Naar archief

Uit: Ravage #244 van 17 oktober 1997  

Wat krijgen we nou? 

Ravage plaatst artikelen en illustraties die positieve en negatieve reacties kunnen uitlokken. De rubriek Wat krijgen we nou? biedt ruimte aan ingezonden brieven.    

Anti-auto teneur 

Geachte lezers. Regelmatig valt in Ravage iets over mijn werkzaamheden als uitvoerend dichter te lezen. Hetgeen mij verblijdt. Na observatie van mijn naam of die der Dichters uit Epibreren, blader ik Ravage door, waarbij keer op keer mij de anti-auto teneur van het blad opvalt.  

Nu besta ik bij de gratie van de auto: mijn ouders hebben elkaar in een wegrestaurant aan de A2 ontmoet, hebben mij tijdens een wilde taxi-rit door nachtelijk Londen verwekt, en ik ben geboren in een ambulance, onderweg naar het Van Doornes-ziekenhuis te Eindhoven. En vermoedelijk zal ik ook in een automobiel naar mijn laatste rustplaats gereden worden. Daarnaast zou ik niet als uitvoerend dichter werkzaam kunnen zijn zonder auto, althans niet op de manier waarop ik tegenwoordig steden en dorpen aan de rijkssnelwegen aandoe.  

De felheid waarmee mijn gewaardeerde collega Lydia Rood bejegend werd omdat ze net als ik op een terp woont en fietstochten over de strekdam naar het vasteland afwijst, is dan ook iets waardoor ik mij zwaar geschokt voel. Weet u dan niet dat buiten Amsterdam de afstanden te groot zijn om per voet, fiets, huifkar of trekschuit in een serieuze tijdspanne te overbruggen? Of worden wij dan geacht gebruik te maken van de veredelde veewagons van de Nederlandse Spoorwegen? Fuck you! Dan vergeet u dat buiten de Randstad treinen - als ze al rijden - nooit op tijd rijden en nimmer stoppen op de plaatsen waar jij moet zijn. Bovendien kan ik zo'n reis geestelijk niet bolwerken, omdat dit associaties oproept met de plotse verdwijning van het joodse gedeelte der bevolking, in de vroege jaren veertig. Ik weet het nog goed. 

Met De Dichters uit Epibreren bezitten we een wagenpark van vier. Minder is gewoonweg ondoenlijk! Zeker voor moderne snelwegdichters. Wat ons tegenstaat is niet de auto, maar de gemiddelde vrijetijdsgebruiker. De rammelkarren van actievoerend Nederland. De dementerende bejaarden die niet vooruit te branden zijn. De spookrijdende Britten. En bovenal: het gebrek aan voldoende tienbaanswegen, waarop een absoluut verbod zou moeten gelden voor elk niet-zakelijk rijder.  

Daarnaast verwijdering van dorpen, gehuchten en steden die de verregaande asfaltisering van Nederland belemmeren, zodat er gewoon weer net als vroeger op kompaskoers genavigeerd kan worden. Publieke executies bovendien van de zogenaamde fietsdemonstranten, drooglegging der stadse wateren teneinde voldoende parkeerruimte te verkrijgen en een terugwijzing van spelende kinderen naar daar waar zij horen: onder moeders rokken of hermetisch afgezonderd in kille weeshuizen op de Mookerheide.  

De helaas te vroeg gestorven waterstaatkundig ingenieur Anton M. (die reeds in de jaren dertig de plannen ontvouwde voor een wijdvertakt snelwegnetwerk) wist het zo treffend te zeggen: "Ik doe dit in de vaste overtuiging, mijn volk en vaderland het beste te dienen, anders had ik dit nooit gedaan." (Anton M., 4 september 1940, in een rede gericht aan vertegenwoordigers van de Duitse regering).

Bart FM Droog, Groningen

  

Werkelijk anarchisme  

Ik wil even reageren op het interview met Paul de Ridder van uitgeverij Papieren Tijger in Ravage # 243. Eindelijk is er weer 'ns iemand aan het woord die iets zinnigs te melden heeft. Want het is erg triest gesteld met de 'links radicale/anarchistische scene'. Zoals Paul terecht opmerkt gaat het nu vaak over allerlei vage dingen. Als je de onderwerpen en discussies bekijkt die in de bladen of bijvoorbeeld in Appelscha aan de orde komen, dan kom je pas weer bij van de slappe lach als je je realiseert dat het eigenlijk diep triest is. 

