www.ravagedigitaal.org

Achtergebleven munitie gevaar voor Libanezen

Onontplofte munitierestanten in Zuid-Libanon maken ook na het fragiele bestand in het Midden-Oosten vrijwel dagelijks slachtoffers onder de burgerbevolking. Naast de omstreden fosforgranaten en luchtdrukwapens blijkt dat het Israëlische leger ook gebruik heeft gemaakt van clustermunitie en mogelijk antitankgranaten met verarmd uranium.

Pallets met 155mm artillerie projectielen, inclusief DPICM clustermunitie, gefotografeerd door Human Rights Watch in Noord-Israël

door  Henk van de Keur

Al snel na het staakt-het-vuren blijkt dat veel locaties in het zuiden van Libanon bezaaid liggen met duizenden stuks onontplofte munitie en submunitie van clustergranaten. De mijnopruimers van de Verenigde Naties (VN) zijn onmiddellijk na het ingaan van het bestand begonnen met het opruimen van de landmijnen en stuitten daarbij al snel op een tiental locaties met onontploft wapentuig van Amerikaanse en Israëlische makelij.

Met tv-spots waarschuwt het Mijn Coördinatie Centrum van de VN de terugkerende burgers voor de blindgangers: 'Ze zijn ongeveer zo groot als een huishoudbatterij en liggen verborgen tussen het puin en het afval. De aanwezigheid van een blindganger is een absolute bevestiging dat er zich veel meer stuks bevinden in de onmiddellijke omgeving.' Moskeebezoekers worden ingelicht en soldaten van het Libanese leger delen pamfletten uit bij de checkpoints.

Slachtoffers

Onderzoekers van de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch inspecteerden op 17 augustus twee getroffen locaties in het dorp Kfar Roummane. In de gebieden van Nabatieh, Tabnine en Beit Yahoun, en langs de drie kilometer lange weg van Tabnine naar Beit Yahoun troffen de mijnopruimers talrijke niet geëxplodeerde clustersubmunitie aan die bij de geringste aanroering ontploffen.

De Sunday Telegraph berichtte in haar editie van 20 augustus dat in de gebieden bij Tabnine inmiddels vier mensen zijn gedood en zestien anderen zijn verwond na nietsvermoedend op de verborgen munitie te zijn gestapt. Zo kwam een 13-jarige jongen om het leven terwijl hij druiven aan het oogsten was. Een 11-jarige jongen werd bij zijn ouderlijk huis door een clusterbom gedood, waarna ook zijn vader bij een ultieme reddingspoging om het leven kwam.

In hetzelfde artikel bericht Sean Sutton van de Britse liefdadigheidsorganisatie Mines Advisory Group dat gebleken is dat Israël tijdens haar beschietingen van Zuid-Libanon meer clustermunitie heeft gebruikt dan de VS gedurende de invasie van Irak, een gebruik dat destijds algemeen werd bekritiseerd door mensenrechtenorganisaties.

In Irak lag de onontplofte clustermunitie voornamelijk verspreid in dunbevolkt gebied, maar in Libanon zijn hele dorpen er mee vergeven. Sutton meldt dat zijn organisatie inmiddels dertig tot veertig dorpen in de regio van Nabatieh heeft bezocht en dat zo'n 50 procent daarvan te maken heeft gehad met een tapijtbombardement van clustermunitie, verspreid tot op de drempels van woonhuizen, op schoolpleinen en in de hal van een bejaardentehuis.

Alarmerend

Gegevens van het Libanese leger meldden 13 doden en 48 gewonden als gevolg van ontplofte munitie sinds het staakt-het-vuren op 14 augustus inging. Het Mijn Actie Coördinatiecentrum (MACC) spreekt van een alarmerende situatie. Er zijn tot nu toe 390 locaties geregistreerd die met clustermunitie bezaaid liggen. Dagelijks komen er nieuwe locaties bij.

Kenneth Roth, uitvoerend directeur van Human Rights Watch, heeft verklaard dat clustermunitie vanwege hun wijde verspreidingspatroon, ter grootte van een voetbalveld, nooit in bewoonde gebieden zou mogen worden gebruikt. De blindgangers zijn volgens hem in feite antipersoneels-landmijnen geworden. Zelfs vele jaren later kunnen deze projectielen nog fatale explosies veroorzaken.

Aangetroffen onontplofte clustermunitie in de omgeving van Nabatiyeh, Libanon

De mensenrechtenorganisatie trof Amerikaanse M483 155mm artilleriegranaten aan die elk 64 M42 en 24 M46 stuks submunitie verspreiden. Hiervan waren er 24 stuks zichtbaar in het gebied. Ze vormen een groot risico voor de bewoners die in die gebieden zijn teruggekeerd of nog moeten terugkeren. Volgens het MACC betreft het hier voornamelijk 35 jaar oude munitie afkomstig van voorraden die zijn aangelegd ten tijde van de Vietnamoorlog, waardoor de hoeveelheid onontplofte stuks munitie veel hoger is dan normaal het geval zou zijn.

De Israëlische autoriteiten geven tegengestelde verklaringen uit, waarbij enerzijds het gebruik van clustermunitie wordt ontkend en anderzijds wordt verklaard dat ze buiten bewoond gebied zijn gebruikt. Human Rights Watch doet een dringend beroep op zowel Hezbollah, die eveneens clustermunitie heeft gebruikt, als het Israëlische leger om informatie over de doelgebieden en gebruikte wapens te delen met de lokale autoriteiten en de VN-posten, die moeten toezien op de bescherming van burgers en humanitaire operaties.

Samenwerking

Volgens Human Rights Watch en Amnesty International overtreedt Israël het internationaal recht door toepassing van clustermunitie in bewoond gebied. Schokkend is dat 90 procent van de aanvallen met clusterbommen plaatshad in de laatste 72 uur van het conflict, toen bekend was dat er een resolutie zou zijn.

De mensenrechtenorganisaties dringen er bij de VS op aan om geen nieuwe voorraden te zenden naar Israël. Onlangs maakte de Amerikaanse regering bekend dat ze een onderzoek instelt naar het gebruik van haar eigen clustermunitie door het Israëlische leger in bewoond gebied. Het zou in strijd zijn met geheime overeenkomsten tussen de VS en Israël, zo berichtte de New York Times.

Behalve de ontelbare hoeveelheden kleine stuks munitie is er ook sprake van de nodige blindgangers van grote omvang. In Bint Jbeil, waar één van de zwaarste gevechten plaatsvond, liggen veel onontplofte bommen van meer dan meer dan 200 kilogram en een meter lang, alsmede andere granaten tussen het puin van wat eens de grote marktstraat was. Deze blindgangers kunnen voorzichtig naar een afgelegen plek worden gebracht om te worden gedetoneerd. De kleine clusterbommen daarentegen gaan meestal af als het te laat is.

In een artikel in de Libanese krant Daily Star wordt bericht dat er mogelijk uranium in een bomkrater is aangetroffen. Monsters van de radioactieve stof worden nog onderzocht. De bewijzen over de schadelijke effecten van verarmd uranium, onder andere toegepast in Kosovo en Irak, stapelen zich de laatste jaren op. Effecten van het gebruik van uraniummunitie laten zich vergelijken met die van een 'vuile bom'.

De auteur, werkzaam bij stichting Laka, is deskundige op het gebied van verarmd uranium. Binnenkort vertrekt hij naar Zuid-Libanon en zal daarvan verslag doen.

- - - - - - - - - - - -

.

.

.

Naar boven

Zwarte Kat

hghg