Ravage #15
26 november
2004

Ravage   ● Archief    ● Overzicht 2004    ● Overzicht #15


Mijn maat vermoord

Op de avond van dinsdag 2 november liepen we tijdens de lawaaibetoging voor Theo van Gogh op de Dam een oude bekende tegen het lijf. Simon van Leeuwen sloeg monotoon een Dodenmars op een filmblik. Uit woede vanwege de brute moord op z'n vriend Theo. Die avond schreef hij een in memoriam.

Simon van Leeuwen

Vandaag werd een van mijn meest dierbare geestverwanten vermoord. Of eigenlijk vriend. Want zo mocht ik Theo van Gogh noemen. Mijn vriend, collega, kunstbroeder, soulmate, zielsverwant.

Ik leerde hem begin jaren negentig kennen op de redactie van Het Parool. Theo kwam altijd op donderdag zijn film-column inleveren. En dat ging vaak van Au! Gestressde hoofdredacteur, veel gedoe met rode stiften. Censuur, zeg maar. Want Theo zou Theo niet zijn als niet elke week een "pygmee" achter het behang geplakt moest worden. Burgemeesters, filmbonzen, acteurs, politici, het was bij Theo altijd open jachtseizoen. Dat had zo zijn gevolgen.

"Ik eis nu de hoofdredacteur te spreken. Die vuile rat! Dat voldane varken! Die ongelofelijke hufter!" Ik gaf hem dan koffie. Relax man! Als redactie-assistent was ik een soort klankbord voor hem. De regelneef, die zijn filmcolumn van zijn 3.5 floppy in het redactie-beeldscherm toverde. Theo was toen nog digibeet.

Ik vernam van Theo hoe slopend het leven als low-budget cineast was, en mocht aldoende figureren in zijn prachtfilms 'Vals Licht' (als suppoost Rijksmuseum) en 'Geen afscheid' (als VVD-corpsbal ;-) en kwam zo op mooie (film)locaties terecht. De catering was bij Theo altijd top, en we zakten vaak door in café Vertigo, de kelder van het Filmmuseum, aan het Vondelpark.

Mijn voorliefde voor subculturele films en popmuziek deed de rest. Theo vond het geweldig dat ik zijn zwart-wit debuutfilm 'Luger' kende. Ook raakte hij meteen onder de indruk van mijn passie voor de oude Russische/Sovjet-cinema. Vooral het feit dat ik Hitler's favoriete cineaste Leni Riefenstahl in één adem vergeleek met de briljante montage-technieken van Kameraad/Tovarish Sergei Eisenstein of Dziga Vertov. Eisenstein de grootmeester, Vertov de anarchistische Avant-gardist.

Een obscure Russische cineast, die met 'Chellovek Kino-apparatyom' filmgeschiedenis schreef. Dat was reality-tv anno 1918. De Russische Sovjet-revolutie werd vanaf camera's, gemonteerd op maisdorsvleugels en andere landbouwmachines, aan de massa verkocht. Was het niet Tovarish Vladimir Illyich, die sprak dat cinema het moderne propaganda-middel van de nieuwe mens zou worden?

Op die wekelijkse donderdagen op de redactie van Het Parool bloeide een mooie vriendschap op. Gebouwd op een passie voor kunst en meer bepaald cinema/kino. Bij de dood van de omstreden cineast Joris Ivens, lange tijd statenloos NL-burger, omdat hij graag in de Sovjet-en Chinese volksrepublieken propaganda-films maakte, duikelde ik uit Het Parool-archief een foto van kameraad Ivens op, in gezelschap van de geliefde leider Mao Ze-Dong. "Ach kijk, wat lief. Twee vrienden van de mensheid bespreken samen hun uitvaart-polis", kraaide een dol-enthousiaste Theo dan. De man had een sardonisch gevoel voor humor.

En deze geweldige vriend, geestverwant, mede-kunstliefhebber, kunstenaar, kunstluis is zomaar opeens vermoord? Een voorbij fietsende man in djelabba schiet hem eerst van zijn fiets, steekt hem daarna verscheidene malen in borst en middenrif, snijdt zijn keel door, en dat was het dan?

Ik dacht het niet!

Ik vecht nu tegen tranen van woede en verdriet. Verdriet nu vooral. Heel veel verdriet. Tegen de mensen die Theo van Gogh ooit verweten hebben een racist danwel fascist te zijn, zou ik het volgende willen zeggen: Denk jij dan werkelijk dat de man die William Shakespeare's onsterfelijke liefdesdrama Romeo & Juliet als 'Najib & Julia' voor de Maroc-NL scooter-jeugd geregisseerd heeft tot zoiets banaals in staat is?

Theo dacht niet in rood/wit/koffiekleurig/zwart. "IK persoonlijk zou graag nog meer pygmeeën in mijn films willen zien, helaas zijn de koloniale geneugten van weleer voorbij." Theo's humor ten voeten uit. Hij onderhield de meest joviale contacten met Surinamers, joden, Marokkanen, Antillianen, en ging hier zeer Amsterdams mee om.