In de loop der jaren is de inhoud van radicaal-links totaal verwaterd en gedegenereerd. Niemand schijnt nog te weten waar het eigenlijk allemaal om te doen is. Het voorlopige dieptepunt is toch wel de breed uitgemeten "afhaak-discussie". Types die zichzelf als intellectueel betitelen beweren met de logica van een stomdronken student dat alle ideologieën bij het grofvuil kunnen, dat praten over kapitalisme achterhaald is en dat anarchisme totalitair is. Wat ervoor in de plaats moet komen kunnen ze niet zeggen, want dan raken ze verstrikt in hun eigen logica. Met deze idiote theorie degraderen ze radicaal-links definitief tot een a-politiek en zinloos discussieclubje. 

En ondertussen staat de wereld in brand. Het is nu zelfs zover dat een katholieke bisschop vindt dat het te ver gaat en het opneemt voor de slachtoffers van het neoliberale poldermodel. En dat wil wat zeggen, want voordat de katholieke kerk zich te weerstelt tegen de gevestigde orde moet er toch heel wat gebeurd zijn. Het is toch te belachelijk voor woorden dat je op zondagmorgen in de kerk meer radicale geluiden en maatschappijkritiek hoort dan op een bijeenkomst van 'anarchisten'. Waarom moet ik in godsnaam uit de mond van een bisschop horen dat "armoede in Nederland geen noodlot is maar het gevolg van politiek beleid dat de rijken rijker maakt en de armen armer"; dat het geld bij de rijken vandaan gehaald moet worden en dat je gerust een brood mag stelen als je honger hebt. En nog meer radicale maatschappijkritiek die volgens de zelfbenoemde intellectuelen 'achterhaald' is. 

De oorzaak van deze omgekeerde wereld is, zoals Paul ook opmerkt, het feit dat bijna niemand nog weet wat anarchisme werkelijk inhoudt (de intellectuelen voorop). Het wordt tegenwoordig veelal verward met hedonisme of individualisme: het doen waar je zin in hebt. Of in het beste geval: geen gezag erkennen en je niet conformeren aan de geldende maatschappelijke normen. Maar dat heeft dus allemaal NIETS te maken met anarchisme. 

Zoals Paul al aangeeft is het anarchisme een politieke stroming die strijdt tegen de ellende die het kapitalisme veroorzaakt: werkloosheid, armoede, uitbuiting, milieuvervuiling, etcetera. Het is een sociale beweging die voortkomt uit de arbeidersbeweging en het is een bepaalde vorm van socialisme. Anarchisme wordt daarom ook wel libertair socialisme of socialisme van onderop genoemd. Het voert te ver om hier nu uit te leggen wat dat precies inhoudt. Kort gezegd komt het erop neer dat anarchisten de politieke en economische macht zo dicht mogelijk hij de mensen wil brengen. Je zou het anarchisme dus als een soort radicale democratiseringsbeweging kunnen zien. Uitgedrukt in een paar korte begrippen staat anarchisme voor zelfbeheer, basisdemocratie, produceren naar behoefte, kleinschaligheid, autonomie en zelfvoorziening. 

Ik ben het dus met Paul eens dat anarchisten maar eens moeten beginnen met de eigen gelederen op orde te brengen en het anarchisme "te zuiveren van al die vaagheden en misvattingen die nu een hoofdrol spelen". Dat is een absolute voorwaarde voor het opbouwen van een nieuwe linkse infrastructuur en een "linkse bewustzijnsindustrie". We moeten proberen van radicaal-links weer een concrete sociale beweging te maken die een stem geeft aan, en het opneemt voor de slachtoffers van de markteconomie; die ze oplossingen en actievormen aan de hand doet om praktisch weerstand te kunnen bieden aan liet neoliberale geweld (kraken, proletarisch winkelen, zelfbeheer, etcetera); die het kapitalisme op alle mogelijke manieren aanvalt, ontmaskert en ondermijnt (zowel met de pen als het zwaard). De mensheid heeft ook meer dan ooit utopieën, visioenen, blauwdrukken en alternatieven nodig voor een nieuwe toekomst en ook daar kan het anarchisme een belangrijke bijdrage leveren. 

En de tijd dringt. Want de kapitalisten zijn bezig aan de laatste grote rooftocht in de geschiedenis. De hoogste tijd dat we tegenstand gaan bieden en dat kunnen we niet overlaten aan Muskens en consorten want daarvoor staat er teveel op het spel.

J.Ignatowski
Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1997