Print
deze pagina 
Stop, want na Libanon wacht Syrië!
Het moest een lekker kort oorlogje worden, van Israël tegen Hezbollah in Libanon. Nu dreigt een lange oorlog, met Syrië. "Als duidelijk wordt dat niets helpt, dat Hezbollah doorvecht en dat het raketten blijft regenen, kunnen de politieke en militaire leiders niet meer om het debacle heen. Ze moeten iemand de schuld geven."
door Uri Avneri, 29 juli
Het is het oude verhaal van de verliezende gokker die van geen ophouden weet. Hij speelt stug verder om zijn verloren geld terug te winnen. Hij verliest steeds meer tot hij ten slotte alles kwijt is: zijn ranch, zijn vrouw, zijn hemd. Zo gaat het ook bij de grootste gok die er is: oorlog.
De leiders die een oorlog beginnen en vervolgens in de modder blijven steken, vechten zich steeds dieper in de modder. Dat hoort bij de essentie van een oorlog: je kunt niet ophouden als het misgaat. De publieke opinie verlangt de beloofde overwinning. Onbekwame generaals willen hun fouten verdoezelen.
Militaire commentatoren en ander leunstoelstrategen eisen een grootscheeps offensief. Cynische politici varen met de stroom mee. De regering wordt meegesleurd door de vloedgolf die ze zelf heeft ontketend. Zo ging het onlangs, na de veldslag in Bint Jbeil, dat de Arabieren inmiddels trots Nasrallahstad noemen.
Escalatie
In heel Israël wordt er geroepen: Erop af! Sneller! Verder! Dieper! Een dan na de bloedige veldslag besloot het kabinet tot een grootscheepse mobilisatie van reservisten. Waarom? De ministers hebben geen idee. Ze hebben het niet meer in de hand, net zo min als hun generaals.
De politieke en militaire leiders worden op de golven van de oorlog heen en weer geslingerd als een schip zonder roer. Een oorlog heeft z'n eigen regels. Er gebeuren onverwachte dingen die bepalen wat de volgende stap zal zijn. En die volgende stap gaat meestal maar één kant op, en wel in de richting van escalatie.
Luitenant-generaal Dan Halutz, de hoogste militair van Israël en de grote man achter deze oorlog, dacht dat hij Hezbollah kon laten uitschakelen door het inzetten van de luchtmacht, de allermodernste, de allerefficiëntste, kortom de aller allerbeste luchtmacht van de wereld. Gewoon een paar dagen stevig er tegenaan met bombardementen op woonwijken, wegen, elektriciteitscentrales en haven, en het is afgelopen.
Nou, het was dus niét afgelopen. Het bleef Hezbollah-raketten regenen op het noorden van Israël, wel honderden per dag. Het volk schreeuwde om daden. Aan een grondoperatie viel niet meer te ontkomen. Eerst werden kleine elite-eenheden ingezet. Dat haalde niets uit. Vervolgens werden er brigades op afgestuurd. Nu moeten hele divisies op de proppen komen.
Veroveringen
Eerst wilde Israël alleen de Hezbollah-stellingen aan de grens vernietigen. Toen dat niet afdoende bleek, werd besloten de heuvels te veroveren die boven de grens uittornen. Daar lagen Hezbollah-strijders te wachten, die veel slachtoffers maakten. En de raketten bleven komen.
Inmiddels zijn de generaals ervan overtuigd dat er niets anders op zit dan het hele gebied tot aan de rivier de Litani in te nemen, zo'n 24 kilometer voorbij de grens, om te voorkomen van daaruit raketten worden gelanceerd. Vervolgens komen ze erachter dat ze moeten oprukken tot aan de rivier de Awali, 40 kilometer over de grens, de beroemde 40 kilometer waarover Menachim Begin het in 1982 al had.
