|
●
Ravage ●
Archief
● Overzicht
2002 ● Overzicht
#2 Vorstelijk
vermogen
De rijkdom van de Oranjes Op
de jaarlijkse lijst van de rijkste mensen ter wereld van Forbes
stond Beatrix in 1997, met een geschat vermogen van 4,7 miljard dollar
(11,8 miljard gulden), op de 63-ste plaats. Sindsdien komt zij op die
lijst niet meer voor, vreemd... Het
EuroBusiness Magazine schat haar vermogen in 2000 op ruim 7 miljard
gulden. Daarmee is ze de Britse koningin Elizabeth, wiens vermogen dat
jaar wordt geschat op ruim 6,5 miljard gulden, voor het eerst de baas.
Het doorgaans als betrouwbaar aangemerkte blad Quote, schatte
het vermogen van de Oranjes in 2001 op 6 miljard gulden. Goed voor een
derde plaats op de lijst van 500 rijkste Nederlanders. Deze
gigantische bedragen, laten we uitgaan van 6 miljard, hebben de
Oranjes vooral te danken aan 'Koning Koopman', ofwel de geaccumuleerde
rijkdommen vanuit het koloniale tijdperk. ,,Vooral via de Nederlandsche
Handelsmaatschappij, opgericht door onze Koning Willem I, is uit de
Indonesische gebieden - waar de Oranjes destijds natuurlijk een flinke
vinger in de pap hadden - ontzettend veel geld gekomen. Dat is allemaal
geïnvesteerd en geaccumuleerd'', zo laat royalty-watcher René Zwaap
van De Groene Amsterdammer desgevraagd weten. Waarin?
Naast de nodige optrekjes die de Oranjes bezitten met daarin waarschijnlijk
een aardige privécollectie kunst en zaken als privéjachten en dergelijke,
is het vermogen vooral belegd in aandelen. ,,Bekend is dat de Oranjes
grootaandeelhouder zijn in Koninklijke Olie/Shell, al weet niemand om
hoeveel procent dat gaat. Verder bestaat het koninklijke aandelenpakket
uit onder meer Unilever, Standard Oil, ABN/AMRO en diverse verzekeringsmaatschappijen'',
aldus Zwaap. Uitkering Je
zou denken dat de familie met een privé-kapitaal dat aardig in de richting
komt van de schuldenlast van Nicaragua in 1999 (6.4 miljard dollar),
zichzelf redelijk kan bedruipen. Willekeurig ieder andere Nederlander
die aanspraak wil maken op een uitkering, zal in ieder geval eerst het
eigen vermogen moeten opeten. Zo niet, de Oranjes. Voor deze familie
doet het rijk al bijna twee eeuwen een zeer royale greep in de schatkist.
In
1813 is bij grondwet (artikel 40) bepaald dat de koning een uitkering
krijgt en hierover geen belasting hoeft te betalen. De bedragen werden
eerst voor een langdurige periode vastgesteld in de grondwet. Sinds
1972, met de Wet financieel statuut Koninklijk Huis, zijn de bedragen
geïndexeerd en is officieel bepaald welke leden van het Koninklijk Huis
een uitkering krijgen. In de Rijksbegroting staat jaarlijks hoeveel
die uitkeringen, dus gekoppeld aan het rijksindexcijfer en de ambtenarensalarissen,
omhoog gaan. Vijf
leden van het Koninklijk Huis ontvangen jaarlijks een uitkering van
de staat. Op dit moment zijn dat Beatrix, Claus, Willem-Alexander, Juliana
en Bernhard. Na 2 februari zal ook Maxima aan dit rijtje worden toegevoegd.
Voor 2002 is de uitkering van Beatrix begroot op een netto bedrag van
3.797.687 euro, ofwel 8.369.000 gulden en 80 cent. Maar daar zal Bea
dan ook echt alles van moeten doen! Al haar personeel, hulpjes, dure
jurkjes, reisjes, briefpapier, inktpatronen, blauwe oogschaduw, eten,
wc-papier, echt alles moet ze hier van betalen... Optrekjes Daar
staat tegenover dat zij niet één, maar verschillende paleizen en vrijstaande
huizen gratis en voor niets ter beschikking heeft van het rijk. Eén
om in te werken (Paleis Noordeinde), één om in te leven en af en toe
wat te kunnen knutselen (Huize ten Bosch) en uiteraard één voor feesten
en partijen, dat tevens kan dienen als logeerkamer (Paleis op de Dam).
Kasteel
Drakensteyn is particulier eigendom van Beatrix. Maar, laat dat
nou een Rijksmonument zijn. Mocht Beatrix hier iets aan willen opknappen,
dan kan zij hiervoor zoals iedere burger gewoon subsidie aanvragen bij
de gemeente. Naast
dit alles, uit ruimte gebrek zullen we maar zeggen, huurt de koningin
van de staat ook nog het jachtslot het Oude Loo én bezit ze (in ieder
geval) één 'vakantie-boerderij' in Italië. Wat
een functie als koningin tegenwoordig schuift? Het inkomensdeel dat
Beatrix ontvangt, dus los van alle personele en materiële kosten, is
723.326 euro (fl. 1.594.000,70). Ter vergelijking: premier Kok verdient
dit jaar, inclusief alle onkosten, bruto 232.884 gulden. De
uitkering van Beatrix van 2001 was, dankzij de lastenverlichting, maar
liefst met 90.000 gulden gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor.
