Portret van Nasrallah in Amsterdam (foto: Bas de Meijer)

Linkse solidariteit met Hezbollah

Bij aanvang van de zomeroorlog in Libanon kwam links Nederland in het geweer. 'Stop de oorlog' was de begrijpelijke leus bij de demonstraties. Maar daar werd al snel het eenzijdige 'Stop de steun aan Israël en de VS!' aan toegevoegd. Waarom was er geen kritiek op de extreem-rechtse Hezbollah?

door  Eric Krebbers

Op 22 juli, een week na aanvang van de oorlog tussen Israël en Libanon, demonstreren in Amsterdam 2.000 mensen. De demonstratie wordt breed gedragen in linkse kringen. "Waar het nu op aankomt zijn concrete maatregelen tegen het gewelddadige optreden van Israël", staat in de oproep te lezen. Hezbollah wordt er niet in genoemd.

Hoewel het vakantie is, worden er op korte termijn diverse acties georganiseerd. Attac verspreidt een protestbrief van het World Social Forum die begint met een oproep van de aartsconservatieve paus Benedictus om "in de naam van God de wapens te laten zwijgen". Op 5 en 6 augustus worden er in diverse steden vervolgacties georganiseerd in het kader van een "protestweekend tegen de oorlog". De gezamenlijke leus is "Stop de oorlog - Stop de steun aan Israël en de VS!".

In deze oproep wordt terecht stelling genomen tegen "de bloedige Israëlische agressie tegen Libanon en de Palestijnen" en tegen "wapenleverancies aan Israël via Nederland". Hezbollah wordt echter opnieuw niet vermeld. Geen woord ook over de steun aan Hezbollah door de Iraanse en Syrische dictaturen. En er wordt ook niet gerept over de raketten die de moslimfundamentalisten op Israël afvuren, of over de joodse en Arabische slachtoffers aan Israëlische zijde.

Stop de bezetting

Kort voor het protestweekend nodigt de Leidse afdeling van het comité "Stop de bezetting" De Fabel van de illegaal uit om deel te nemen aan de organisatie van de lokale activiteiten. Dat aanbod slaat De Fabel af. Vanzelfsprekend onderschrijft De Fabel veel van de kritiek op de Israëlische bombardementen en aanvallen, maar het volledige gebrek aan kritiek op de Hezbollah is in hun ogen onverteerbaar.

Een vlag van Hezbollah bij de demonstratie van 22 juli in Amsterdam (foto: Bas de Meijer)

Door de religieuze fascisten te sparen zet de organisatie Stop de Bezetting de deur wagenwijd open voor hun aanhangers om mee te doen aan de protesten, zo antwoordt De Fabel. En zo moeilijk kan het toch niet zijn om in de tekst van de oproep het beschieten van de Israëlische burgerbevolking eveneens af te wijzen?

Het comité antwoordt daarop kortaf dat uitsluitend Israël schuldig is. Men belooft later nog te reageren op de Fabel-kritiek, maar daar is het tot op heden niet van gekomen. De SP, GroenLinks en de Nederlands Arabische Stichting hebben kennelijk minder moeite met de eenzijdige kijk van het comité, want die nemen wel deel aan de betoging.

Een van de sprekers tijdens het protest van 22 juli is de GroenLinkser Mohammed Rabbae. Die weet te melden dat de Palestijnse antisemitische organisatie Hamas "geen terreurorganisatie is, maar een legitieme verzetsbeweging". Positief is dat geen enkele buitenparlementaire linkse groepering uit Leiden meedoet aan de betoging.

Virus

Hezbollah is een religieus-fascistische beweging die in de eerste plaats uit is op de vernietiging van de staat Israël, welke men vergelijkt met "een virus" dat uitgeroeid moet worden. Uiteindelijk wil men van alle joden af. "Als ze zich allemaal verzamelen in Israël", zegt Hezbollah-leider Nasrallah, "dan bespaart ons dat de moeite om ze wereldwijd te achtervolgen."

