UIT: Ravage #202 van 26 januari 1996  

Liefde, haat, liefde 

Cultfilms leiden je gedachten soms naar de raarste plaatsen. Na de bijna drie uur durende film 'Haut, Bas, Fragile' (Hoog, Laag, Fragiel) van de Franse regisseur Jacques Rivette dronk ik thee in het Amsterdamse Filmtheater Desmet, keek ik naar de affiches van een andere Franse film getiteld 'La Haine' en dacht ik aan Empedocles.  

Deze Griekse filosoof had een curieuze fysicatheorie, waarvan de eerste fase de Sfeer heet. In dit tijdperk heerst de Liefde volkomen en is de Haat verbannen naar de periferie. Hetzelfde lijkt te gelden voor Parijs en de twee genoemde films laten dat (onbewust) zien. 'Haut, Bas, Fragile' is een lichtvoetige film over het leven van drie vrouwen in de zomer van 1994. Ze hebben gemeenschappelijk dat ze op zoek zijn naar een 'nieuw' leven. Of ze dit aan het einde van de film hebben gevonden, is niet duidelijk, maar dat was ook niet de bedoeling. 

Ninon heeft een crimineel verleden achter de rug en wil haar geld voortaan eerlijk verdienen als koerier, al kan ze haar kleptomanische neigingen af en toe niet onderdrukken. Dat één van haar collega's daardoor wordt ontslagen boeit haar niet echt. Vanwege haar onderwereldse achtergrond en haar weinig scrupuleuze gedrag kan het woord 'Bas' (laag) uit de filmtitel met haar worden verbonden. Ze heeft iets impulsiefs en kinderlijks, waardoor ze aan sympatie wint. 

Tegenover Ninon staat de onschuld zelve in de persoon van Louise. Omdat ze van rijke afkomst is en vanwege haar hoogtevrees, past 'Haut' (hoog) bij haar. Vijf jaar lang heeft ze in coma gelegen waardoor ze een onbeschreven blad, een lockiaans tabula rasa, is. Haar elegante manier van dansen staat in schril contrast met het zwoele dansen van Ninon.  

Met een beetje fantasie herken je hier de eeuwige tegenpolen gevoel en verstand. Vandaar dat de fragiele Ida zeker niet naadloos in de film past, hetgeen impliciet wordt bewezen door het aantal minuten dat zij in vergelijking met Ninon en Louise in beeld is. Bovendien kent zij de twee ook niet. Haar verhaal - ze is een geadopteerd kind, zoekend naar haar echte ouders - is eigenlijk een filmscript op zich. 

Dit laatste is niet verwonderlijk in deze film die alleen door een Fransman kan worden gemaakt. Het plot van de film is flinterdun - het gaat over het dubieuze verleden van Louise's vader - en is van ondergeschikt belang. Bijzonder aan deze film - en enkele eerdere films van Rivette - is dat de actrices die de hoofdpersonages spelen zelf hun scenario schreven. 

Tegen Marianne Denicourt (Louise) en Nathalie Richard (Ninon) zei Rivette alleen dat 'Haut, Bas, Fragile' moest gaan over jonge vrouwen in een zomers Parijs. Laurence Cote (Ida) kwam uit zichzelf met een verhaal. De charmante kunstenaar Roland vormt de bindende factor tussen de drie vrouwen, maar vooral tussen Louise en Ninon, die een soort liefde-haat verhouding met hem krijgen. 

Voor wie van dans en musical houdt is deze film zeker aan te raden, want er wordt veel gezongen en alternatief gedanst, ook als er géén aanleiding toe is. Een vrijheid die een cineast zich kan permitteren als hij een film maakt waarin het vooral om de vorm gaat. 'Haut, Bas, Fragile' is de tegenpool van het geëngageerde, bittere en harde 'La Haine'. Als overeenkomst hebben de films dat ze energiek zijn, maar beiden op hun eigen terrein: Haat in de buitenwijken, liefde in de omgeving van Jardin du Luxembourg. (Patrick)