onder wapentransacties waarvan men niet weet waar ze naar toe gaan, want er is geen controle op", zegt Francken. "Een deel van die wapens maakt ontwikkelingsprojecten in Afrika onmogelijk. Elke ontwikkelingsorganisatie vandaag de dag heeft met deze problematiek te maken. Het is niet voor niets dat een paar van die NGO's geld hebben gegeven om de film te kunnen produceren."

Aanleiding voor het maken van Dealing and Wheeling in Small Arms was de opdracht die Francken in 2001 kreeg van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij moest toen een film maken over de eerste Small Arms conferentie van de VN in New York. Die film moest gaan over een voorbeeld van wapeninzameling en vernietigingsproject in Cambodja dat geleid werd door Nederlanders. Daar leerde Francken een paar wapenexperts kennen.

"Ik kwam erachter dat het écht een wereldwijd probleem is waar heel weinig mensen vanaf weten. In zes jaar tijd zijn er in Cambodja ongeveer 200.000 wapens ingezameld en vernietigd. Maar wereldwijd zijn er in diezelfde periode bijna 50 miljoen nieuwe geproduceerd!" Het project in Cambodja is inmiddels afgerond. In Dealing and Wheeling with Small Arms is er nog een staartje van te zien.

Francken beschouwt de inzameling en vernietiging van wapens als druppels op een gloeiende plaat. "Jaarlijks worden er circa 8 miljoen wapens geproduceerd en verkocht. Binnen de VN wordt al jaren lang over deze problematiek gesproken, maar niemand gaat in discussie over de hoeveelheden wapens die worden geproduceerd. Elk land heeft soevereiniteit om wapens te fabriceren of in te kopen, maar er is geen verhouding tussen vraag en aanbod."

De meest simpele oplossing om wat te doen aan de groeiende hoeveelheid kleine wapens, is om wapenproducenten te verplichten om per gefabriceerd wapen een oude bruikbare te vernietigen. "Als je dit probleem overlaat aan een kleine groep VN-wapenexperts zitten ze over dertig jaar nog te confereren", vreest Francken. "Je moet er dus een publieke discussie van maken. Daar heb ik een bescheiden bijdrage aan willen leveren in de vorm van deze film."

Alex van Veen


- - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - -

Reageer op dit bericht