Naar archief

Uit: Ravage #238 van 27 juni 1997  

'Dat openbaar vervoer rijdt ook nooit op tijd!'

Jubeldemo van EU-bewonderaars  

Een lawaaidemonstratie langs verschillende hotels in het centrum van Amsterdam leidde op de eerste avond van de Eurotop tot ruim 150 arrestaties. De arrestanten zouden de noodverordening hebben overtreden die gold in de omgeving van de hotels waar de EU-leiders verbleven. Maar ondanks het optreden van de politie verstomde het ludieke protest geen moment: de EU-leiders werden toegejuicht voor hun doortastendheid bij het vernietigen van mensenrechten en milieu. Een verslag van een 'jubeldemonstratie' die eindigde in de Bijlmerbajes. 

Maandag 16 juni, tegen 22:00 uur. Op de Nieuwmarkt hebben zich nog maar weinig demonstranten verzameld. De avond ervoor zijn zo'n 350 mensen in een keer gearresteerd en politie en ME zijn wederom massaal aanwezig. Het is voor veel mensen daarom niet duidelijk of de demo nog doorgaat. 

Uiteindelijk komen toch nog zo'n 150 mensen bijeen. Als een groepje actievoerders luid toeterend op bakfietsen komt aanrijden, komt de stemming er alsnog goed in. Even later vertrekken we met een hoop kabaal richting het hotel van Chirac: Hotel Grand. Al snel ontstaat er een kat-en-muis spelletje met de politie, die ons op verschillende plekken staat op te wachten. Om niet te worden ingesloten slaan we steeds een andere richting in. Daardoor komen we onverwacht gemakkelijk op het plein bij het hotel uit. Een paar minuten lang wordt er voor het hotel flink lawaai gemaakt. 

Op het plein worden onmiddellijk twee linies ME opgesteld. Een tiental mensen kan nog net ontsnappen, maar op anderen wordt stevig ingehakt. Zij worden niet meer doorgelaten. Om ons niet zomaar te laten insluiten besluiten we maar weer eens verder te gaan. Er worden veel leuzen geroepen: 'Euro nu! Euro nu!' en 'Meer censuur! Meer censuur!' Er volgt een kleine omzwerving, waarbij verschillende vluchtwegen door ME-busjes hermetisch worden afgesloten. We juichen alle linies even hard toe en roepen 'Meer ME, Meer ME!' We worden ondertussen aardig opgejaagd. De demonstratie valt wat stil en de mensen lijken enigszins geïntimideerd te raken. 

Omsingeld... 

Als even later vier stillen zich onopvallend in de demo trachten mengen, worden ze op gepaste wijze onthaald. 'Sssst! Ssssst!' En terwijl het sissen aanzwelt, verstomt het gepraat onder de demonstranten. De stillen voelen zich duidelijk ongemakkelijk. Als het muisstil is, roept iemand: "Een applausje voor onze stillen!" De hele groep demonstranten doet een stapje achteruit, waardoor de stillen geïsoleerd komen te staan. Iedereen begint te juichen en applaudisseren. Het spektakel is compleet.  

Vanaf dat moment wordt elke dreigende actie van de smeris vanuit de 'jubelaars' met instemming begroet. Eerst met de leus 'Meer politie, meer politie!' later overgaande in gejuich en applaus, 'Bravo, bravo!' Op de Amstelkade blijken we volledig omsingeld. Van verschillende kanten komen ME-pelotons dichterbij. Een enorme overkill.  

De bedoeling is duidelijk, we worden langzaam maar zeker bijeen gedreven. Vanaf dat moment komt het eigenlijke idee achter de demo pas goed tot z'n recht. De ME nadert tot een paar meter. De eerste vreugdekreten komen op en worden al gauw door iedereen overgenomen 'Meer censuur! Meer censuur!' en 'Meer asfalt, Meer asfalt!' Door gezamenlijk humoristische absurdistische leuzen te roepen wordt de spanning gebroken. De strijdbaarheid komt terug en de sfeer verandert. 

Het duurt niet lang of we staan ingeklemd tussen twee pelotons ME in volle gevechtsuitrusting. Deze theatrale vorm van strijdbaarheid blijkt voor de politie bedreigend en onvoorspelbaar. Even duiken er zelfs ME-ers met traangasgeweren op. We steken allemaal onze handen omhoog en roepen 'Niet schieten! Niet schieten!' Journalisten vragen de politie om opheldering: "Wat gaat er gebeuren?" Ze zijn verontwaardigd over het handelen van de politie. Sommigen nemen het zelfs voor de actievoerders op. "Waarom mogen ze niet weg? Ze hebben toch niets gedaan?" Er is inderdaad zelfs niet één ruitje aan gegaan. Ze krijgen niet echt antwoord. "We wachten op orders van hoger hand." 

