UIT: Ravage #227 van 24 januari 1997  

Op weg naar scheuropa? 

Het dreigt de komende jaren aardig vol te worden in Nederland. Vol met infrastructuur wel te verstaan. Nieuwe snelwegen, extra startbanen, hogesnelheidslijnen. Zelfs de Noordzee is niet veilig voor de onbedwingbare bouw-, boor- en baggerlust van de BV Nederland. En waarom? "Omdat we anders onze concurrentiepositie in gevaar brengen en in de EU achterblijven". Natuurlijk. 

Al geruime tijd probeert de Europese Unie krampachtig een echte unie te zijn, met één buitenlands beleid, één veiligheidsbeleid en één economisch beleid. Tot nu toe lijkt alleen over het economisch beleid overeenstemming te bestaan. De belangrijkste pijler van dit beleid is de Interne Markt, die in 1992 van kracht werd. Zoveel mogelijk handelsverkeer van goederen binnen de EU zonder fysieke of economische belemmeringen.  

Om dit verkeer zo soepel mogelijk te laten verlopen, ontwikkelde de Europese Commissie (zeg maar de regering van de EU) in innige samenwerking met de ERT (European Round Table of Industrialists, de machtigste industrielobby in de EU) een transport-masterplan: de Trans European Networks, oftwel TENs. 

De TENs houden de aanleg en uitbreiding in van 140 (snel)wegen, 26 waterwegen, 11 hogesnelheidslijnen, 57 gecombineerde transportprojecten en een onduidelijk aantal vliegvelden. Veertien van deze projecten hebben 'super-prioriteit', waaronder de Betuwelijn. Enig gecoördineerd tegengas lijkt gewenst bij dit geweld. 

Naar aanleiding van deze plannen vond er op 19 januari in Amsterdam een bijeenkomst plaats over transport en milieu in de EU, georganiseerd door het Platform Voor een Ander Europa. Deze coalitie van 50 Nederlandse NGO's is bezig met de voorbereiding voor een alternatieve Euro-top, 12 tot 17 juni in Amsterdam.  

De bijeenkomst bracht de twee kanten van milieu/transport-groepen in Nederland bij elkaar: lobby en actie. Zowel Brusselse lobbyisten en Europarlement-fractiemedewerkers als leden van GroenFront en lokale actiegroepen waren aanwezig, en ook de Vervoersbond-FNV was vertegenwoordigd. 

Via presentaties vond een constante uitwisseling van informatie plaats. Ton Sledsens van Natuur & Milieu toonde aan dat aanleg van infrastructuur geen blijvende economische voordelen genereert, wat de Europese Commissie zelf inmiddels ook schoorvoetend toe lijkt te geven! Prijsmaatregelen zoals ecotax werden door Aktie Strohalm als belangrijke oplossing naar voren gebracht, waarbij de vakbondsvrouw wel opmerkte dat kostenverhogingen in de transportsector door de ondernemers niet in de prijs van het produkt, maar in de arbeidsomstandigheden van de chauffeurs worden verrekend. Wat deels verklaart waarom de vakbond nogal huiverig reageert op dit soort voorstellen. 

Toen op een gegeven moment tijdens de bijeenkomst bleek dat strategische informatie (wanneer wordt wat door wie besproken), zeker op EU-niveau, een zeer kostbaar goed is voor transport-actiegroepen, werd spontaan besloten een informatieve, actiegerichte nieuwsbrief op te zetten, gecoördineerd door A SEED Europe. 

Natuurlijk hebben door de jaren heen al veel (lokale) groepen actief protest laten horen bij de aanleg van de zoveelste uitbreiding. Weinig groepen weten echter precies wat de Europese achtergrond van al deze transport-plannen is. Het is van groot belang om in Nederland een gezamenlijk protest te laten horen dat zoveel mogelijk actiegroepen met elkaar verbindt. Van Autoloze fietsdemo's tot Nijmeegse wethouder-overleggen, aan het Scheuropa van morgen valt nog veel te morrelen!

Frank van Schaik, A SEED Europe