Nadat van zijn film 'Baby blue' enige filmblikken met rushes (dagopnames) waren gestolen op vliegveld Hata, was elke Antilliaanse stadswacht in Amsterdam een mogelijk slachtoffer van Goghies vileine humor. "Heb jij geen neef met connecties bij de Antilliaanse douane?" "Wwwwweet jij wwwwat te hosselen, mon?" Maar altijd die humor.

Theo van Gogh kende zijn pappenheimers, indachtig oud-oom Vincents schilderij De Aardappeleters. Shakespeares middeleeuwse koopmans drama herschiep Theo tot de onmogelijke, dus gedoemde liefde tussen een Haags hockey-meisje en een Marokkaanse pizza-koerier. In plaats van de bordkartonnen cliché's uit de soaps van Joop van Ellende kregen de Marokkaanse acteurs Hasin Msellek, Najib Amhali, Rachida Illaaha, Fouda El-Kouch en Ahmed Salah volop de kans om zich uit te leven in echt drama. Dat ergens over ging. Allochtone smart. Pijn. De pijn van het zijn. Daar in zo'n Haagse probleemwijk, zeg-maar.

Wat ik nu zou wensen, is dat al die Marokkaanse acteurs en actrices in de moskee gaan vertellen wat een geweldige man/cineast/kunstenaar Theo was. Over zijn film 'Cool', opgenomen in de Glenn Mills-academie voor moeilijk opvoedbare euh... kut-Marokkanen?

Theo van Gogh liet die Ku#-Marokkanen toch maar mooi in een film spelen met Katja Schuurman als vette babe. Kijk, dat is nou nog eens een sociale racist! Hey chebs, mannen, vertel dit ook in die moskee ja? Laat wat van jullie horen! Ja, ook die Marokkaanse rappers die de titelsong van Theo's film 'Cool' mochten rappen, Ismael Ohdan & crew. Dat "vieze vette tering-varken", waar ze nu op de website <www.maroc.nl> over galbakken, heeft jullie wel met respect behandeld. Toch?

Jullie willen rappen voor het vrije woord?

Ondertussen wordt mijn maat vermoord

Het is niet OK om Theo te dissen

Zijn woorden van vrijheid zullen wij missen

VEEL, zo bleek vanavond op de Dam

Ik heb het voorrecht gehad Theo van Gogh als mens te hebben gekend. Zijn boeken, met opdracht, koester ik. Evenals de vele mooie herinneringen aan de meest prachtige evenementen, waar je met Theo kwam. Radioprogramma "Ophef en vertier", live vanuit het Filmmuseum, "Een prettig gesprek" op de Amsterdamse kabel, decadente feesten van studentenweekblad "Propria Cures", met Georgina Verbaan op stelten, die Absinthe vernevelde boven de gasten?!? Jaaaaaah, met Goghie kwam je nog eens ergens...

Niet alleen een groot cineast is vermoord. Ook een polemist, een groot schrijver in de beste tradities van Voltaire en Zola. De Franse revolutionair/filosoof Voltaire schreef ooit de onsterfelijke woorden: 'Mijnheer, ik ben het hardgrondig met U oneens. Maar ik zal tot mijn laatste snik uw recht op die mening verdedigen.' Hij kon met deze wijsheid weliswaar de guillotine ontlopen, maar stierf in 1778 ellendig, door religieus intoleranten aan zijn lot overgelaten.

Theo van Gogh voerde een kruistocht, een jihad tegen religieus intoleranten. Het fascisme anno 2004 heet "Politieke Islam". Deze Tali-baardapen willen de kunst en cultuur vermoorden, gelijk de fatwa tegen Salman Rushdie en vele vrijdenkers, die nu onderdrukt leven in die achterlijke werelddelen, waar het kromzwaard en de "sharia" het "debat" het zwijgen opleggen.

Vanavond stond ik vol woede op de Dam op een filmblik te rammen. Gelijk Oskar uit 'Die Blechtrommel', Volker Schöendorff's prachtfilm over een jongetje dat weigert te groeien, uit protest tegen de nazi's. Naar de roman van Güenther Grass.

De nieuwe nazi's zijn onder ons. Zij willen in burka onderwijs genieten, en praten daarbij veel over 'respect'. Zij kleden zich in djelabba, met Taliban-baard, en volgen Koran-lessen in de El-Tawheed moskee, terwijl Job Cohen in een zaaltje verderop mintthee drinkt. Zij schrijven de meest walgelijke dingen over een moedig man als Ahmed Aboutaleb: "Een Afvallige, die voor een Zionische Infidel werkt".

Wie Theo van Gogh racisme wil verwijten, heeft geen flauw benul van de weerzinwekkend racistische praat op de vele jihad-webstekken die Nederland rijk is. Daar streed Theo tegen. En terecht!

'Shine on you Crazy Diamond' zoude een cliché zijn voor Theo van Gogh. 'Do not go gentle, into that dark night' vat het beter samen: 'Ga niet geruisloos, in die donk're nacht'.

Het was een eer je te hebben gekend, Theo! En bij elke crane-shot in willekeurig welke film dan ook zal ik voortaan aan jou denken: Hoe zou Theo dit hebben geschoten?

Der Himmel ueber Amsterdam

R.I.P. 02.11.2004

Naar boven