Ravage   ● Archief    ● Overzicht 2001    ● Overzicht #11


Uit: Ravage #11 , 31 augustus 2001

2 Step

De Disco & haar Umwelt

De jungle bleek achteraf net zo leeg als de dotcom-economie. De 2 step die haar opvolgde voert in het hart van de populaire cultuur een schaduwgevecht met een eeuwenoude traditie van 'wijzen' en getuigt van een respect voor het lichaam. De 2 Step als vaandeldrager van een modern humanisme.

Vergeet de romantiek van de kunstenaar overgelaten aan de nukken van genialiteit & waanzin. De artiest is niets anders dan een schakelhuisje dat de aanwezige energie omzet in iets tastbaars, een medium waar de tijdgeest doorheen stroomt.

De massale overstap van de party massive van Jungle naar 2 Step het afgelopen jaar, is dan ook meer dan een modieuze gril in het van hypes aan elkaar hangende dance landschap. Zij is het gevolg van maatschappelijke verschuivingen in de consensus over hoe het leven beleefd wordt & zelfs over hoe het te leven.

Foefje

Het Londense netwerk van slaapkamerstudio's, tientallen ille­gale radiostations, illegale raves, pionierende dj's & enkele gespecialiseerde platenwinkels heeft een lange staat van dienst in het uitbroeden van nieuwe stijlen. Sommige hiervan infiltreerden de mainstream, de meeste verdwenen geruisloos of doken in gemuteerde vorm elders op.

Jungle dat begin jaren negentig ontstond is met voorsprong het meest revolutionaire genre dat deze scene heeft voortgebracht. Ogenschijnlijk niet meer dan een simpel drum-editing foefje: het versneld loopen van drumbreaks die in eindeloze gemanipu­leerde rangschikkingen over & naast elkaar werden geplakt tot een hectische gelaagde structuur van roffelende drums rustend op een dik fundament van rollende bassen die op halve snelheid de grenzen van wat soundsystem speakers aan kunnen op de proef stelt. Iedereen: van David Bowie tot uitgebluste Oor-journa­listen tot in Zuidduitse dorpjes weggestopte pubers zagen in dat er iets was ontstaan dat nauwelijks met aanhalingstekens naar het verleden was af te doen.

Snel evolueerde het genre zich tot een in veel richtingen voortmalende beweging die her en der monumenten van muzikale experimenteerdrang als weggegooide kleenexdoekjes achter zich liet. Zoals dat nu eenmaal gaat had het kwalitatieve succes, dat een breed spectrum aan stijlen behelsde, eenmaal opgepikt door fanatieke zeloten die een mijlpaal als hun afgod namen een militante segregatie als resultaat. Elk subgenre verdedig­de haar eigen dogma's met vaste hand door eenzijdige uitwer­kingen van hetzelfde idee in eindeloze hoeveelheden verschij­nende 12-inches op de markt te storten.

Effectbejag

Het commerciële succes van heavy metal techstep als Ed Rush & Opticals Wormhole (1998), hoewel te bewonderen om de chirurgi­sche precisie waarmee de technologie beheerst wordt, opende pas echt de weg voor het ontstaan van een sektarische richtin­genstrijd. Vernuftige muzikale oplossingen, menselijke elemen­ten als vocalen, aanstekelijke breaks, al dit soort elementen verdwenen in de monotoon doorbeukende fantasieloze technocra­tische Bad Company stijl die zo overheersend werd.

Tegelijkertijd werd Aphrodite, razend populair door tracks als Style from the Dark side & Tower Bass!, in de ban gedaan om zijn nummers die steevast begonnen met een lang hiphop intro waarna een ruimte scheppende & zeer effectieve 1‑2‑3‑BREAK ruim baan maakte voor een jungle variant op de ska backbeat die, gecombineerd met een killer baslijn & vocale hooks, het nummer vakkundig naar een apotheose toewerkte.

Het publiek geen andere keus latend dan door een collectief virus bezeten op te springen & te schreeuwen: I need a woman I need a woman I need a woman that rroollllss with my arrange­ments. De weinige verfijnde, nauwelijks hoog dravende thema­tiek van Aphrodite's nummers werden door de hardcore jungle scene als goedkoop effectbejag & commerciële troep terzijde geschoven & geen DJ durfde er nog aan. Kwade tongen beweren overigens dat Aphrodite te populair werd om nog cool te zijn.

