www.ravagedigitaal.org

Libanon: Het einde van een tijdperk?

Het is simplistisch om het te hebben over winnaars en verliezers na de oorlog tussen Hezbollah en Israël. Als er al een verliezer is aan te wijzen dan is het de Libanese burgerbevolking. Het lijkt zinniger het te hebben over de gevolgen van het conflict op de langere termijn.

door  Ed Hollants

Het belangrijkste gevolg van de oorlog is dat er een gevoel van zelfvertrouwen is ontstaan in de Arabische wereld en dat Israël nu eindelijk eens beseft dat een militair overwicht in de toekomst niet genoeg is voor haar voortbestaan. Je kunt stellen dat de balans die al lange tijd één richting op slaat in beweging begint te komen.

Niet zozeer gebiedsverovering of een militaire overwinning als wel psychologische factoren zijn hier van belang. Het is tekenend dat binnen de Arabische wereld sprake is van een overwinningsgevoel, terwijl in Israël een totaal gevoel van verwarring heerst en er waarschijnlijk heel wat koppen zullen gaan rollen.

Was Irak het keerpunt voor de VS, voor Israël is dat Libanon. De in relatief korte tijd opeenvolgende gebeurtenissen - de oorlog in Irak, verkiezingswinst van Hamas in de Palestijnse gebieden en de oorlog in Libanon - lijken allemaal te wijzen op het einde van een tijdperk.

Een tijdperk dat zich kenmerkte door klinkende militaire overwinningen van Israël op Arabische landen, een verdeel-en-heers politiek van de VS en steun aan elites en koningshuizen die in het algemeen in overeenstemming handelden met de belangen van de VS.

VS in het nauw

Israël heeft altijd de confrontatie als voornaamste strategie gehanteerd. Het verdeelde de wereld in joden en Arabieren, in wij en zij: wij zijn superieur, wij hebben het recht om veroverd land toe te eigenen. Dit is alleen vol te houden met een militair overwicht dat ook ingezet wordt om de vijand verpletterend te 'overwinnen' en daarmee op zijn plaats te houden. De oorlog in Libanon is wat dat betreft mislukt.

Zoals altijd hebben de Amerikanen Israël daarin gesteund. Openlijker kon het bijna niet. De internationale gemeenschap kon weer eens niets doen zonder instemming van de VS. Uiteindelijk heeft het geleid tot extra tijd voor Israël om de klus te klaren. Nadat bleek dat de klus niet geklaard kon worden, hebben de VS voor een VN-resolutie gestemd die in ieder geval nog zoveel mogelijk in het voordeel van Israël uitwerkt.

De wereld heeft met lede ogen mogen aanschouwen dat Israël, in een poging Hezbollah te isoleren, vier weken lang de burgerbevolking van Libanon terroriseerde met tal van slachtoffers als gevolg. Israëlische politici en bevelhebbers van het leger kondigden openlijk hun oorlogsmisdaden aan. Dit alles met instemming van de VS.

Na de schandalen over martelingen en moorden in Irak zal dit nog verder schade toebrengen aan de reputatie van de VS. Buiten een deel van de westerse bevolking zullen er weinigen op de wereld zijn die nog enig geloof hechten aan het 'nieuwe Midden-Oosten', de 'oorlog tegen terrorisme' of de waarden en normen waar Bush en kornuiten voor staan.

Zelfrespect

De Arabische massa's lijken zich langzamerhand te organiseren en in opstand te komen. Na meer dan vijftig jaar klappen te moeten incasseren, voelt men weer enig zelfrespect. Het is vaker gezegd: organisaties als Hezbollah en Hamas zijn de uitkomst van een lange traditie van onderdrukking en overheersing. Israël en de VS hebben elke vorm van eigenwaarde in het Midden-Oosten vertrapt, zowel wat betreft de persoon als de cultuur waarvan men deel uitmaakt.

Hezbollah en Hamas blijken op dit moment het enige krachtige antwoord hierop te zijn. Indien je vindt dat deze organisaties ondemocratisch en verwerpelijk zijn, dan zul je naast deze terechte constatering ook iets aan de voedingsbodem van hun bestaan moeten doen. Zo moet er onder meer naar een oplossing gestreefd worden voor de Palestijnse kwestie, die neerkomt op een gelijk gebaseerde verhouding tussen Israël en haar buurlanden.

Israël daarentegen beseft nu dat ze geen bescherming kan bieden aan haar eigen bevolking zolang het oorlog voert. De mythe van onoverwinnelijkheid en onaantastbaarheid is gebroken. De Israëlische politieke leidraad, 'als je niet luistert zul je het voelen' is aan een grondige herziening toe.

Te hopen valt dat de komende jaren het besef doordringt bij de Israëlische bevolking dat zij samen met de omliggende landen zal moeten zoeken naar een rechtvaardige vrede gebaseerd op gelijkheid. Het indertijd gedane voorstel van Saoedi-Arabië, om in ruil voor teruggave van alle bezette gebieden een vrede met de gehele Arabische wereld aan te bieden, is en blijft een goede basis.

