Ravage
#15
26 november
2004
●
Ravage ●
Archief
● Overzicht
2004 ● Overzicht
#15
De haat in slaap gewiegd...
'Lullabies from the Axis of Evil' is typisch zo'n cd waar zelfs de meest ruige punker of death metal-fan even helemaal stil van wordt. De meest onschuldige kinderliedjes denkbaar, afkomstig uit de landen van de 'as van het kwaad'.
Het is altijd mooi als een kunstenaar bij het maken van muziek een inspiratiebron heeft. Een "concept" zo U wilt. In Noorwegen hebben ze al decennia lang een fijne neus voor dit soort dingen. Achter de onlangs verschenen cd 'Lullabies from the Axis of Evil', wiegeliedjes uit de 'As van het Kwaad', gaat een even geniaal als simpel idee schuil. Een universele Inspiratiebron, dat staat als een huis.
In hun Kirkelige Kulturverkstedden (een gekraakte kerk, tevens cultuurwerkplaats) net buiten Oslo werken Knut Reiersrud en Erik Hillestad graag aan het weidse begrip 'Wereldmuziek'. Ook de Scandinavische samenleving kent haar asielzoekers. Toen Reiersrud de malle Texaanse cowboy George W. Bush tekeer hoorde gaan tegen landen die de 'As van het Kwaad' zouden vormen, viel het idee plotsklaps uit de lucht.
Wat als we nou eens een cd met slaapliedjes, wiegeliedjes, de meest onschuldige kinderliedjes denkbaar, afkomstig uit de landen van het 'kwaad' zouden samenstellen? Afghanistan, Cuba, Irak, Iran, Palestina, Noord-Korea, Syrië, Uzbekhistan en Nicaragua. Knut en Erik belden wat bevriende muzikanten op waarna het idee al snel vorm begon te krijgen.
'Lullabies from the Axis of Evil' is typisch zo'n cd waar zelfs de meest ruige punker of death metal-fan even helemaal stil van wordt. Cultuur-cynici, zoals de Britse pop-pers, zoeken amechtig naar superlatieven om deze Noorse (wereld)muzikanten de hemel in te prijzen. Want hemels is wel een adequate omschrijving voor de 14 breekbare/strijdbare kinder/wiegeliedjes die op deze cd zijn verzameld.
Kulsoon Sayed Ghulam uit Afghanistan zingt hier, met haar pop-zusters Fanzya en Rayza Khan Ali, voor het eerst sinds het muziekverbod onder de Taliban weer samen. "Op een dag, jongetje" is de fiere titel van dit lied. Rim Banna uit Palestina, Katia Cardenal uit Nicaragua, Martha Lorenzo uit Cuba, Viva Killisly Chachati uit Syrië, of Amel Khyter uit Irak: stuk voor stuk zingen zij, in hun eigen taal, die lullabies.
Slaap, kindje slaap? Nou nee. Dit is bepaald geen slaapverwekkende cd van een stel ingedutte Noorse hippies, ook al doen hun foto's, met stereotiepe houthakkershemden en getrimde baarden daar wel even aan denken. Voor de westerse, lees Engelse/Spaanse, uitvoering van deze wiegeliedjes huurden Knut en Eric een tritsje folk/popdames in.
Dus zingt voormalig DDR-punkdiva Nina Hagen hier samen met Kamerade Sun Ju Lee uit Noord-Korea "Stars are rising", en met Companera Martha Lorenzo uit Cuba "Arura". Zingt het Deense popsterretje Annisette met Palestijnse Rim Banna mee, en horen wij de Britse Sarah Jane Morris in duet met de Iranese nachtegaal Mahsa Vahdat.
Wie 'Lady Morris' nog kent van haar gloriedagen in de Schotse synthesizer-band The Communards krabt zich wel even een paar keer achter de oren. Wat moet deze radical chic SM-madam, marxiste en gay-icoon bovendien, toch met een zwart-gesluierde Iraanse dame? De openingstrack nog wel.
"Sad sol/My destiny" klinkt alsof hun stemmen voor elkaar geschapen zijn. Vahdat zorgt voor de zoete Iraanse dadels met honing, en Sarah Jane Morris zingt met haar hese, doorrookte nachtclub-stem "Sleep my child, through the night" terwijl Vahdat in het Farsi/Perzisch er doorheen meandert. Wonderschoon intro, westerse decadentie versus Iraanse deugdzaamheid achter de sluier.
Naarmate deze cd vordert valt het nauwelijks nog op, de afwisseling van Arabische talen met het Engels of het Spaans. De stemmen vullen elkaar op volstrekt natuurlijke wijze aan. Op "Peace Song" (onvermijdelijke titel) gaan de Irakese Halla Bassam en de Uzbekhse Sevara Nazarkhan vocaal een wedstrijdje aan: wie kan het meest hartstochtelijk de vrede bezingen?
De Palestijnse protest-zangeres Rim Banna bezingt het moderne leed van een Palestijnse moeder aan de Schandmuur op de Westbank, daarbij vocaal ondersteund door Noorse folkie Kari Bremnes. "Mijn ravenzwarte haar is wit geworden, van smart. Breng mijn zoons vannacht weer veilig thuis."
Op vocaal gebied is deze cd volkomen in handen van vrouwen. De muziek mag er echter ook zeker zijn. Hoewel Knud Reiersrud duidelijk een gitaarspelende hippie is met een voorkeur voor Beatles-achtige popmuziek (Nahmi/Angel!), hij heeft zich zeer zeker opengesteld voor de mogelijkheden van moderne synthesizers, en het gebruik van de laptop als muziekinstrument.
De prachtige veldopnamen in Kabul, Afghanistan, Irak en Iran zijn met de laptop opgenomen, en met ProTools digitaal gesynchroniseerd in de studio in Oslo. Bij de Afghaanse opnamen hoor je vaag de geluiden van de beesten op het erf van de zusters Khan Ali.
Op zijn reizen heeft Knut zich ook het spelen op de Ud (Iraanse luit) eigen gemaakt, wat voor een prachtig-authentieke klankkleur zorgt. David Wallumrod op piano en clavinet is een meester van subtiliteit, en bassist/toetsenist Adun Erlien zorgt voor heerlijk-zoemende (synth)bassen, en dat spaarzame laagje techno dat aangenaam ruim een uur voortkabbelt.
Nergens opdringerig, steeds in dienst van het lied, maar als er toch even uit de band gesprongen moet worden, dan laat Adun zijn synthesizers bliepen en brommen. Noorse knoppen-virtuoos Eric Hallestad heeft dit hutspotje van zeer uiteenlopende wereld-muzikanten op zeer smaakvolle wijze geproduceerd.
Naar verluidt is de Russisch-Uzbekhistaanse pop-diva Sevara Nazarkhan, momenteel achtergrondzangeres bij Peter Gabriel, in de Londense clubscène bezig de liedjes van de cd voor de chill-out rooms te remixen. De bekende Ambient-producer Brian Eno, tevens Russisch popfan, die onder andere Zvuki Mu en Popularny Mechanikhy produceerde, ziet er al een interessant project in.
Ook The Orb's knoppengenie Dr. Alex Paterson heeft belangstelling om de Noord-Koreaanse bijdrage te deconstrueren. In Pyongyang rijzen de sterren.
DJ Sandmännchen
Lullabies from the Axis of Evil n Diverser Artister, Kirkelige Kultur-verkstedden Oslo, FXCD 269-2004