Strippenkaart 

We staan ingesloten voor een luxe hotel, dat inmiddels ook door ME is afgezet. Het is een absurde situatie, een tijdelijke status quo tussen twee dreigende ME-linies in. Een combinatie tussen Big Brother en een Tijdelijke Autonome Zone, maar wel met extreem veel media. Een aantal actievoerders gaat op de grond zitten tegenover de ME en beginnen te zingen 'Always look on the bright side of life.' De media lusten er wel pap van. De tijd kruipt voort. 

Toch weten enkele actievoerders het toneel te verlaten. Er komen mensen in een bootje langs. Op het geroep - "Kom, red ons!" - komen zij naar de kant. Ze helpen op deze manier een tiental mensen ontsnappen, vlak voor de ogen van de ME. Als reactie komt de ME-linie dichterbij en begint stevig in te slaan op de demonstranten die op de grond zitten. De internationale camera's staan op twee meter afstand. De ME krijgt daarop de opdracht te stoppen met meppen. Ze zijn ondertussen zo dicht genaderd dat we hutje-mutje staan.  

Als dan uiteindelijk de speciaal gehuurde stadsbussen arriveren, halen de actievoerders massaal hun strippenkaart te voorschijn. "We hebben een strippenkaart, hoor. We gaan toch niet zwartrijden." De arrestatieteams komen achter de ME vandaan en beginnen mensen in te rekenen. Na enige aarzeling besluiten we allemaal goed mee te werken en naar de bussen te rennen. De politie weet er weinig raad mee. 'ME, neem me mee, ME, neem me mee!' wordt er gescandeerd. We worden teruggedrongen, maar blijven tegenspartelen: 'Ik wil eerst' en 'Niet dringen, iedereen komt aan de beurt.' Het fouilleren van de arrestanten verloopt hierdoor wat gehaast en slordig. 

Weinig service 

Eenmaal in de bussen moeten we nog bijna een uur wachten voor we vertrekken. "Dat openbaar vervoer rijdt ook nooit op tijd." Een deel van de actievoerders heeft al snel de handen uit de plastic boeien gewrongen. We touren ongeveer twee uur rond Amsterdam in een colonne van vier stadsbussen, zo'n tien ME-busjes en een groot aantal motoragenten. De moeite die ze voor ons doen is eigenlijk te veel eer. Een aantal smerissen maken de verhoudingen en de politieke context even duidelijk. "Dat Algerijntje daar zullen we straks 's effe extra aanpakken."  

Het grootste deel van de mensen is nog geboeid. Na zo'n slordige drie uur beginnen die bandjes aardig te knellen. Bij een aantal mensen zijn de handen blauw aangelopen en gevoelloos geworden. Niemand van de begeleidende agenten heeft echter een tangetje bij zich. Geen nood, ze kunnen wel een even zakmes lenen van een van de actievoerders, die dat bij het fouilleren verstopt had. Langzamerhand wordt bijna iedereen in onze bus losgemaakt. Een actievoerder belt nog even mobiel met de thuisbasis. "Nee, ik slaap niet thuis vannacht." 

Achteraf blijkt dat de reis zo lang heeft geduurd omdat de Criminele Organisatie van zondag eerst moest worden afgevoerd. Uiteindelijk brengen ze ons naar de Bijlmerbajes. Mannen en vrouwen worden gescheiden. Een groep van ongeveer zeventig mannen wordt in een gymzaal opgesloten. Het is inmiddels over vieren. Iedereen is moe en probeert wat te slapen. De gymzaal is koud en er zijn geen matrassen of dekens.  

's Ochtends wordt er brood met kaas en melk neergezet. Voor veganisten is er niets. Roken is verboden en telkens als toch weer iemand iets te roken naar binnen gesmokkeld blijkt te hebben grijpt de ME in, steeds onder aanmoediging van de arrestanten natuurlijk. Halverwege de gymzaal hangt een groot gordijn. Mensen schuiven het dicht en iedereen gaat er achter zitten. Een groepje agenten komt binnen om mensen mee te nemen voor verhoor. Aan de hand van een foto van de dag ervoor proberen ze mensen te identificeren.  

Vanaf ongeveer half twaalf worden mensen die hun naam hebben gezegd of die identiteitspapieren bij zich hebben in groepjes van vijf opgehaald. Er wordt een 'mini proces-verbaal' opgemaakt van fl. 125,- per persoon. We hadden een samenscholing en demonstratie gehouden in een bepaald gebied. En dat mocht niet volgens de noodverordening. 

Het is al met al een dure overnachting geweest, zeker voor zo weinig service. Op verschillende plaatsen worden we vrijgelaten; sommigen bij een metro-station, anderen op een afgelegen plek. Het is dinsdagmiddag rond 13:00 uur, we zijn mooi op tijd voor de volgende demo. Degenen die hun naam niet hebben gezegd komen later op de dag vrij. Op 1 augustus mogen we allemaal voorkomen. Een goede gelegenheid voor een vervolg spektakel? 

Een Jubeldemonstrant

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1997