Naar archief

UIT: NN #199/200 van 15 december 1995 'Thema: Televisie'  

Kernwapens illegaal! 

Wereldwijde campagne over de ontoelaatbaarheid van kernwapens  

Onder de naam World Court Project werden van 30 oktober tot 16 november publieke hoorzittingen gehouden in het Vredespaleis te Den Haag. Tijdens deze zittingen konden staten hun standpunt ten opzichte van nucleaire bewapening verdedigen voor het hoogste gerechthof, International Court of Justice. De internationale rechters delibereren op dit moment. Het zal enige maanden in beslag nemen. Volgend voorjaar wordt de uitspraak van het Hof verwacht.  

Het World Court Project (WPC) is een Wereldwijde actie van vredesorganisaties, juristen en artsen voor de vrede ter verkrijging van een uitspraak van de hoogste rechtbank ter wereld, het Internationaal Gerechtshof, over de ontoelaatbaarheid van kernwapens. De vraag kon nu uiteindelijk in november, in het Vredespaleis in Den Haag, worden voorgelegd aan het Hof met behulp van de Wereld Gezondheidsorganisatie, een orgaan van de Verenigde Naties.  

Tegelijk werden tientallen miljoenen 'verklaringen van openbaar rechtsbewustzijn' overgelegd. De ondertekenaars hiervan verklaarde van mening te zijn dat kernwapens in strijd zijn met het internationaal recht. Er werden alleen al 51 miljoen verklaringen opgehaald in Japan, waar men ervaring heeft met de gevolgen van een atoombom en de wereld voor meer leed wil behoeden. 

Het World Court Project streeft er nu in de eerste plaats naar een advies-uitspraak van het Internationaal Gerechtshof te krijgen over het gebruik van en het dreigen met kernwapens. Vanuit dat advies hebben onderhandelingen, in het kader van het Non Proliferatie Verdrag (NPV) dat de kernmogendheden verplicht tot onderhandeling over nucleaire ontwapening, meer kans op resultaat. Frankrijk bijvoorbeeld wenst zijn kernwapens niet neer te leggen en laat zich dus niets gelegen liggen aan de laatste afspraken.  

Wanneer nucleaire wapens illegaal worden, is ontwapening door ontmanteling van die wapens een logisch gevolg. Internationale sluitende afspraken hieromtrent en concepten van wetten met betrekking tot dit onderwerp moeten voorbereid worden om later ingepast te kunnen worden in de internationale verdragen en wetgeving. Deze voorbereiding gebeurt bijna geheel in alternatieve kringen. De voorafgaande jaren waarin het World Court Project steeds meer vorm aan begon te nemen, zijn voor een groot deel heengegaan met het trachten de aandacht van de lidstaten van de Verenigde Naties te richten op het feit dat overleving van de menselijke soort in groot gevaar is, wanneer niet met de grootste spoed een geheel andere koers ingeslagen wordt.  

Bacteriologische en chemische wapens zijn door hun oncontroleerbaarheid al verboden onder internationaal aanvaarde wetgeving, maar bij de derde categorie massavernietigingswapens, kernwapens, wordt een expliciet verbod van de hand gewezen. De kernwapenstaten willen deze wapens, en wel vanuit een monopoliepositie. Het nucleaire wapen is echter uit de hand gelopen tot een volstrekt oncontroleerbare kracht; door menselijk falen, de macht van het geld, omkoopbaarheid, terrorisme en doordat de wegen om splijtstof te kopen en nucleaire deskundigen in te huren steeds toegankelijker worden voor om het even wie dat maar wil.  

Kernstaten 

'Kernstaten' hebben kernwapens. Een aantal daarvan zijn onze 'grote bondgenoten'. Zij beroepen zich net als terroristen op het recht van de sterkste. Zij laten zich niets gelegen liggen aan fundamentele mensenrechten, en offeren zowel mensen alsof het lijfeigenen zijn, als het milieu op aan nucleaire experimenten. Zo wordt de wapenwedloop steeds opnieuw geactiveerd en in stand gehouden, zoals we dat de laatste tijd maar al te zeer meemaken. Uit de protesten van de Nederlandse bevolking tegen de Franse kernproeven blijkt dat men uiteindelijk inziet dat we daarmee tot medeplichtigen gemaakt worden; onze regering neemt hierin geen verantwoordelijkheid en weegt in deze slechts economische belangen mee naar het voorbeeld van de grote staten.  

