Naar archief

UIT: Ravage #218 van 20 september 1996  

Antiracisme organisaties in gesprek met binnenlandse zaken 

Op 3 september hebben Nederland Bekent Kleur (NBK) en Anti-Fascistische Aktie (AFA) in Den Haag een gesprek gevoerd met vertegenwoordigers van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Aan de orde kwamen onder meer het demonstratierecht van extreemrechts, en de middelen die justitie heeft om deze te beteugelen. 

Het gesprek vond plaats op initiatief van Anti-Fascistische Aktie. Directe aanleiding vormde de demonstratie van extreemrechtse groeperingen in Zwolle, op 24 februari. Burgemeester Franssen stond de demonstratie toe, evenals een tegendemonstratie van antiracisme organisaties. Beide demonstraties vonden ná elkaar plaats en waren aan strenge regels gebonden.  

Franssen doorbrak hiermee de lijn die tot dan toe gebruikelijk was. Wanneer extreemrechts een vergunning aanvroeg om te demonstreren, kondigde AFA een tegendemonstratie aan. Dit had dikwijls als gevolg dat beide demonstraties verboden werden. Het doel van AFA, het tegenhouden van de extreemrechtse demonstratie, was dan bereikt. Franssen vond het echter de taak van Den Haag om regels te formuleren met betrekking tot het demonstratierecht van extreemrechts. Voor AFA en NBK het moment om met Binnenlandse Zaken om de tafel te gaan zitten. 

Gebrek aan kennis 

Een doorn in het oog van antiracisme organisaties is het feit, zo bleek uit de extreemrechtse demonstratie in Zwolle, en later ook in Leerdam, dat de politie niet ingreep toen de demonstranten zich schuldig maakten aan strafbare feiten. Volgens de politie omdat de kans op escalatie op dat moment te groot was. Binnenlandse Zaken erkende dat dit heeft geleid tot maatschappelijke verontwaardiging, mede gelet op de verhouding van het aantal demonstranten en het aantal politiemensen.  

Tevens kampen plaatselijke politiekorpsen met een gebrek aan kennis. Met name de regelgeving met betrekking tot extreemrechtse uitingen en symboliek is te ondoorzichtig. Zo is de leuze 'vol is vol' op zich niet strafbaar, wél wanneer deze gebruikt wordt in combinatie met andere onfrisse taal. De Hitlergroet mag, mits daarbij niks wordt geroepen.

AFA en NBK hebben er bij het ministerie op aangedrongen dat de wetgeving op deze punten wordt aangescherpt. Deze maand zal overigens bekend worden of het Openbaar Ministerie overgaat tot het vervolgen van de extreemrechtse demonstranten in Zwolle die zich, zo is uit videobeelden gebleken, schuldig maakten aan strafbare feiten. 

Ook is in het verleden gebleken dat het de politie maar al te vaak ontbreekt aan expertise wanneer het gaat om de bedreiging en intimidatie van extreemrechts. Zo werd een Zwolse vrouw die in haar deuropening werd gefotografeerd door de extreemrechtse onderzoeksclub ODIN door de gemeentepolitie doorverwezen naar de zedenpolitie. Een ander, ook door extreemrechts gefotografeerd, werd gevraagd of er een rolletje in het toestel zat...

Binnenlandse Zaken zal, zo heeft ze toegezegd, gaan werken aan 'deskundigheidsbevordering', maar vooralsnog zegt ze een probleem te hebben met de 'stroperigheid' van de communicatie tussen het departement en plaatselijke politiekorpsen. 

Vervolggesprek 

Paul Kraaijer, voorzitter van AFA-Zwolle, heeft gemengde gevoelens over het gesprek. "We hebben lang gepraat en het gesprek werd door ons geleid. We hebben de indruk dat er achter de schermen hard gewerkt wordt aan het beteugelen van extreemrechts. Alleen liggen die zaken wettelijk en juridisch erg moeilijk."  

Er is een wetsvoorstel in voorbereiding om politieke partijen die onherroepelijk veroordeeld zijn wegens racisme te kunnen beknotten op subsidies en televisiezendtijd. Nederland is al sinds de ondertekening van het Internationaal Verdrag inzake uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie uit 1966 tot deze stap verplicht.  

Ook wordt er gewerkt aan een wijziging van artikel 435a, het zogenaamde NSB-wetje, door hierin ook extreemrechtse symboliek en uitingen te betrekken. Antifascisten maakten vorig jaar kennis met deze wet, toen zij in Utrecht massaal op uiterlijke kenmerken werden aangehouden. Behoudens deze maatregelen kon Binnenlandse Zaken niet veel toezeggingen doen.  

Een wijziging van de Wet Openbare Manifestaties, zoals NBK en AFA voorstaan, lijkt er niet in te zitten. Het al dan niet toestaan van een demonstratie of het aan regels verbinden van een manifestatie is een lokale aangelegenheid, zo stelt het ministerie. Verder benadrukt ze dat antiracisme organisaties voor juridische zaken bij het ministerie van Justitie moeten zijn. Binnenkort zullen AFA en NBK dan ook een vervolggesprek hebben met dit ministerie. Tevens zullen ze voor de broodnodige 'politieke wil' steun gaan zoeken bij de Vaste Kamercommissie's van Justitie en Binnenlandse Zaken. (Guido)

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1996