● Ravage   ● Archief    ● Overzicht 2005    ● Overzicht #13

Apenhel temidden van vakantieparadijs

Vakantiereizigers die van het eiland Mauritius met KLM-Air France terugkeren naar Parijs weten niet dat zich in de bagageruimte krijsende apen kunnen bevinden. Op weg om als proefdier te fungeren. Activisten eisen sluiting van de drie apenfokkerijen in het toeristische oord.

tekst Respect voor Dieren

Op het Afrikaanse eiland Mauritius, een vakantieparadijs gelegen op 80 km afstand van Madagaskar in de Indische Oceaan, werd in de jaren '80 het eerste bedrijf geopend waar apen van het makaken soort worden gefokt om als proefdier te fungeren in diverse vivisectiecentra wereldwijd. Inmiddels bezit het eiland drie van dergelijke apenfokkerijen.

De makaken zijn geen oorspronkelijke bewoners van Mauritius. Zo'n 350 jaar geleden werden zij door een Nederlandse schipper vanuit Indonesië naar Mauritius vervoerd. De makaken planten zich snel voort en vormen zodoende al gauw een plaag voor de boeren op de suikerplantages.

De apenfokkerijen hebben nauwe banden met de toerisme-industrie en zijn in eigendom van de suikerfabrieken of gebruiken hun land. Tussen december en maart worden de makaken rechtstreeks uit het wild geplukt en opgesloten met hun soortgenoten.

Omdat internationale verdragen de export van in het wild gevangen apen verbieden, hebben de handelaren daar een eenvoudige truc op gevonden: de wilde apen worden gefokt waarna de jongen worden afgevoerd naar Europa, Azië en Amerika. De apenfokkers staan 50 euro per makaak af aan de regering van Mauritius, een klein bedrag gelet op het 'eindprodukt' dat de handelaren al snel zo'n 500 tot 1500 euro oplevert.

Fokkerijen

Midden jaren '80 opent de Australische zoöloog Owen Lee Griffiths samen met Mary-An Stanley de eerste commerciële apenfokkerij in Mauritius genaamd Bioculture. Het bedrijf bezit zo'n 4.000 moederdieren en levert elk jaar 3.000 jongen aan laboratoria. Eind november vorig jaar opende Bioculture een tweede fokkerij met 900 moederdieren op het land van de suikerplantage Bel Air SE.

Owen Lee Griffiths bezit ook nog een schildpadden- en krokodillenpark in Mauritius wat topattractie is voor de toeristen. La Vanille Crocodile Parc kom je dan ook tegen in de reisboekjes over Mauritius. De heer Griffiths handelt ook in krokodillen en biedt krokodillenvlees aan in het restaurant van het attractiepark. Hij bezit ook nog een apencentrum in Moshav Mazor in Israël. Hier zitten zo'n 1.000 uit Mauritius afkomstige makaken vast die vooral naar Groot-Brittannië geëxporteerd worden.

De apenfokkerij Noveprim ligt verscholen in het bos in het oosten van Mauritius. De apenfokkerij bevindt zich op de suikerplantage van Ferney SE. Dit bedrijf, onderdeel van Deep River Beauchamps (DRBC), biedt Noveprim 12.000 hectare aan om de apen te vangen. Dit jaar waren dat er 1.000. In 150 volières zitten 8.000 makaken vast. Ongeveer 4.000 apen werden vorig jaar geëxporteerd.

Rode verf

DRBC behoort tot de grootste investeerder van Mauritius, de CIEL groep. De CIEL groep, gerund door twee schatrijke families, is ook de grootste textielfabrikant en suikerhandelaar op het eiland en daarnaast eigenaar van de grote hotels.

Vorig jaar besloot de CIEL groep om een gedeelte van het aandelenpakket van Noveprim te verkopen aan het contractonderzoekscentrum Covance. De apen worden grotendeels verhandeld met Europa, met de Fransman Dr. Michel de Claviere als spin in het web. Hij bezoekt stad en land om apen te slijten en contracten af te sluiten. Dat kwam de Claviere op een dag duur te staan toen een groep activisten rode waterverf over hem heen gooide terwijl hij wachtte op zijn handelspartner in Duitsland.

Februari 2004 gaf het ministerie van Landbouw in Mauritius toestemming aan het nieuwe bedrijf Biodia Ltd om apen te exporteren. Ook dit bedrijf heeft nauwe banden met de toerisme-industrie en de suikerfabrieken. Biodia is eigendom van een grote suikerleverancier, Medine SE. Het bedrijf is ook eigenaar van een hertenfokkerij met 100.000 herten, een dierentuin in Casela en het reisbureau Concord Travel & Tours. Biodia heeft nog geen grote aantallen apen geëxporteerd.

