Naar archief

UIT: Ravage #206 van 22 maart 1996     

Extreem-rechts wijkt uit naar Leerdam 

Kedichem twee dagen op slot 

Extreem-rechts zal op 30 maart demonstreren in Leerdam. Plaatselijke migranten- en anti-racismeorganisaties kondigen met veel enthousiasme een grootschalige tegendemonstratie aan. Het Lingedorpje Kedichem daarentegen, tien jaar geleden het strijdtoneel tussen de Centrumpartij en antifascisten, resumerend in het afbranden van de vergaderruimte van extreem-rechts, zal twee dagen lang hermetisch worden afgesloten van de buitenwereld. Dit om te voorkomen dat extreem-rechts hun 'nationale ramp' herdenken. 

De Leerdamse burgemeester Van Veelen heeft het draaiboek nog klaarliggen. Kedichem werd vorig jaar nog hermetisch afgesloten vanwege de dreigende watersnood. Politie-agenten bewaakten toen de afzettingen en bepaalden wie wel of geen toegang tot het dorp had. Ditmaal zal de Mobiele Eenheid Kedichem twee dagen lang, op 29 en 30 maart, bewaken.  

De 550 bewoners van het dorpje hebben inmiddels een brief in de bus gehad, waarin de bewegingsvrijheid wordt aangekondigd. Wie het dorp wil betreden moet zich legitimeren, bezoekers moeten bovendien hun komst van tevoren bij de politie aankondigen. "Het slimste is natuurlijk die twee dagen helemaal niet naar Kedichem te gaan", aldus de Leerdamse gemeentevoorlichter. Welke ramp hangt de plaatselijke bevolking nu weer boven het hoofd? 

Verkeerssituatie 

Precies tien jaar geleden vergaderde de toenmalige Centrumpartij in het Cosmopolite-hotel in Kedichem. Het kwam tot ongeregeldheden met antifascistische betogers, waarbij het hotel in vlammen opging en de vrouw van Janmaat invalide raakte. Drie jaar na de brand wilden rechtse groeperingen de ongeregeldheden 'herdenken'. De betoging werd echter verboden uit angst voor ordeverstoringen. Leerdam zou onvoldoende politiesterkte hebben om de betoging ordelijk te laten verlopen. Ook zou de smalle, bochtige weg naar Kedichem te weinig plaats bieden voor de betogers. De burgemeester deed een beroep op het gemeentelijk noodrecht. Het verbod van de betoging werd na een uitgebreide juridische toetsing gerechtvaardigd.  

Burgemeester Van Veelen verbiedt nu opnieuw dat extreem-rechts demonstreert in Kedichem. De Rotterdamse CP'86 en Martin de Regt (CD) wilden bij het inmiddels herbouwde Cosmopolite-hotel een krans leggen, ter nagedachtenis aan het debâcle tien jaar geleden. De organisatoren vroegen de burgemeester om op de Lingedijk een tribune voor 300 mensen neer te zetten, te zorgen voor geluidsapparatuur en beveiliging. 

De burgemeester wijst echter nu opnieuw op de verkeerssituatie en de problemen die kunnen ontstaan bij het handhaven van de openbare orde op de smalle Lingedijk. Het 'Comité Slachtoffers Kedichem' wordt daarom de toegang tot Kedichem ontzegd, maar mag wel betogen op het Reilinghplein in het nabijgelegen Leerdam. "Omdat daar de zaak makkelijk beheersbaar is", aldus Van Veelen. 

Leerdam is in gesprek met de organisatoren van deze demonstratie, Freling (CP'86) en De Regt (CD) om de betoging zo ordelijk mogelijk te laten verlopen. De burgemeester verwacht niet dat het tot ordeverstoringen komt. Op de betoging zal het woord worden gevoerd door Janmaat (CD), Ruitenberg (CP'86), Freling en De Regt. Ook kondigt extreem-rechts 'prominente' sprekers uit het buitenland aan. De organisatoren van de betoging rekenen op enkele honderden deelnemers, temeer nu een andere extreem-rechtse demonstratie, ook op 30 maart, onlangs werd verboden. 

