Ravage
#15
26 november
2004
●
Ravage ●
Archief
● Overzicht
2004 ● Overzicht
#15
Geknipt en geschoren
Na verschillende vakbondsacties, uitmondend in een demonstratie op 2 oktober, hebben werkgevers, werknemers en de vakbonden een sociaal akkoord bereikt. Hoewel verwacht en nog niet definitief, resulteert dit akkoord van begin november tot een katerig gevoel.
Tekst Ailko van der Veen
Een ,,6+'', zo is het oordeel van de leiding van FNV Bondgenoten. Die magere voldoende zal bedoeld zijn als ondersteuning voor de lokale bestuurders die het akkoord er door moeten krijgen. Want, zo legde een bestuurder eens uit, ,,je moet een akkoord er eerst doorheen slepen bij de werkgevers en dan nog eens een keer bij de leden.'' Dan is zwaar overdrijven geen optie en past die zes plus prima bij een slecht akkoord.
Het akkoord staat in geen verhouding tot de acties die gevoerd zijn en de reclameboodschappen van Doekle Terpstra. Er zijn zeker resultaten geboekt, maar het gaat wel over het tegenhouden van verslechteringen en het in stand houden van dubieuze compromissen.
Zo is het mooi dat het kabinet alsnog akkoord gaat met het SER advies over de WAO, maar dit was al een stap terug. De VUT is voorgoed verleden tijd en de levensloopregeling vooral vaag. Verder moet nog blijken dat het doorschuiven van veranderingen in de WW naar de SER goed afloopt.
De leiding van FNV Bondgenoten vindt het positief dat de handen vrij zijn om bij de CAO-onderhandelingen per bedrijf(stak) verder te kunnen ,,repareren''. Er wordt gedacht aan een loonsverhoging en een betere regeling voor langdurig zieke werknemers.
In 1999 schreef een CAO-coördinator het volgende: 'Het hangt natuurlijk van onze vakbondskracht af of we de extra ruimte eruit kunnen rammelen'. Dit onnavolgbare stukje proza legt de vinger op de zere plek. Zo ben ik volgende week woensdag precies 25 jaar lid van FNV Bondgenoten en nog steeds één van de jongste leden op vergaderingen. Een ander voorbeeld. In 1982 maakte ik mijn eerste acties bij de ABN (Amro) mee en in 1996 mijn laatste.
In beide gevallen kregen we de kantine vol. Het verschil: in 1982 organiseerden we dat met twintig mensen en werd er gestaakt, in 1996 was er nog geen kwart over. Wie een beetje is ingevoerd in vakbondsland, ziet bij de verslagen en beelden van de recente actievergaderingen, veelal bekende mensen.
Je kunt je afvragen of de bonden daar ook zo mee zitten. Direct na het bereikte akkoord werden alle acties afgebroken. De leiding gaat er kennelijk vanuit dat die zo weer zijn op te starten bij CAO-onderhandelingen of een eventuele afwijzing van het akkoord. Los van het twijfelachtige democratische gehalte van zo'n beslissing is deze instrumentele kijk op de leden onvoldoende om de rechtse aanval te kunnen breken.
Voor wat het waard is, de linkse partijen zijn in de peilingen samen na het akkoord weer onder de 50 procent gezakt in de enquêtes. Ondertussen gaat de uitlevering aan de 'onzichtbare hand' gewoon door. Minister Dekker van VROM wil de markt laten zorgen voor meer huizen en dan is het logisch dat de huren 'marktconform' worden.
Platform Keer het Tij, een samenwerkingsverband van linkse groepen tegen het rechtse kabinetsbeleid, lijkt het vacuüm nog niet te kunnen vullen. Natuurlijk, wat Keer het Tij in deze barre tijden weet te organiseren, is briljant. Tegelijkertijd is haar kracht ook haar zwakte. Zolang Keer het Tij het inhoudelijk zo weinig mogelijk ergens over heeft, blijft de club in ieder geval bij elkaar.
Het zwijgen over het sociaal akkoord is daar misschien een teken van. Het is echter de vraag of Keer het Tij zo de motor van het verzet en het debat kan worden. Of dit niet te pessimistisch is - en dat hoop ik - zal moeten blijken op het komende Sociaal Forum in Amsterdam.
Voor de bonden is het bijna weer business as usual. Immers de ledentallen zijn gegroeid en Agnes Jongerius is bijna actievoerder af en kan weer vergaderen in de SER. Het eeuwige, denigrerende geklaag dat dit geen echte ledengroei is, maar slechts 'oorlogswinst', kan beginnen.
Van der Kolk, de voorzitter van FNV Bondgenoten, was alvast met zijn normale werk begonnen in een denktankje met werkgevers en verzekeraars. Hij komt (uiteraard op persoonlijke titel) tot de conclusie dat met een wettelijk ministelsel en in de CAO geregelde aanvullende verzekeringen best goede sociale zekerheid mogelijk is.
Ook daarom is het soms pijnlijk dat we er niet omheen kunnen dat de vakbonden nog steeds de enige organisatie zijn die grote hoeveelheden mensen kunnen mobiliseren. Dat ze dat niet altijd doen is jammer, maar helaas. Ondertussen stemmen we maar weer tegen dit akkoord, je kunt tenslotte niet weten.
Ailko van der Veen is redacteur www.solidariteit.nl en lid van FNV Bondgenoten.