Naar archief

 

Uit: Ravage #240 van 8 augustus 1997   

Wat krijgen we nou? 

Ravage plaatst artikelen en illustraties die positieve en negatieve reacties kunnen uitlokken. Deze rubriek biedt ruimte aan ingezonden brieven.  

Reactie op het Weekboek van Krista van Velzen 

Krista van Velzen schildert in Ravage van 11 juli de anarchisten die zich tot de Temelin-kerncentralezaak in Tsjechië aangetrokken voelen af als mensen die van plan zijn om geweld te gaan gebruiken. Hiermee zouden zij in de val van de media trappen en allerlei vooroordelen bevestigen. Het feit dat de, voornamelijk Praagse, anarchisten op slechte voet staan met de milieu-organisatie DUHA is niet iets van het laatste jaar. 

In 1994 belandde ik op het blokkadekamp in Temelin. Er was toen een grote groep anarcho's aanwezig. Deze mensen probeerden de blokkade zo effectief mogelijk te maken; wanneer er een toegangspoort ontruimd was, waren zij veelal de eersten om deze te herbezetten. Sommigen koppelden zich aan rijdende wagens vast. De hardnekkigheid van de demonstranten leidde tot irritaties aan politiezijde. De leiders van DUHA probeerden uiteindelijk de anarcho's af te remmen. In hun ogen zou de houding van de anarcho's, effectief en geweldloos, leidden tot uitlokking van geweld van politiezijde. De schuld hiervan werd bij voorbaat bij de anarcho's gelegd.  

Dit schoot de anarcho's in het verkeerde keelgat en ze weigerden dan ook mee te doen aan de symbolische blokkade van de hoofdpoort. Bij deze blokkade gaven de demonstranten bloemetjes aan de politie terwijl ze 'give peace a chance' zongen. Dat was het beeld dat DUHA in de media wilde hebben. 

Enkele dagen daarna was er een concert in Brno. Dit concert liep geheel uit de hand doordat de politie wraakacties op het publiek uitvoerde, nadat er elders in de stad een nieuw filiaal van de McDonald's gesloopt was. De media meldden dat de activisten van het Temelin-kamp afkomstig waren. DUHA trapte in de val van de media door zich te distantiëren van de Brno-gebeurtenissen. 

Omdat deze verhalen mij niet bekend waren, ging ik de volgende zomer weer richting Temelin. Er werd toen niet geblokkeerd maar toch was er eenzelfde spanning in het kamp. Deze keer waren het geen Praagse anarcho's maar een groep niet-Tsjechen die overhoop lagen met enkele mensen van DUHA. Van de buitenlanders werd gezegd dat ze de Tsjechische verhoudingen niet begrepen. 

Een Tsjech die zich wel kon vinden in de houding van de niet-Tsjechen, werd door de DUHA-leiding te verstaan gegeven dat hij als 'provocateur' beter kon vertrekken. Blijkbaar wilde DUHA haar kwetsbare zieltjes beschermen tegen 'radicale' praat. Toen het wegsturen van de 'provocateur' per ongeluk openbaar werd, is dit besluit na veel discussie weer teruggedraaid. 

Met deze affaires in mijn achterhoofd, krijg ik mijn twijfels als DUHA-leiders zeggen dat de anarchisten aankondigen geweid te gaan gebruiken en zullen proberen zieltjes te winnen. Het is jammer dat DUHA niet weet om te gaan met een meer pluriforme groep demonstranten. Het is het zeker waard om te knokken tegen de kerncentrale in Temelin, kernongelukken treffen namelijk ook anarchisten en buitenlanders, niet alleen DUHA-mensen en hun aanhangers. 

Oscar, Bergen (Noorwegen)    

Reactie 'Als de rook om je hoofd is verdwenen' 

Graag zou ik alsnog willen reageren op het vooringenomen artikel van P'tje over roken, dat geplaatst werd in Ravage #232 van 4 april '97. Op zich vind ik het goed als er dergelijke artikelen worden gepubliceerd omdat er in linkse kringen naar mijn mening te weinig op een kritische manier naar allerlei leefgewoontes van mensen wordt gekeken. Ik vraag me echter af of artikelen zoals dat van P'tje wel een discussie teweeg zullen brengen. P'tje lijkt immers van meet af aan tegen roken te zijn en doet niets anders dan het aanslepen van argumenten waarvan hij denkt dat ze in zijn straatje te pas komen. Op zo'n manier kun je echter ieder willekeurig standpunt verdedigen of afkraken, want over alles zijn wel voor- en nadelen te bedenken. 