Ook van holocaust-ontkenning is deze antisemiet niet vies. "Joden vonden de legende van de holocaust uit", beweert hij doodleuk. Daarbij roemt hij revisionist David Irving voor "het ontkennen van het bestaan van gaskamers". Hezbollah-tv zendt verder een serie uit die gebaseerd is op het antisemitische verzinsel 'De Protocollen van de wijzen van Zion'.

Van Libanon wil Hezbollah een islamitische staat maken naar het voorbeeld van Iran. De moslimfundamentalisten zijn sterk gekant tegen "het westerse feminisme" en homoseksualiteit. Hezbollah-leden gaan regelmatig op jacht om homo's te pakken en over te dragen aan de politie. Van links moet de extreem-rechtse Hezbollah vanzelfsprekend ook helemaal niets hebben.

Veel linksen in Nederland lijken daarentegen op hun beurt weinig moeite te hebben met Hezbollah. Op de demonstratie in Amsterdam worden wat portretten meegedragen van Nasrallah. Maar behalve de beeltenis van deze vooraanstaande antisemiet, is er geen spoor van antisemitisme te bekennen. Dat is een grote verbetering in vergelijking met eerdere demonstraties rond het Midden-Oosten de afgelopen jaren, waarbij veel antisemitische leuzen werden geroepen.[1]

Communisten

In politieke verklaringen uit communistische hoek zijn twee typen reacties op de oorlog te lezen. In het ene soort wordt het bestaan van Hezbollah volkomen genegeerd. In de NCPN-partijkrant Manifest wordt bijvoorbeeld een verklaring afgedrukt van 72 verwante communistische partijen die als vanzelfsprekend tekeer gaan tegen Israël, maar zich verder beperken tot "solidariteit met de volkeren van Libanon en Palestina". Het is alsof Hezbollah niet bestaat.

Aanhangers van Hezbollah in Libanon

Ook de Turkse zelforganisatie DIDF laat in haar verklaring Hezbollah volledig buiten beschouwing. Wel neemt men het op voor "het zelfbeschikkingsrecht en de soevereiniteit van het Palestijnse volk" en "de soevereiniteit van de Syrische en Iraanse staat". Het is aannemelijk dat er bij de NCPN en de DIDF wel enige kritiek bestaat op Hezbollah, maar dat men die liever voor zich houdt om zich bij de andere vijanden van Amerika en Israël niet uit de markt te prijzen. Stiekem de moslimfundamentalisten negeren in de hoop dat het niemand opvalt.

Andere communisten geven openlijk hun anti-imperialistische zegen aan Hezbollah. De organisatie Offensief bijvoorbeeld constateerde eerder nog terecht dat "het de abeidersklasse en de arme boeren langs beide kanten zijn die lijden", en dat er democratie moet komen in het Midden-Oosten, om vervolgens veelal verder te redeneren in de lijn van Hezbollah.[2]

De Arabische leiders zouden volgens Offensief "zonder ruggegraat" zijn. En Hezbollah zou "het recht" hebben "om verzet te bieden aan de Israëlische agressie". Maar "het gebruik van willekeurige aanvallen op Israëlische burgergebieden" zou "contraproductief" zijn. Terwijl de aanvallen op Libanese burgers van "wreedheid" zouden getuigen, zouden de aanvallen op willekeurige Israëlische burgers dus slechts "contraproductief" zijn, en niet bijvoorbeeld "misdadig".

Overigens ligt het doden van willekeurige joden gewoon in de lijn van de antisemitische Hezbollah-ideologie. De joden moeten uiteindelijk toch allemaal dood, als het aan Nasrallah ligt.

Verheerlijking

De Internationale Socialisten (IS) kiezen zonder dralen de kant van Hezbollah. "Dat Hezbollah banden heeft met Syrië en Iran betekent zeker niet dat ze geen legitieme verzetsstrijd voert", aldus de IS.[3] Bewonderend omschrijft men Hezbollah als "een succesvolle guerrillaorganisatie die brede steun heeft onder de Libanese bevolking vanwege haar rol in het beëindigen van de bijna 20 jaar durende Israëlische bezetting van Zuid-Libanon."

