www.ravagedigitaal.org

VN praat over kleine wapens

Nederland moet onder meer de doorvoer van kleine wapens via ons land beter controleren en de wetgeving aanpassen om vervolging van Nederlandse wapenhandelaren in den vreemde beter mogelijk te maken. Dit meldt Unicef in een rapport aan de vooravond van de VN-conferentie over kleine wapens in New York. De conferentie is voor de Amerikaanse National Rifle Assocation reden voor het voeren van een haatmailcampagne.

Bij iedere oorlog of gewapend conflict stijgt de productie van kleine wapens en worden conflictgebieden er mee overspoeld. Wapenhandel is een miljoenenbusiness en de profiteurs hiervan hebben weinig baat bij strikte regelgeving. Meer dan 600 miljoen kleine wapens eisen honderdduizenden slachtoffers per jaar en houden tientallen landen in armoede. Veel conflicten in de wereld worden aangewakkerd door de enorme productie van en handel in wapens.

Kleine wapens - wapens die door één of meerdere personen kunnen worden gedragen en gebruikt - vormen een groot probleem, zo stelt het rapport Kinderen buiten schot van Unicef. Per jaar worden meer dan acht miljoen kleine wapens geproduceerd. Het merendeel valt in de handen van burgers.

De ongecontroleerde en relatief eenvoudige verspreiding van deze wapens werkt escalatie van conflicten in de hand, leidt tot meer slachtoffers en verlengt gewelddadige strijd, aldus Unicef. Juist kinderen zijn vaak slachtoffer van gewapende conflicten. Alleen al in de jaren negentig kostten ze twee miljoen kinderen het leven en raakten zes miljoen kinderen gewond.

Voorbeeldgedrag

Al jaren speelt Nederland op het mondiale podium een voortrekkersrol waar het gaat om het beperken, reguleren en controleren van de handel in kleine wapens. Nederland liet zich eveneens horen in de toenemende internationale roep om een internationaal verdrag dat de ongebreidelde wapenhandel aan banden moet leggen.

Met zorg constateert Unicef echter dat de Nederlandse regering voor de komende VN-conferentie over kleine wapens de ambitie van een juridisch bindend wapenhandelverdrag lijkt te willen terugschroeven naar veel vrijblijvender politieke afspraken. Unicef roept de Nederlandse regering in het rapport op om een bindend verdrag als uitgangspunt te behouden en niet al bij aanvang een compromisstandpunt in te nemen.

Bij een voortrekkersrol behoort ook voorbeeldgedrag, zo stelt Unicef. Het rapport toont echter aan dat, ondanks aanscherping van de nationale wetgeving, Nederland onvoldoende zicht heeft op de export en doorvoer van kleine wapens. Zo kunnen 'bevriende landen' zonder enige belemmeringen via Nederlandse lucht- en zeehavens (onderdelen van) kleine wapens doorvoeren naar welk land dan ook.

Control Arms

Het rapport valt binnen de inspanningen die Unicef in Nederland en wereldwijd onderneemt om de handel in kleine wapens terug te dringen. In Nederland maakt Unicef onderdeel uit van de 'Control Arms'-coalitie, die door Oxfam Novib, Amnesty International en Pax Christi is opgericht. In conflictgebieden wereldwijd is Unicef dagelijks actief om kinderen te beschermen tegen de vernietigende gevaren van kleine wapens en de slachtoffers op te vangen.

Woensdag 14 juni jl. boden de ngo's minister Bot van Buitenlandse Zaken ruim 100.000 steunbetuigingen van het Nederlandse publiek voor de campagne Control Arms aan. De organisaties leggen de regering een 'tien punten programma' voor met aanbevelingen voor de totstandkoming van een effectief wapenhandelsverdrag.

Daarnaast moet Nederland er dus zorg voor dragen dat het verdrag juridisch bindend wordt en gebaseerd is op internationaal recht, zo stellen de ngo's. Het verdrag moet er voor zorgen dat staten geen wapens aan landen leveren als het risico bestaat dat deze daar worden gebruikt voor het begaan van ernstige mensenrechten-schendingen. Ook mogen geen wapens geleverd worden aan conflictgebieden.

Het initiatief voor de Control Arms campagne is genomen door een aantal Nobelprijswinnaars, onder wie emeritus aartsbisschop Desmond Tutu, dr. Oscar Arias en voormalig VN-Commissaris voor de Mensenrechten Mary Robinson. Sinds de start van de campagne hebben honderden organisaties overal ter wereld actie gevoerd en zijn er tal van rapporten geschreven.

Haatmail

De VN-conferentie zal een van de grootste zijn ooit over het onderwerp kleine wapens. Er worden zo'n 2.000 vertegenwoordigers verwacht uit de VN-lidstaten. De VN stellen dat kleine wapens - waaronder geweren, granaatwerpers, antipersoonsmijnen, halfautomatische geweren en pistolen - de echte massavernietigingswapens zijn – ze doden meer mensen dat kernbommen of chemische wapens.

De echte strijd op de conferentie zal gaan tussen ngo's en wapenproducerende VN-lidstaten als de Verenigde Staten, Rusland, China en zelfs Egypte en India. De VS verzetten zich tegen het voorstel van ngo's en vredesactivisten om de wapentransfers naar rebellengroepen te beperken. Zij willen het recht behouden wapens te leveren aan rebellen in Somalië, Afghanistan, Irak, Iran, Sudan of de Democratische Republiek Congo, vooral in het kader van hun global war on terrorism.

De invloedrijke Amerikaanse National Rifle Association (NRA) is een haatmailcampagne gestart tegen de Srilankaanse voorzitter van de VN-wapenconferentie, zo meldt het persbureau IPS. De NRA verkeert kennelijk in de veronderstelling dat de VN een conferentie houdt over de afschaffing van privéwapens, getuige de strekking van de meeste mailtjes. In werkelijkheid staat de conferentie in het teken van de evaluatie van een actieprogramma over de illegale handel in kleine wapens dat vijf jaar geleden van start ging.

Elke dag arriveren bij de Srilankaanse VN-missie uitpuilende postzakken met zo'n 4.000 brieven, kaarten en mails. "Als voorzitter van de komende conferentie om wapens te bannen, moet u weten dat Amerikanen zoals ik 230 jaar ervaring hebben met het verslaan van zowel onbetekenende tirannen als machtige dictators die de vrijheid aan banden proberen te leggen", schrijft een van de meer dan 100.000 briefschrijvers. "Ik ben hier om u te waarschuwen dat u nooit ons recht zal afnemen om wapens te dragen."

De NRA, opgericht in 1871, is een belangenorganisatie die zich inzet voor het recht wapens te mogen dragen, een grondwettelijke recht in de Verenigde Staten. Als gevolg van haar grote ledenaantal en sterke lobby is de NRA de meest invloedrijke organisatie in de VS. In het bestuur zitten onder andere Grover Norquist, Oliver North en de popmuzikant Ted Nugent. De NRA ondersteunt tevens nadrukkelijk de oorlog in Irak en de anti-abortus beweging.

Bezoek de website van Control Arms en lees het rapport (pdf) van Unicef

Naar boven