Dotcom

Jungle maakt deel uit van de cultuur van de generatie Dotcom. Deze generatie die geboren tussen 1970 & 1975, opgroeide met de eerste homecomputers, niets tekort kwam op het materiële vlak & na het bereiken van de volwassen leeftijd niet de moeite wilden nemen jaren in de marge te werken om een hoge positie in de maatschappelijke hiërarchie te bereiken met een hautaine vanzelfsprekend dachten dat er grote bedragen gecas­hed moesten kunnen worden. Door economische hoogconjunctuur & de waas van het snelle geld ontstond de gedachte dat hard werken & door geen concessies maken iedereen die durfde binnen de kortste keren rijk kon worden. Natuurlijk nam je risico's maar JIJ zou ze bedwingen.

Met de jungle is het afgelopen zoals het nu afloopt met de dotcom entrepreneurs. Na de aanvankelijke opwinding bleef er niets over dan blazerige opschepperij zonder inhoud. Eén voor één worden de beloftes van gisteren ontmanteld & hun niet na gekomen diensten aan de straat gezet.

Het probleem met jungle was dat het programmeren ervan meer & meer een prestigieuze, hoog technologe kwestie voor specia­listen in dure studio's met de juiste contacten was geworden. Technologie die belangrijker was geworden dan het geleverde product. Jungle & de dotcom sector waren het publiek uit het oog verloren & dat werd ze fataal.

Een tegenreactie was onvermijdelijk. Photek, een jungleheld van het allereerste begin, antwoordde op deze interne strubbe­lingen binnen de scene door Solaris uit te brengen. Gruwelijk verguisd door elke serieuze hardcore junglists omdat de ste­riele design breaks de aanwezigheid van garage zanger Robert Owens naast zich moeten dulden die over een backing van klas­sieke Chicago house de liefde bezingt. Maar Photek blijft geloven in de morele superioriteit die de jungle tot breakbeat science of pseudo wetenschappelijke high art maakte door in interviews te zeggen dat hij 2 step te infantiel vind.

Baskraan

Minder op de voorgrond dan jungle, veel minder prominent in haar eigen pretenties de wereld te kunnen veranderen, is 2 step een stuk opener in het toelaten van invloeden van buiten af & is door dit eclecticisme een honderdvoud minder mecha­nisch dan het keurslijf waarin jungle zichzelf gedrukt heeft. Algemeen geaccepteerd als het Britse antwoord op de R'n'B, op haar beurt weer een hybride van soul, gospel & hiphop, is 2 Step een geheel eigen interpretatie.

De fijnmazige microbreaks van Timbaland & Missy Misdemeanor Elliot worden geïnjecteerd in de muzikaal ruwere, cultureel heterogenere & aan kwaliteit gewende Britse clubcultuur. Een ander belangrijke factor in het slagen van de 2 step missie is dat het tempo een stuk draaglijker is. Waar jungle op 140 ‑ 160 bpm zat daar zit 2 step rond de 100 wat het dansen een stuk logischer maakt.

Waar de R'n'B regelmatig tot grote spijt van velen in zoete ballads losbarst, draait de 2 step de baskraan nog verder open op een manier die de disco in een onwillekeurige beweging meezuigt, niets achterlatend dan bewegende lichamen allemaal meedeinend op een diepe hoekige bas die met horten en stoten de spot drijft met iedereen die liever aan de zijkant blijft staan.

Er is geen stijl die zo goed het geheim van het grootste gebaar ontrafelt heeft als de 2 step & het siert haar dat deze formule zonder voorbehoud gebruikt waar mogelijk. Muzikaal gezien is 2 step divers, eclectisch, altijd bedoeld om op te bewegen, commercieel & underground tegelijk. Niet gladgestre­ken genoeg om onmiddellijk Britney Spears te kunnen bedreigen, maar ook niet zo gericht op een specifieke doelgroep dat het alleen daarbinnen gewaardeerd kan worden.

Mathematica

Hoewel nooit plat hint 2 step 'loversjungle' voortdurend op alle dingen die je met een lichaam doen kunt. De onbewuste split die jungle van de weg drukte, die tussen lichaam & geest waar de laatste het belangrijkst is, bestaat in 2 step niet. Dit fenomeen van 2 step maakt haar verdacht in de ogen van iedereen die obscurantisme verkiest boven hartelijkheid.