Ook hier geen spoor van kritiek op de politiek van de moslimfundamentalisten. Toch opereert de IS nog wel wat behoedzamer dan hun Engelse moederpartij, de Socialist Workers Party (SWP). Die roept enthousiast op tot "steun" en "solidariteit" met Hezbollah. In het partijblad verschijnt zelfs een artikel van George Galloway waarin het parlementslid de nationale verzetsbeweging Hezbollah, en de leider van Hezbollah, sjeik Sayyed Hassan Nasrallah, verheerlijkt.[4]

Na de oorlog nemen Ed Hollants en twee andere voormalige Autonoom Centrum-activisten een kijkje in Libanon. Via internet doen ze dagelijks verslag van hun bevindingen en uitgebreide gesprekken met onder andere Hezbollah-leiders. Die treden ze vrij kritiekloos tegemoet, en hun opvattingen worden zonder kanttekeningen door Hollants en co doorgegeven.[5]

Zo zou het goed zijn dat de onderlinge conflicten tussen de Libanese fracties door Hezbollah "getransformeerd" zijn "naar een conflict met de zionisten". Problemen die andere fracties nu nog met Hezbollah hebben, zouden door de VS zijn gecreëerd. Zonder enige afstand laat men Hezbollahs hoofd-voorlichting regio Bekaa aan het woord. Bij Hezbollah delen "we samen het geloof in de almachtige God. Dit geeft ons zekerheid, geduld, moed en liefde van het martelaarschap dat leidt tot de victorie", aldus deze woordvoerder.

Hassan Nasrallah

Weliswaar blijft het drietal activisten "moeite hebben met een organisatie die zowel een religieuze als politieke grondslag heeft." Maar, zo schrijft Hollants, "we zijn in onze mening gesterkt dat Hezbollah een volksbeweging is en we beseffen dat iedere organisatie of partij propaganda voert, maar dat we bij Hezbollah tot nu toe een hoge graad van integerheid en eerlijkheid aantreffen."

Hij vertelt ook enthousiast over Hezbollahs "revolutionair élan" en "de bijbehorende energie die dat opwekt". Hezbollah voert volgens Hollants "een legitieme strijd tegen Israël", want de organisatie zou daarvoor "steekhoudende" verklaringen leveren.

Dogma

Links lijkt nogal in de greep van het oude anti-imperialistische dogma van "de vijand van mijn vijand is mijn vriend." Dat gaat uit van een uiterst simpel bi-polair wereldbeeld waarbij er altijd slechts twee partijen zijn met elk hun eigen belangen, en waartussen links noodgedwongen moet kiezen. Meestal gaat het daarbij om tegenstellingen tussen "onderdrukte volkeren" en kleine groepen machthebbers. Verder staat Israël in deze gevallen bovenmatig vaak in het middelpunt van de aandacht.

In werkelijkheid is de wereld multi-polair met vele belangentegenstellingen, zijn "volkeren" vage sociale constructies van nationalisten, en is er veel meer onrecht in de wereld dan alleen in Israël en zijn buurlanden.

Israël moet vanzelfsprekend scherp bekritiseerd worden vanwege de recente aanvallen op Libanon, en ook om de bezetting van Palestijnse gebieden en de achterstelling van de Arabische bevolking in Israël zelf. Maar Hezbollah is geen haar beter. Als die ooit meer macht krijgen, zal het slecht aflopen met joden, linksen, vrouwen, en homo's. Geen partij kiezen dus, en dat lijkt in de mainstream publieke opinie steeds vaker te gebeuren.

Maar wanneer er niet meer gekozen wordt "tussen de duivel en Beëlzebub", dan rest helaas meestal nog slechts "afzijdigheid, of in het ergste geval een even naïef als a-politiek humanisme", constateert Groene Amsterdammer-journalist Koen Haegens terecht.[6] Maar waarom vanuit links geen solidairiteit opbouwen met anti-autoritaire bewegingen ter plekke? Bewegingen die strijden voor bijvoorbeeld vrouwen- en arbeidersrechten, en die zich verzetten tegen nationalisme en religieus fundamentalisme, en zo proberen de poten weg te zagen van de machthebbers aan beide zijden.