Dat alleen al, is vier keer een bijstandsuitkering voor een gezin! Mocht
Bea het - met een maandinkomen van fl.132.833,- nou toch niet redden,
dan kan Claus altijd nog bijspringen. Zijn uitkering dit jaar is 760.083
euro. Aftrekpost Voor
Juliana en Bernhard is de staat beduidend minder royaal. Zij moeten
het doen met slechts één optrekje dat het rijk hen gratis ter beschikking
stelt, Paleis Soestdijk. Juliana vangt dit jaar, inclusief alle onkosten,
'slechts' 1.030.081 euro, en Bernhard 623.494 euro. Niet
zo vreemd dat Bernhard, zoals René Zwaap vorig jaar heeft aangetoond,
dankbaar gebruikt maakt(e) van de door hem zelf opgerichtte 'milieu-multinational'
het Wereld Natuur Fonds (WNF) om nog wat bij te snoepen. Op basis van
documenten die de redactie van De Groene in handen kreeg, schreef
Zwaap dat dit echtpaar het WNF onder meer gebruikt als fiscale aftrekpost.
(zie www.groene.nl/2001/0126/rz_bernhard.html). Ten
behoeve van het WNF hebben Juliana en Bernhard in 1988 twee schilderijen
verkocht, waarvan de opbrengt: anderhalf miljoen gulden (veel hoger
dan de echte waarde) van een 'anonieme gever' via de Zwitserse rekening
van het WNF weer op Bernhards rekening is binnengestroomd. Juliana kan
deze royale gift aftrekken van haar eigen inkomstenbelasting. Vervolgens
heeft Bernhard dit geld besteed aan zijn persoonlijk Project Lock in
Zuid-Afrika, dat in theorie natuurbescherming heette, maar in praktijk
veel weg zou hebben gehad van een soort opleidingskamp voor 'terroristen',
die letterlijk en figuurlijk jacht maakten op ANC-mensen. Ook
Juliana en Bernhard hebben een eigen vakantieverblijf in Italië. Daarnaast
bezit Juliana nog altijd het landgoed 'De Horsten', een 400 hectaren
groot gebied nabij Wassenaar, de duurste regio in Nederland. Het daarop
gelegen landhuis, de Eikenhorst, was destijds speciaal ontworpen en
gebouwd voor Prinses Christina en haar toenmalige echtgenoot. De gemeente
heeft toen zelfs - tot grote ergernis en boosheid van veel burgers -
het bestemmingsplan voor hen aangepast. Sinds
de scheiding van Christina heeft het jarenlang leeggestaan. Binnenkort
zal de Eikenhorst dienst gaan doen als optrekje voor Willem-Alexander
en Maxima. Als alles goed gaat tenminste, want er moet namelijk nog
wel het een en ander worden verbouwd, aangepast en goedgekeurd door
omwoners. Aan de gemeente zal het waarschijnlijk niet liggen... Zijn
huidige woon- en werkverblijf, naast Paleis Noordeinde - waarover het
verhaal gaat dat Beatrix eerst nog geprobeerd heeft het rijk hiervoor
te laten opdraaien, maar dat Willem-Alexander uiteindelijk gewoon zelf
heeft moeten kopen - zal hij waarschijnlijk als kantoor aanhouden. Als
kroonprins ontvangt Willem Alexander dit jaar een bedrag van 907.561
euro. Eenmaal getrouwd, zal Maxima daar nog eens haar staatstoelage
van 733.762 euro aan toevoegen. Vragen Het
totaalbedrag dat de monarchie het Nederlandse volk dit jaar kost, is
7.852.668 euro. Dit is echter wel los van alle miljoenen die de staat
ook dit jaar weer misloopt vanwege de belastingprivileges die bepaalde
Oranjes (koning en kroonopvolger) op basis van hun afkomst genieten:
vrijstelling van inkomstenbelasting, vermogensbelasting en successierechten.
Ook 'het' huwelijk drukt dit jaar natuurlijk aardig op de begroting
van de overheid en gemeente(n) (113.000 en 1.634.000 euro). De
afgelopen jaren zijn er door met name leden van de SP wel kritische
vragen gesteld in de Kamer over de (exorbitant) hoge koninklijke uitkeringen
en belastingprivileges die de Oranjes nog altijd genieten. Ook Rick
van de Ploeg heeft in de media wel eens gezegd dat het wat lager kan
en zijn er suggesties gedaan om hier iets aan te veranderen, maar vooralsnog
duidelijk zonder succes. Agnes
Kant van de SP deed het meest concrete voorstel. Zoals Marijnissen al
eerder deed, heeft zij vorig jaar nog voorgesteld om, net als het geval
bij het Koninklijk Huis in Engeland, de uitkeringen op zijn minst te
bevriezen en de koninklijke leden gewoon belasting te laten betalen
over hun inkomen. Dit heeft er toe geleid dat in ieder geval het aantal
leden van het Koninklijk Huis waar de regering (financieel) verantwoordelijk
voor is, wordt teruggedrongen. Daarover zou deze kabinetsperiode nog
een beslissing worden genomen. Het wetsontwerp ligt echter nog altijd
ter beoordeling bij de Raad van State. Naar het zich laat aanzien, heeft
men hiermee niet zo'n haast. Lousco
|
||