UIT: Ravage #215/216 van 9 augustus 1996 [thema: Auwtomobiliteit]  

Vlammend protest tegen yuppies

Autoslopers in Berlijn

Begin jaren negentig werd de Berlijnse wijk Kreuzberg geteisterd door een merkwaardige golf van brandaanslagen op luxe auto's. Al snel bleek dat deze vernielingen het werk waren van zogeheten 'Wagensportliga', die elkaar in competitievorm de loef probeerden af te steken. De auto's moesten het ontgelden daar ze symbool stonden voor de veryuppisering van de wijk.  

Ik weet niet wanneer het precies is begonnen, maar het was ergens in 1992 na het vallen van de Muur. In de wijk Kreuzberg in Berlijn was al snel te merken dat de tijden veranderd waren. De stadsvernieuwing sloeg hard om zich heen. Kreuzberg lag ineens midden in de stad en was een gewilde plek voor projectontwikkelaars geworden. De huren schoten omhoog en je zag overal van die yuppie-achtige tiepes en kwamen er ook achterlijk dure winkels en restaurants, ten koste van de gewone mens en hun winkeltjes. 

Een groep links-radicalen wilde uit protest iets tegen deze ontwikkeling ondernemen. Men vatte het plan op om een van die superdure auto's die steeds vaker in de wijk te vinden waren, met veel spektakel te vernielen. Het werd een vrij massale actie op klaarlichte dag. Een groep van twintig gemaskerde personen stak op een druk marktplein een dure slee in de hens. Het was de bedoeling dat het er heel dreigend uitzag, zodat het een afschrikwekkend effect zou hebben op de yuppies.   

Na dit startschot werd de actievorm regelmatig herhaald. Men had al snel door dat het eigenlijk heel makkelijk was. Je kon dit het beste met een klein groepje doen, maar dan 's nachts. De actievorm werd ook door anderen overgenomen, waarbij het altijd om heel dure sleeën ging. Zo ontstond de Wagensportliga, waarvan de teams die elkander in competitievorm de loef probeerden af te steken. Een nieuwe volkssport leek te zijn geboren, maar na een jaar of twee hield het vlammende protest nagenoeg weer op. We hadden een gesprekje met een van de voormalige vleugelverdedigers van zo'n Wagensportliga-team.

Een autocompetitie?

,,Jawel. In de links-radicale blaadjes werden melige persverklaringen gepubliceerd in de trant van "Door een mooie score in de nacht van vrijdag, toen Rode Ster Kreuzberg een Porsche BSL-100 (of hoe die dingen ook heten) van 160.000 Dm in rook liet opgaan, heeft RSK de leiding overgenomen van Avanti-36. RSK staat nu op zes auto's en 735.000 Dm schade." Er ontstonden steeds meer groepjes, ook in andere steden zoals die van voormalig Oost-Duitsland. Op een bepaald moment kreeg je lieden die speciaal in de folders van de autohandelaren gingen bladeren om type auto's die boven de ton zaten te ontdekken.''

Welk team heeft er uiteindelijk gewonnen?

,,Dat is onbekend. De competitie is na een jaar of twee een beetje op z'n retour geraakt, nadat er zo'n dertig of veertig auto's, alleen al in Kreuzberg, er aan hebben moeten geloven. Lang niet alles werd geclaimd. Je zag in de lokale Berlijnse kranten van die korte berichtjes staan dat er weer ergens in een buitenwijk een dure auto was uitgebrand. Natuurlijk zullen er ook wel gevallen van het tillen van de verzekering tussen hebben gezeten, maar over het algemeen was het duidelijk dat er een nieuwe actierage was ontstaan. 

In het begin van de competitie werd er vaak gericht een auto aangepakt van een beruchte speculant of makelaar. Later werd het wat willekeuriger, dan fietste men gewoon de buurt door op zoek naar een onuitstaanbaar duur ding dat op een voordelige plek geparkeerd stond. Ook uit de antifascistische hoek kwam er af en toe een actie voort. In zo'n geval was de een auto van een notoire fascist het doelwit. Maar als ze die claimden, deden ze dat dan ook weer in het kader van de 'Wagensportliga'. Uiteindelijk zal de beker vermoedelijk gewonnen zijn door een groep uit Rostock. Daar staken ze bij een Mercedes-dealer drie splinternieuwe auto's tegelijk in brand, en dat nog wel uit de duurste klasse!'' 

In Nederland dachten we dat het om radicale milieu-acties ging, maar dat had er dus niets mee te maken?