En dan? Het Israëlische leger zal over een groot gebied verspreid zijn en overal doelwit worden van guerrilla-aanvallers, van het soort waar Hezbollah zo goed in is. En daarna? Ophouden gaat niet. De publieke opinie eist weer daadkrachtig optreden. Demagogische politici maken kabaal. Commentatoren morren.
Nahariya, Israël
De mensen in de schuilkelders klagen hun nood. De generaals komen steeds meer onder druk te staan. Tienduizend reservisten kun je niet eindeloos onder de wapenen houden. Een situatie die eenderde deel van het land lamlegt, kan niet eeuwig voortduren. Dus roept iedereen om verder doorstoten.
Maar waarheen? Naar Beiroet in het noorden? Of naar Damascus in het oosten? De ministers verklaren in koor: Nee! Nooit van z'n leven! We gaan Syrië niet aanvallen! Misschien zijn sommigen dat echt niet van plan. Een oorlog met Syrië, dat willen ze niet. Geen denken aan.Schuldvraag
Als duidelijk wordt dat niets helpt, dat Hezbollah doorvecht en dat het raketten blijft regenen, kunnen de politieke en militaire leiders niet meer om het debacle heen. Ze moeten iemand de schuld geven.
Wie? Nou, Assad natuurlijk, de president van Syrië. Want hoe kan het dat zo'n kleine 'terreurorganisatie', met bij elkaar een paar duizend strijders, doorgaat met vechten? Waar halen ze hun wapens vandaan? Er wordt met de vinger naar Syrië gewezen. De legerleiders beweren nu al dat Hezbollah voortdurend nieuwe raketten krijgt uit Syrië.
God, de wegen zijn wel gebombardeerd en de bruggen verwoest, maar de wapenleveranciers gaan op de een of andere manier door. De Israëlische regering wil een internationale troepenmacht, niet alleen langs de grens tussen Israël en Libanon, maar ook langs de grens tussen Libanon en Syrië. De vrijwilligers zullen niet echt in de rij staan.
Vervolgens willen de generaals de wegen en bruggen in Syrië zelf gaan bombarderen. Daarvoor moet dan wel de Syrische luchtmacht worden uitgeschakeld. Een echte oorlog, die gevolgen heeft voor het hele Midden-Oosten.
Onderschatting
Daaraan hadden Ehud Olmert en Amir Peretz niet gedacht toen ze drie weken geleden overhaast het besluit namen Hezbollah aan te vallen. Het was een onweerstaanbare verleiding voor politici die niet weten wat oorlog is: Hezbollah had duidelijk de boel geprovoceerd, ze waren verzekerd van internationale steun, het was echt een gouden kans! Zij gingen doen wat zelfs Sharon niet had gedurfd.
Dan Halutz kwam met een voorstel dat ze niet konden afslaan. Een lekker overzichtelijk oorlogje. De militaire plannen lagen klaar en er was al geoefend. Ze waren zeker van de overwinning. Helemaal omdat de vijand niet eens een echt leger was, maar een 'terreurorganisatie'.
Dat de Israëlische premier Olmert en diens minister van Defensie Peretz brandden van verlangen blijkt uit het feit dat ze geen moment hebben stilgestaan bij het gebrek aan schuilkelders in steden in het noorden, laat staan aan alle economische en sociale gevolgen. Ze wilden aanvallen en gelauwerd uit de strijd komen. Ze hadden geen tijd om over het doel van de oorlog na te denken.
Beiroet, Libanon
Nu lijken het net boogschutters die hun pijlen op een leeg vel papier afschieten en dan rondjes om de punten heen tekenen. De doelen veranderen met de dag: Hezbollah verwoesten, ontwapenen, uit Zuid-Libanon verjagen of misschien alleen 'verzwakken'. Hezbollah-leider Hassan Nasrallah liquideren. De ontvoerde soldaten bevrijden. Zorgen dat de Libanese regering het in heel Libanon voor het zeggen krijgt. Opnieuw een door Israël bezette veiligheidszone instellen. Het Libanese leger en/of een internationale troepenmacht langs de grens laten opdraven. De afschrikking van stal halen. Hezbollah tot inkeer dwingen. (Tot inkeer dwingen, dat doen Israëlische generaals graag. Een mooi doel, want niet te meten.)