Afnemers

In de natuur kunnen makaken wel veertig jaar oud worden. Zij leven in groepen van twintig tot zestig apen. Makaken zijn net zoals rhesusapen geliefde gereedschappen voor de wetenschaps-industrie. Universiteiten, proefdierinstituten en farmaceutische bedrijven zijn de afnemers van deze dieren. In Europa worden hiervoor jaarlijks 15.000 apen opgeofferd, in Amerika zelfs 65.000 apen. En dan heb je nog de Aziatische landen zoals Korea, China en Japan die ook grootverbruikers zijn.

Bepaalde onderzoeksinstellingen, zoals het BPRC in Rijswijk, fokken de apen ook zelf. Dit is echter nooit voldoende om de behoefte aan apenlichamen te stillen waardoor er primaten geïmporteerd moeten worden. In Europa zijn slechts twee bedrijven verantwoordelijk voor alle invoer van primaten: RC Hartelust uit Tilburg en Dr. Michel de Claviere namens Noveprim uit Mauritius.

Een handjevol vliegmaatschappijen vervoert deze dieren waarvan KLM-Air France er met kop en schouders bovenuit steekt. In 1993 vloog KLM-Air France nog 1.441 primaten naar Amerika, in 1999 waren dit er al 3.200. Andere vliegmaatschappijen die primaten vervoeren zijn Japan Airlines, EL AL, Russian Airlines, Amerijet, LIAT Ltd, Air Tanzania en Aeroflot.

De meeste vliegmaatschappijen zijn inmiddels onder druk van acties gestopt met het vervoer van proefdieren. Om die reden beëindigden onlangs nog Air China, British Airways en Air Mauritius het contract met de vivisectieindustrie.

Thomas Cook

De regering van Mauritius is verantwoordelijk voor het vergunningenstelstel rondom de apenfokkerijen. Dierenrechtenactivisten eisen dan ook een exportverbod op primaten zoals India die heeft ingesteld. De economie van Mauritius is gebouwd op drie pijlers: rietsuiker, textiel en toerisme.

In tegenstelling tot een land als Nederland waar de economie gebouwd is op een groot aantal pijlers, is Mauritius dus erg afhankelijk van toerisme. Via het toerisme kunnen actievoerders in Europa druk uitoefenen op de regering van dat land.

Thomas Cook is wereldwijd de grootste aanbieder van compleet verzorgde reizen naar Mauritius. Als vakantieganger kom je er terecht in de hotels van de CIEL groep, de eigenaar van de Noveprim fokkerijen. Als klap op de vuurpijl vliegen veel vakantiegangers met KLM-Air France via Parijs weer terug.

Dit is precies de route die de makaken ook vliegen. Terwijl de vakantiegangers aan het bijkomen zijn van een schitterende vakantie, zitten de makaken, met onvoldoende water en voedsel en in houten kratten, in hetzelfde vliegtuig. Deze makaken worden opgehaald op de Charles de Gaulle luchthaven in Parijs door Dr. Michel de Claviere en Hartelust.

Pressie

Zo scheiden de wegen van mens en primaat. De een gaat weer aan het werk, de ander wordt gereedschap dat het mogelijke antwoord op een wetenschappelijke vraag in het BPRC dient te geven of eindigt als testbuis in Covance. Dierenrechtenactivisten wereldwijd vragen Thomas Cook dan ook om druk uit te oefenen op de regering van Mauritius.

Als een belangrijke en betrouwbare handelspartner kan Thomas Cook de apenfokkerijen in Mauritius laten sluiten. In Nederland zijn de afgelopen weken tientallen acties gevoerd bij filialen van Cook, onder andere in Arnhem, Uithoorn, Utrecht, Amsterdam, Bussum en Hilversum.

Steevast volgens een vast procedé, waarbij de klanten van de reisorganisatie worden opgeroepen Mauritius te mijden en het personeel wordt gestimuleerd om deze boodschap door te geven aan de directie, die op haar beurt de regering van het vakantieoord onder druk moet zetten.

Zolang er apen geëxporteerd worden, eisen activisten in Duitsland, Engeland, Ierland, Canada, Amerika, Italië, België en Nederland onder de vlag van de internationale campagne 'Gateway to Hell' om Mauritius als vakantiebestemming te schrappen. De apenfokkerijen in Mauritius zullen dichtgaan, dat weten de activisten zeker.

meer informatie:
www.gatewaytohell.net
www.respectvoordieren.org

Naar boven