Ravage
Digitaal 30 november 2006 ![]() ![]() |
|
|
The Queen De nieuwste film van regisseur Stephen Frears gaat over een kortstondige periode dat het Britse koningshuis overrompeld werd door de plotselinge dood van prinses Diana. The Queen is een pakkend, onderhoudend tijdsbeeld, doorspekt met een lichtelijk satirische toon. Regissseur Frears en scenarist Peter Morgan vertoeven aan de linkerkant van het politieke spectrum. Frears heeft in menig film een gepassioneerde verdediging van de onderklasse laten zien. Verwacht had kunnen worden dat ze het stramme Britse koningshuis en de ijzeren koningin met de grond gelijk zouden maken. Toch hebben deze eigenzinnige filmmakers ervoor gekozen om Hare Majesteit Elizabeth met respect te portretteren. Alhoewel Britse monarchisten wel degelijk beweren dat ze de koningin belachelijk hebben gemaakt. Helen Mirren speelt Elizabeth als een taaie, robuuste vrouw die tien jaar geleden overvallen werd door de wervelwind rond Diana's dood. Mirren is een sublieme actrice die haar sexy uitstraling overboord heeft gezet voor deze rol, het is een fabuleuze hoofdrol geworden, en gelukkig geen eendimensionale karikatuur. In de zomer van 1997 vielen twee dingen samen. De verkiezing van Labour leider Tony Blair als premier en het tragische auto-ongeluk in Parijs waarbij prinses Diana omkwam. Voor het eerst in achttien jaar was er een Labour regering aan de macht gekomen die zou afrekenen met de erfenis van Thatcher, dat was althans de bedoeling. De film contrasteert het populisme van de toen immens populaire Blair tegenover het stramme conservatisme van de koningin en haar vazallen. Terwijl prinses Diana in feite ook het nieuwe tijdperk belichaamde. Want zij probeerde zich wanhopig los te maken uit de ketenen van het koningshuis. Zij komt in de film tot leven in archiefopnamen, waaronder een aangrijpend fragment uit een interview met de BBC. Michael Sheen als Tony Blair wordt door de acteur enigszins als een glibberige opportunist neergezet. In eerste instantie was Blair een verdediger van Diana, om te eindigen als verdediger en redder van de Britse monarchie. In die bewogen week rond de dood van Diana was de rol van Blair cruciaal; hij wist zichzelf op te werpen als groot staatsman. Ironisch is wellicht dat Blair vandaag de dag naar het einde van zijn heerschappij wankelt, en het Britse koningshuis intussen weer vast in het zadel zit. In het begin van The Queen wordt Blair door koningin Elizabeth tijdens een audiëntie op Buckingham Palace nog even op zijn plaats gezet. Want hij is tenslotte de tiende premier van Groot-Brittannië die bij haar op audiëntie komt. Alles wat in de koninklijke vertrekken en daarbuiten plaatsvindt, is door scenarist Morgan met een flinke dosis speculatie in zijn scenario verwerkt. Wat zich daar afspeelt is in de kringen van het koningshuis nog steeds staatsgeheim. Maar terwijl het volk zich overgaf aan een orkaan van rouw, ging de koningin op vakantie naar haar Schotse kasteel Balmoral. De weigering van Elizabeth om op Buckingham Palace de vlag halfstok te hangen, zette kwaad bloed bij het rouwende volk. Haar gedrag werd door hen als kil en gevoelloos gezien. Blair had wél meteen in de gaten welk een enorme impact het drama had. De spindokter van Blair, de gewiekste Alastair Campbell, wist op briljante wijze van de premier een volksheld te maken. Blair's pogingen om de koningin tot inkeer te brengen hadden, al kostte dat veel moeite, succes. Want de koninklijke familie keerde terug naar Buckingham Palace, de vlag ging halfstok, en de koningin sprak uiteindelijk het volk toe op tv. Zo werd de monarchie toch nog gered. Op de een of andere manier heeft Frears van koningin Elizabeth een tragische heldin weten te maken. Hilarisch zijn onder meer de scènes in Schotland waar de vorstin meer begaan lijkt te zijn met de hertenjacht dan met het leed van de natie. Helen Mirren speelt de stuurse vrouw die het contact met de werkelijkheid verloren lijkt te hebben met grote diepgang.De koningin zit gevangen in haar veeleisende rol, een tragiek die door de filmmakers op overtuigende wijze wordt verbeeld. En het is het vraag of haar vermeende opvolger prins Charles een nieuwe tijd kan inluiden. De monarchie is een ingewikkelde constructie, die niet van deze tijd is en waarschijnlijk beter afgeschaft kan worden. In de film wordt kritisch naar dat koningshuis en tegelijkertijd met een zekere compassie naar de koninklijken gekeken. Dat is toch een verrassende uitkomst van The Queen. Maar het is ook een grote kwaliteit van deze Britse filmers dat ze een dergelijk beladen onderwerp met aanstekelijke humor en menselijke warmte behandeld hebben. Ulrik van Tongeren The Queen (A-film), nu in de bioscopen. - - - - - - - - - - - -
. .
hghg
|