Middelburg 

Het 'Anti-Kapitalistische Komitee' vroeg op 12 februari een vergunning aan om in Middelburg te mogen demonstreren 'tegen werkloosheid, tegen uitbuiting der arbeidersklasse en tegen het kapitalistisch systeem'. Tijdens de demonstratie zouden de vlaggen van de Europese Unie en de Verenigde Staten worden verbrand. Volgens sommige bronnen, zo meldt het Utrechts Nieuwsblad, zou het hier wel eens om een protest van een extreem-linkse splintergroepering kunnen gaan. 

De vergunningaanvraag van neonazi John Janszen laat hier echter geen twijfel over bestaan: "Aan de demonstratie zullen leden mee op marcheren van alle nationaal gezinde partijen en/of organisaties in Nederland, dit zijn: FAP/Arbeiderspartij, NVP/CP'86, NVU, CD en Voorpost-Nederland. Uit Vlaanderen verwachten wij uiteraard Voorpost Vlaanderen en Vlaams Blok. Uit Duitsland verwachten wij leden van de NPD en van de JN (Nationaldemokratische Partei Deutschlands en Junge Nationaldemokraten)".  

De demonstratie werd verboden door burgemeester Burgers van Middelburg. Burgers gebruikte, anders dan collega Van Veelen, geen drogreden. Hij verbood de demonstratie op grond van te verwachten openbare orde problemen. Opvallend hierbij is echter dat hij niet in een aangekondigde tegendemonstratie een gevaar voor de openbare orde zag, maar dat de demonstratie van extreem-rechts op zichzelf de openbare orde bedreigt.  

Burgers: "Gelet op de eerder vermelde achtergronden van de aangekondigde deelnemers aan de demonstratie, acht ik een reëel gevaar aanwezig dat de door u te organiseren demonstratie in ruime mate zal worden bezocht door demonstranten, die strafbare feiten als bedoeld in artikel 137-c en volgende van het Wetboek van Strafrecht zullen gaan plegen, welke omstanders en passanten ongetwijfeld zullen provoceren en dus tot wanordelijkheden zullen leiden," aldus Burgers in antwoord op de vergunningaanvraag van John Janszen, 'bestuur Anti Kapitalistisch Komitee'.  

De burgemeester wijst hierbij op de reputatie van Janszen zelf, die Joseph Goebbels als een 'genie met een geweldig brein' en alle SS'ers en SD'ers als 'pure idealisten' kwalificeert en het dagboek van Anne Frank afdoet als 'een sprookjesboek'.

Winkels dicht 

In Leerdam wordt intussen hard gewerkt aan de organisatie van de tegenmanifestatie, op 30 maart. Onder het motte 'Leerdam Bekent Kleur' wordt vanaf 14.00 uur wordt verzameld op het Stadhuisplein waar om 15.00 uur een manifestatie zal worden gehouden 'vóór de integere en daadkrachtige handhaving van de grondwet door de Nederlandse overheid, voor allen die zich in Nederland bevinden'.  

Leerdamse winkeliers hebben de middenstand opgeroepen om tijdens de demonstratie van extreem-rechts de winkels te sluiten, particulieren is gevraagd de gordijnen te sluiten als deze demonstratie voorbij trekt. Schoolkinderen zijn druk in de weer om huis-aan-huis pamfletten te verspreiden in Leerdam en Kedichem. In de pamfletten wordt informatie verstrekt over de extreem-rechtse organisaties en wordt het publiek opgeroepen de tegenmanifestatie bij te wonen.  

De manifestatie wordt georganiseerd door het Regionaal Centrum Buitenlanders Dordrecht. Een indrukwekkende lijst van maatschappelijke organisatie steunt de oproep voor de manifestatie. Dit onverwachte enthousiasme zijn wel eens een gunstig bij-effect kunnen blijken te zijn van de publiekelijke commotie die onlangs ontstond, nadat burgemeester Franssen van Zwolle een demonstratie van extreem-rechts doorgang liet vinden. Burgemeester Van Veelen van Leerdam trekt deze lijn nu door.

Guido

          
Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1996