,,Nee, absoluut niet. Bij ons rijdt eigenlijk iedereen in de linkse scene met een auto, en vaak ook nog motor. Als het even kan vliegen we ook nog even naar Kreta om er eventjes tussenuit te zijn. Lange tijd werd alles dat met milieu te maken had niet echt serieus genomen in de radicale scene. Dat had natuurlijk ook te maken met die slappe Grünen die we hier hebben. Die hebben het milieu zogenaamd hoog in het vaandel staan, maar doen tegelijkertijd niets liever dan op alle fronten politieke uitverkoop houden. Maar ook hier in de linkse scene wordt het milieu de laatste jaren steeds belangrijker gevonden.'' 

Wat heb je nou aan het in brand steken van auto's, de verzekering betaalt toch. Je zorgt er alleen maar voor dat er meer auto's worden geproduceerd?

,,Die kritiek hebben we bij ons nog nooit gehoord. Het ging ons er in de eerste plaats dan ook om te pogen de machteloosheid te doorbreken als je buurt onder je kont kapot gemaakt wordt. Iedereen weet dat al die dure projecten en kapitale investeringen er toe zullen leiden dat armere mensen er niets meer te zoeken hebben. Die mensen kunnen tegelijk nergens anders heen, terwijl voor velen de buurt iets dierbaars is. Het lijkt zo'n sluipend en ongrijpbaar proces. Wij wilden met onze acties aangeven dat er best "schuldigen" aan te wijzen waren, en dat die ook terug te pakken zijn. We hoopten ook op het effect dat de buurt een kwade naam zou krijgen onder de oude en nieuwe rijken, die dan vervolgens weg zouden blijven.'' 

Er ontstond in Berlijn ook nog een groep auto-brandstichters die zich tegen de wagensportliga keerde?

,,Klasse gegen Klasse ja. Die lui heb je overigens tegenwoordig nog steeds, die plegen nog af en toe een aanslag. Zij gingen juist minder dure auto's aanpakken, bijvoorbeeld in bepaalde straten waar veel woningen tot luxe appartementen zijn gerenoveerd. Wij vonden dat er op die manier op een veel te willekeurige wijze auto's aangepakt werden. 'Klasse gegen Klasse' heeft een theorie dat de 'middenklasse' juist verantwoordelijk is voor de ellende. Dat heeft een hoop discussie opgeleverd. Ze menen zelfs dat de autonomen ingeslapen burgerlijke nietsnutten zijn geworden...'' 

Zuiver uit nieuwsgierigheid: hoe krijg je een auto nu het beste aan het branden?

,,Misschien zijn er andere methodes, maar wij werden steeds beter - sneller eigenlijk - in de volgende. Je hebt er een groepje van vier tot zes mensen voor nodig. Twee daarvan staan op de uitkijk, eventueel met een stuk hout onder de jas voor het geval dat een voorbijganger of de eigenaar vervelend wil doen. Vervolgens tik je met een hamer vliegensvlug een stel ruiten kapot. Zoveel mogelijk is het best, en in ieder geval twee tegenover elkaar liggende, zodat het goed doorwaait. Vuur heeft immers zuurstof nodig. Dan kiepert een volgende snel een jerrycan of emmer met zo'n vijf liter benzine - beter nog is een mengsel van benzine en olie, in de verhouding 2 op 1 - naar binnen. De laatste persoon gooit dan een lont, een brandende lap bijvoorbeeld, naar binnen. En dan maken dat je wegkomt. Altijd alles met handschoenen aan natuurlijk, en alles dat je gebruikt moet schoon van vingerafdrukken zijn. 

Waar je trouwens voor op moet passen, is dat de brand soms met een reuzenplof begint. Er slaan dan flinke steekvlammen uit de ramen naar buiten. Dat komt omdat er een soort benzinewolk in de auto ontstaat in de korte periode vóórdat de vlam er in gaat. Het staat zo verdacht als je in de buurt aangehouden zou worden met weggeschroeide wenkbrauwen. Je moet de lont er dus van een paar meter afstand ingooien. Er bestaan ook wel hele simpele tijdsontstekinkjes maar die hebben we nooit gebruikt, hoewel ze het risico voor ons een stuk kleiner zouden maken. Maar je weet dan immers nooit of er niet toevallig iemand langsloopt als 'ie afgaat. En dat is voor ons ook altijd belangrijk geweest: er mochten geen slachtoffers bij vallen.''

B. Randweer