Het Non Proliferatie Verdrag biedt geen oplossing. Integendeel, het is een verdrag met een dubbele moraal, wat het voor de bevolking nog onoverzichtelijker maakt. Het verdrag zou bepalen dat er op de wereld twee soorten staten zijn, namelijk staten die over kernwapens mogen beschikken, en alle overige staten die dat niet mogen. De kernstaten bezitten uitgebreide nucleaire verdedigingssystemen die zij als legaal beschouwen. Wanneer staten die door de kernstaten niet als kernstaten gezien worden, nucleaire wapens bezitten of willen aanschaffen, wordt dat door de officiële kernstaten als niet legaal gezien en niet geaccepteerd. Hoe hier op gereageerd wordt, hangt samen met economische belangen die tegelijkertijd de aard van de bondgenootschappen grotendeels bepalen.  

Door dit alles worden de doelstellingen van de Verenigde Naties totaal verloochend. De Universele Rechten van de Mens geven het recht op leven en de belangrijkste basisprincipes van de Verenigde Naties zijn de gelijkberechtiging van staten. Gelijke rechten moesten gelden voor de naties die zich na de Tweede Wereldoorlog met goede moed verenigden om elkaar bij te staan en niet om elkaar te slim af te zijn. De verloedering is zo groot dat staten alles in het werk stellen om door de mazen te glippen van wetten die onder andere na 1945 ontstonden als gevolg van de processen die plaatsvonden voor het Neurenbergse Oorlogstribunaal, waar oorlogsmisdaden in al hun gruwelijkheid aan het licht kwamen.  

Tijdens en na de processen van 1945 bleek dat de oorlogsmisdaden mogelijk gemaakt waren door de internationale gemeenschap in zijn geheel. De staten van de wel en niet bij de oorlog betrokken landen, hanteerden een politiek waarbij via de bureaucratie vluchtelingen netjes terug over de grens naar Duitsland gestuurd werden en met die wetenschap was het lot van de miljoenen slachtoffers bezegeld.      

Mensen over de hele wereld willen hier alsnog conclusies aan verbinden, verantwoordelijkheid nemen, en vanaf heden regering en volksvertegenwoordiging op hun verantwoordelijkheden aanspreken en het recht nemen militaire orders te weigeren die tegen de wetten van de menselijkheid ingaan. Zij willen in vrede leven en rigide denksystemen doorbreken, maar lopen steeds op tegen een gigantische en logge machinerie die na twee wereldoorlogen op gang gekomen is uit angst. Angst is een overlevingsmechanisme dat zijn doel vaak voorbij schiet. Het collectieve oorlogstrauma leidde tot onbespreekbaarheid van een situatie die steeds angstwekkender en onoverzichtelijker wordt.  

Bluf 

Politieke onderhandelingen tussen de staten zijn voor een groot deel gebaseerd op afschrikking door dreiging met massavernietigingswapens. Deze wapens leveren inmiddels voor ons de grootste bedreiging op voor het voortbestaan als soort en bieden geen enkele veiligheid. Een middelgrote nucleaire confrontatie heeft als meest waarschijnlijk resultaat een nucleaire winter zal zijn. Dreigen wordt daarmee zinloze  bluf.  

Einstein stelde de mens in 1957 al voor de keus: overleven of doorgaan met de kernwapenwedloop. De mens was en is misschien nog onder invloed van een voortdurende ingekleurde voorlichting van de regeringen en daardoor niet in staat de schijnbaar eenvoudige keuze te maken. Echter, tot aan de dood is overleven het enige mechanisme dat bij mens en dier feilloos werkt. Het is dus niet vreemd dat het World Court Project nu toch, zij het moeizaam, terrein wint. Dit ondanks het feit dat onvoorstelbare en meedogenloze financiële belangen meespelen.  

De hoeveelheid mensen die betrokken zijn bij de wapenindustrie is buiten alle proporties. De nationale schuld van de Verenigde Staten is even groot als het bedrag dat in nucleaire bewapening gestoken werd; 4 biljoen dollar en het gaat door. De armoede is onder andere een direct gevolg van het nucleaire spook, maar men klampt zich er aan vast onder het mom van werkgelegenheid. Oorlogen zijn voedsel voor machtige monden.  

De media vormen een belangrijke schakel in het World Court Project. De media in Nederland lieten het bijna geheel afweten tijdens de hoorzittingen in Den Haag terwijl er doorlopend persberichten uitgingen. Daarom zal er in de volgende NN nog een uitgebreid artikel verschijnen over de procedure in het Vredespaleis waar mensen van over de hele wereld bijeen kwamen om het World Court Project bij te wonen en elkaar te ontmoeten op de grote Vredesconferentie: het WPC©Seminar. Stralingsslachtoffers probeerden aan bod te komen om voor het Internationaal Gerechtshof getuigenis af te leggen. In de volgende NN hierover meer.  

Anne van der Waerden 

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1995