Ander geluid

Tijdens de Libanon-oorlog komen Bert Bakkenes en Nelly Soetens met een opvallende politieke verklaring, getiteld "Israël-Libanon: een ander links geluid".[7] Zelf afkomstig uit anti-imperialistische hoek, om precies te zijn de Koerdische solidariteitsbeweging, proberen de twee zich los te maken van de automatische solidariteit met Hezbollah.

Dat is "een gevaarlijk kamp, dat ons uiteindelijk allemaal naar het leven staat", stellen Bakkenes en Soetens terecht. "Israël vecht om te overleven, en voor het bestaanrecht van het thuisland van het joodse volk. Ieder volk heeft recht op zelfbeschikking." Israël is een plek waar joden zich veilig kunnen voelen in tijden van oplevend antisemitisme, geven de twee aan.

Jammer genoeg voelen ze zich daarbij genoodzaakt om de bloedige Israëlische aanvallen te verdedigen. "Natuurlijk is het diep treurig dat hierbij burgerslachtoffers vallen. Ieder slachtoffer is er één te veel. Maar de kritiek die Israël hierover te verwerken krijgt, onder meer uit linkse hoek, is niet terecht", schrijven ze. Israël zou volgens hen namelijk steeds proberen "om burgerslachtoffers te voorkomen."

Helaas blijven Bekkenes en Soetens ook gevangen in het voor het anti-imperialisme zo kenmerkende denken in "volkeren". Toch zou het geen kwaad kunnen als de Nederlandse communisten aan hun belangrijke stap een voorbeeld zouden nemen. Op enkele sneren na, is hun initiatief echter doodgezwegen.

Extreem-rechts

Overigens kent Hezbollah ook zo zijn sympathisanten in extreem-rechtse kringen. "Ondanks dat Hezbollah geen noemenswaardige luchtverdediging heeft, heeft zij met haar dappere strijders een mokerslag kunnen geven aan het Israëlische leger. Tanks en helikopters van het Israëlische leger werden zonder pardon vernietigd. En tijdens het 35 dagen durende conflict regende het raketten van Hezbollah op het noorden van Israël. Nog nooit heeft de Israëlische bevolking zolang in de bunkers gezeten als nu", jubelt de nazistische NVU bijvoorbeeld.

Ook partijleider Constant Kusters gaat uit zijn dak: "Hamas, Hezbollah en Jihad, vecht voor jullie volk en vaderland! Bevrijdt jullie kinderen en families uit de zionistische gevangenissen en trap de zionisten uit jullie land!"

Volgens het CIDI nam in Nederland tijdens de oorlog het antisemitisme sterk toe. Er waren bedreigende telefoontjes en e-mails, er werden leuzen gekalkt en er werd een synagoge beschadigd. Het ging daarbij nadrukkelijk niet om anti-Israëlische uitlatingen. "E-mails met de tekst 'kankerjoden' zijn niet voor tweeërlei uitleg vatbaar", aldus CIDI-directeur Hirschfeld.[8]

Noten

1.     Zie bijvoorbeeld: "Grootste manifestatie van antisemitisme sinds 1945", Eric Krebbers en Jan Tas. In: Fabel Archief;
2.     "Regionale oorlogsdreiging door luchtaanval van het Israëlische regime in Libanon", Kevin Simpson. In: Offensief 177;
3. Diverse artikelen in: De Socialist 185, augustus 2006;
4. "Hizbollah is right to fight Zionist terror", George Galloway. In: Socialist Worker 2011, 29.7.2006;
5. Zie: D4net-website;
6. "Worstelen met Israël", Koen Haegens. In: De Groene Amsterdammer, 28.7.2006;
7. Zie: Ravage-website;
8. "CIDI: jodenhaat toegenomen door oorlog in Libanon". In: NRC, 17.8.2006.

Dit artikel is afkomstig uit het kwartaalblad De Fabel van de illegaal, #79, najaar 2006. Website: www.defabel.nl