Doelen onhaalbaar
Hoe langer dat lekkere oorlogje duurt, hoe duidelijker het wordt dat die steeds veranderende doelen onhaalbaar zijn. De Libanese machthebbers vertegenwoordigden een kleine, rijke, corrupte elite. Het Libanese leger kan en wil Hezbollah niet aanpakken. De nieuwe 'veiligheidszone' wordt een makkelijk doelwit voor guerrilla-aanvallen en de internationale troepenmacht komt er zonder de toestemming van Hezbollah.
En Israël is niet in staat die guerrillamacht, Hezbollah, te verslaan. Daarvoor hoeven we ons niet te schamen. Ons leger verkeert in goed - of liever gezegd slecht - gezelschap. De term 'guerrilla' (oorlogje) is afkomstig uit Spanje, toen het door Napoleon werd bezet. De bezetter werd door groepjes ongeregelde Spaanse strijders aangevallen, en uiteindelijk verslagen. Toen Napoleon niet meer wist wat te doen viel hij Rusland binnen.
Als Israël de huidige operatie niet afblaast, zijn we straks in oorlog met Syrië. Vanaf de eerste dag van het presidentschap van George Bush roepen de neoconservatieveen al dat Syrië moet worden kalltgestelt. Hoe dieper Bush in het Iraakse moeras wegzakt, des te meer is hij genoodzaakt de aandacht daarvan af te leiden met een ander avontuur.
Moeten we echt afglijden naar een oorlog met Syrië? Is er geen alternatief? Natuurlijk wel. Ophouden, nu meteen! Toen de Amerikaanse president Lyndon Johnson merkte dat hij in Vietnam in een uitzichtloze situatie verzeild was geraakt, vroeg hij zijn vrienden om raad. Een van hen antwoordde in vijf woorden: "De overwinning uitroepen en wegwezen!"
Verlies delen
Dat kunnen we doen. Niet meer investeren in een verliesgevende zaak. Tevreden zijn met wat we nu kunnen krijgen: een akkoord waarbij Hezbollah zich een paar kilometer van de grens terugtrekt, waarbij een internationale troepenmacht en/of het Libanese leger in het gebied wordt gestationeerd, en een gevangenenruil. Olmert kan dat als klinkende overwinning presenteren; hij kan zeggen dat we onze zin hebben gekregen, dat we de Arabieren een lesje hebben geleerd en het enige was dat we wilden.
Ook Nasrallah kan zich op een klinkende overwinning laten voorstaan; hij heeft de Zionistische Vijand een les geleerd om niet licht te vergeten, aangetoond dat Hezbollah nog springlevend, sterk en bewapend is, en dat hij de Libanese gevangenen heeft vrij gekregen.
Veel is het niet, maar zo kunnen we het verlies delen, zoals dat in het zakenleven heet. Het is uitvoerbaar, mits Olmert slim genoeg is zichzelf uit deze val los te maken voordat die helemaal dichtklapt. Na drie weken oorlog staat Israël binnenkort voor een duidelijke keus: afstevenen op een oorlog met Syrië, al dan niet met opzet, of zorgen dat er een allesomvattende regeling wordt getroffen in het noorden, waarbij ook Hezbollah en Syrië betrokken raken. Zo'n regeling zal draaien om de Golan-hoogvlakte.Daaraan hebben Olmert en Peretz niet gedacht in hun roestoestand op 12 juli, toen ze met beide handen de kans aangrepen een lekker oorlogje te beginnen.
De auteur is hoofdredacteur van het Israëlische weekblad Ha'olam-Haze, schrijver en vredesactivist
- - - - - - - - - - - -
.
.
.
hghg