Als eerste argument tegen roken voert P'tje aan dat er enorme hoeveelheden hout gekapt en gebruikt worden om de tabak te drogen. Nu wil ik best aannemen dat er bij de teelt en de verwerking van tabak zeer onecologische werkwijzen worden gehanteerd. Net als bij de teelt van vele andere gewassen bestaan er echter ecologische alternatieven. Ook voor het drogen van tabak zullen die er zijn. Omdat P'tje toch al tegen roken is vind hij het blijkbaar niet nodig om daar op in te gaan.  

Het artikel gaat verder met de stelling dat waar tabak geteeld wordt er geen voedsel geteeld kan worden. Dat klopt als een bus, alleen zegt het heel weinig. Uit studies van de wereldvoedselorganisatie is immers al vele jaren bekend dat de oorzaak van honger nooit het gevolg is van een gebrek aan landbouwgrond, zelfs niet als je het per land bekijkt. Honger is altijd het gevolg van economische en sociale verhoudingen. Kritiek op die verhoudingen is in veel gevallen terecht, maar zelfs als tabak in die economische en sociale verhoudingen een functie heeft is dat nog geen kritiek op tabak als zodanig. 

Hetzelfde geldt voor de feiten die P'tje aandraagt over kinderarbeid en de consequenties voor vrouwen. Op zich kwalijke praktijken die aan de kaak gesteld moeten worden, met tabak als zodanig heeft het echter allemaal niets te maken. Ook met het gezondheidsargument slaat P'tje de plank volgens mij mis. Roken is slecht voor je gezondheid maar gezondheid is ieders eigen verantwoordelijkheid. 

Het is mijn eigen vrije keuze om te genieten van iets dat ik lekker vind en daarbij het risico te lopen ziek te worden of eerder dood te gaan. Dat geldt ook voor andere risicovolle activiteiten als bergbeklimmen of parachutespringen. Uiteraard moeten mensen wel op de hoogte zijn van de risico's die ze lopen maar dat is hier in Nederland reeds goed geregeld. Want wat bij iedere sigaretten reclame als eerste opvalt is het verplichte onderschrift datje er kanker van krijgt Daar valt weinig aan toe te voegen. Dat men op andere plaatsen in de wereld nog niet zo ver is met wetgeving valt te betreuren maar vormt geen kritiek op tabak als zodanig. 

Het aloude argument, in het artikel van P'tje overigens niet genoemd, dat gezondheid geen individuele keus is omdat mensen door ziekte over zich uit te roepen de samenleving op kosten zouden jagen, vind ik onzin. Weliswaar doen zieke mensen een relatief groter beroep op ziektekosten en WAO, echter weer stukken minder op AOW en pensioen. Wat betreft het manipulatieve van tabaksreclame moet ik P'tje gelijk geven waar hij fulmineert tegen de tabaksindustrie die listig zou inspelen op verlangens van vrijheid en welvaart, en daarbij doelbewust verslaving creëert. 

Maar ook deze kritiek betreft eigenlijk alleen de reclame en de macht van het grote geld als zodanig en niet de tabaksreclame in het bijzonder. Met name binnen links zou je verwachten dat men in staat moet zijn om producten (zoals tabak) op eigen voorwaarden te gebruiken. Maar daartoe moedigt P'tje niet aan want hij was toch al tegen tabak. 

Ik hoop dat ik met deze voorbeelden duidelijk heb kunnen maken dat de alles-of-niets-stijl weinig overtuigend is en je het tegenstanders gemakkelijk maakt alles te weerleggen. Waar P'tje jammer genoeg niet verder op ingaat is dat de ruimtes waar links-radicale mensen bij elkaar komen inderdaad bijna altijd blauw staan van de rook. Het VAK-groepskantoor, het ACU, Café Averechts, de Vismarkt, en het pand van de werklozen bond zijn enkele voorbeelden in Utrecht. 

In plaats van er een hele vracht ver-van-m'n-bed politieke argumenten bij te slepen waarom tabak niet zou kunnen, is het denk ik efficiënter om gewoon te zeggen waar het op staat, namelijk dat roken in openbare ruimtes een godvergeten asociaal gebruik is, dat het tot sociale uitsluiting leidt en dat (radicaal-)links daarin door de burgerlijke wereld al lang en breed voorbij gestreefd is. Toch is ook dit weer geen kritiek op het gebruik van tabak als zodanig.

Gertjan Bijlenveld, Utrecht

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1997