Miskraam

Het beleid van de VS, dat zich laat leiden door de strijd tegen het terrorisme en een verwezenlijking van 'de democratisering van het Midden-Oosten', lijkt overal te falen. Eén van de weinige successen was de cederrevolutie in Libanon. De oppositie binnen Libanon tegen de aanwezige Syrische troepen werd op alle mogelijke manieren gesteund door de VS. Amerika kreeg zo steeds meer invloed en een deel van de Libanezen bleek hier niet afkerig van.

Een maand van Israëlische bombardementen heeft hieraan voorlopig een einde gemaakt. Condoleeza Rice, minister van Buitenlandse Zaken van de VS, blijkt de gebeurtenissen in Libanon te zien als "(…)de geboorteweeën van het nieuwe Midden-Oosten." Je zult maar Libanees zijn en dit moeten aanhoren tijdens het zoveelste bombardement. Het lijkt meer op een miskraam.

De zogeheten dominotheorie voor het Midden-Oosten om het ene na het andere land te 'democratiseren' werkt precies in tegenovergestelde richting als de VS hadden bedoeld. Hamas wint democratisch in de Palestijnse gebieden, in Irak dreigt het Zuiden een volgende islamitisch staat te worden met sterke banden met Iran en in Libanon heeft Hezbollah (voorlopig) meer steun dan ooit.

Iran lijkt op geen enkele manier in te binden en juist aan kracht te winnen. De laatste weken zijn zelfs geluiden binnen de VS waarneembaar die zich zorgen maken over een nieuw zelfvertrouwen in Syrië. Het kan nog veel zwaarder weer worden. Tot nu toe hebben Hamas, Hezbollah en het Mahdi leger zich gericht op een nationale bevrijdingsstrijd. Het kan goed zijn dat door de komende ontwikkelingen deze organisaties de handen ineen slaan en het strijdperk naar een regionale of internationale arena verplaatsen.

Proeftuin Libanon

Israël en de VS zien het verslaan van Iran als het uiteindelijke doel. Iran vormt als opkomende regionale macht een grote bedreiging. Het is vrijwel onvermijdelijk dat Iran militair aangevallen gaat worden, met als aanleiding de nucleaire activiteiten. Ook de huidige problemen in Libanon en de problemen in Irak worden door de VS grotendeels toegeschreven aan de invloed van Iran.

Bush heeft inmiddels ook Libanon aangewezen als onderdeel van zijn oorlog tegen het terrorisme. Er is de laatste jaren hoog spel gespeeld door de VS, hetgeen alleen maar polariserend heeft gewerkt. Een weg terug zonder gezichtsverlies en verlies aan invloed lijkt steeds moeilijker te worden. Op hoop van zegen dan maar verdergaan op de ingeslagen weg. Vanuit het oogpunt van de VS bezien lijkt het dan een logische stap om Iran aan te vallen want dat zou de sleutel zijn om het Midden-Oosten een 'betere en democratische' toekomst te bieden.

Er zijn tal van aanwijzingen dat de VS deze oorlog tegen Iran aan het voorbereiden zijn. Uit verschillende bronnen valt op te maken dat de oorlog in Libanon al langer voorbereid was en voor de VS van belang was om als praktijkvoorbeeld te dienen voor de wijze waarop Iran moet worden aangevallen.

Seymour M. Hersh heeft in The New Yorker van 21-07-06 hier een artikel over geschreven onder de titel 'Watching Lebanon'. Volgens Hersh willen de VS de dreiging van Hezbollah verminderen voordat ze Iran aanvallen. Hiermee zou een tweede front worden voorkomen. Verder vergelijkt Hersh de verdediging van Hezbollah met bunkercomplexen met die van Iran. Libanon als proeftuin voor de oorlog met Iran.

Iran

Iran kan zonder twijfel net als Libanon en Irak tientallen jaren terug in de tijd worden gebombardeerd. Als gevolg hiervan raakt Iran op militair en economisch terrein ernstig verzwakt. Het zal echter geen pro-VS regering opleveren maar eerder een hechtere samenwerking tussen de verschillende islamitische volksbewegingen en een verdere groei.

Hezbollah krijgt voor haar strijd steun van de soennieten terwijl Hamas een soennitische beweging is die wordt gesteund door het sji'ietische Iran. Bij een aanval op Iran lijkt het ook zeer waarschijnlijk dat een groot deel van de sji'ieten in Irak in opstand komen tegen de daar gelegerde VS-militairen. Niet voor niets vond de grootste demonstratie tegen Israël en de VS in verband met de aanvallen op Libanon onlangs plaats in Irak.

In de toekomst zal Amerika steeds vaker voor de keuze komen te staan of het rekening moet houden met de gehele Arabische wereld of uitsluitend met Israël. De VS dreigen zo de grip op het werelddeel waar de grootse olievoorraad van de wereld zich bevindt, deels kwijt te raken.

Zoals wel wordt beweerd dat Hezbollah niets betekent zonder steun van Iran (in ieder geval militair gezien), is het ook zo dat Israël niets kan zonder de volledige steun van de VS. Indien de VS steeds kritischer worden op Israël dan moet dit land snel inbinden. Dit biedt wellicht eindelijk een opening voor een serieus vredesinitiatief.

- - - - - - - - - - - -

.

.

.

Naar boven

Zwarte Kat

hghg