Intellectuelen, recensenten, 'echte' dj's, mensen die zich zelf al te serieus nemen, allemaal verafschuwen ze om deze reden het eenvoudige, warme, soepele, seksy, karakter van de 2 step als een perversie. Met graagte nemen ze de rol aan van de wijze in Erasmus' Lof Der Zotheid: "Nodig maar eens een wijze uit voor een diner: hij zal het door somber zwijgen of verve­lende vraagjes in de war schoppen! Vraag hem ten dans: u zult denken dat er een kameel rondhuppelt!".

Er is een hele literatuur van stijve filosofen & klassiek geschoolde componisten die juist deze intrinsieke kwaliteit van muziek om het lichaam zonder tussenkomst van de geest aan te spreken wilden ontwrichtingen. Plato volgend, die stelde dat het doel van muziek nu juist moet zijn om de geest te sterken om het lichaam te kunnen bedwingen, trachten lieden als Adorno, Schönberg & Stockhausen de muziek te ontdoen van haar 'vulgaire' invloeden & een muziek te creëren die geheel voort kwam uit de superieure intelligentie van verheven ge­nieën. Als Stockhausen zegt dat hij hoopt dat eens muziek het belang­rijkste voedsel van de ziel wordt dan heeft hij het niet over oppervlakkige deuntjes, maar over getoonzette mathemati­ca, die het verstand van de burger verlichten & vervoeren.

Gedresseerde apen

De ontwikkeling in de kunstmuziek van de twintigste eeuw die begon met het dodecafonische systeem van Shönberg & via de op kans gebaseerde composities van John Cage eindigde bij het minimalisme van Philip Glass & Steve Reich wordt wel als voorbeeld aangevoerd om de overgang van het formalisme van het modernisme naar de diversiteit van het postmodernisme te illustreren. De prestatie van het postmodernisme is dat het weer muziek mogelijk maakte waar, zoals Reich dat noemt 'je met je voet op kunt tappen'.

Een ander gevolg van de modernistische doctrine was dat zowel Stockhausen & Adorno op theoretische basis de Jazz verafschuw­den als muziek van gedresseerde apen. De overtuiging dat het idee dat de muziek probeert uit te dragen belangrijker is dan hoe het klinkt, wat een totale desinteresse in de wensen van het publiek. De verheerlijking van de ratio, die in hun ogen superieur is aan de zuiver op zijn gevoel & vaardigheid spe­lende jazz muzikant, maakt virtuositeit & spontaniteit ver­dacht. De opwinding die het veroorzaakte was van lage orde, moreel verwerpelijk, wilde oerwoud klanken die de beschaafde wereld in het verderf zullen storten.

In dit een eeuw omvattende cultuur historische kader is de 2 step een contrapunt: het toont niet alleen aan dat Duitse intellectuele seksueel gefrustreerd zijn, dat ook op een minder elitair niveau grotere verbanden zich materialiseren, maar vooral ook dat 2 step in het hart van de populaire cul­tuur een schaduwgevecht voert met een eeuwenoude traditie van 'wijzen'. 

Powergrrl

Laat het aan je verbeelding over wat je op 2 step kunt doen. Zonder ooit te vervallen in dilettantisme of machismo getuigd 2 step van een volwassen benadering waarin een maatschappelij­ke verandering op het lichaamspolitieke vlak doorklinkt. Dit is muziek van de eerste generatie die is opgegroeid met de aanwezigheid van aids en dit niet ziet als een bedreiging maar als een feit waar voorzorgen voor getroffen moeten worden: dat het zaak is je verantwoordelijk op te stellen als het er op aan komt.

Dat is de geest die 'Moving too Fast' van the Artful Dodger uitdrukt: 'je gaat te snel jongetje, vanavond geef ik je mijn liefde nog niet' gezongen door een powergrrl. Seks wordt be­leefd met de gelatenheid van een duiker die eerst zijn aqua­longen test voor het ondergaan. Het simpele feit dat 2 step deze onderwerpen zonder taboe bespreekt, dat juist vrouwen dat doen zonder al te veel wrok over onbetrouwbare, hun pik achter na lopende kerels is de kracht, de soul, van de generatie 2 step: de vaandeldragers van een modern humanisme. 

Wilfried Hou Je Bek

 

.Terug naar boven