Naar archief

UIT: NN #185 van 19 mei 1995   

WAT krijgen we nou?  

NN plaatst artikelen en illustraties die positieve en negatieve reacties kunnen uitlokken. De rubriek Wat krijgen we nou? biedt ruimte aan ingezonden brieven.    

WAAR BLIJFT RADICAAL-LINKS? 

Ik vind dat ondanks de goede intentie om NN kwalitatief te verbeteren, deze er - op de lay-out na - alleen maar op achteruit gaat. Dit is echter niet zozeer aan de redactie te wijten maar eerder aan de gedesoriënteerde toestand waar de 'radicaal-linkse beweging' in verkeert. In hoeverre kun je eigenlijk nog van een 'radicaal-linkse beweging' spreken als deze steeds minder radicaal wordt en steeds verder uit elkaar drijft. Hoogstens zou je de redactie kunnen verwijten dat zij in deze ontwikkeling meegaat door weinig selectief te zijn in de beoordeling of meningen geplaatst moeten worden of niet.  

In plaats van te kijken of deze een bijdrage leveren aan de versterking - en revolutionair - politieke bewustwording van de in crisis verkerende 'beweging' wordt hierin eerder een naar 'liberalisme' neigende houding aangenomen. Een stuk over de positieve kanten van het kapitalisme is gewoonweg geheel misplaatst in iets dat zich een 'actieblad' noemt. Door gebrek aan radicaal-linkse ideeën en acties is de redactie natuurlijk ook wel enigszins 'gedwongen' meer van dit soort onzinnige 'discussie'-stukken te plaatsen.  

Hier blijkt maar weer uit hoe het met de 'radicaal-linkse beweging' is gesteld. Steeds meer mensen die zich hier tegenwoordig toe rekenen, denken en handelen binnen de normen van de gevestigde orde omdat zij menen dat daarbinnen plaats moet zijn voor een mening als de 'onze'. Zij zijn dan ook verontwaardigd als dat in de praktijk niet zo blijkt te zijn, wanneer de politie(k) repressief tegen ons optreedt (bijv. door toepassing van artikel 140).  

Radicaal-links zou echter voor principiële verwerping van de gevestigde orde moeten staan omdat deze het kapitalisme beschermt en daarmee het onrecht - van milieuvernietiging tot racisme aan toe - in stand houdt! (Neem bijvoorbeeld de uitspraak van een Engelse rechter die oordeelde dat het transport van levende dieren wettelijk is en het protest ertegen niet.)  

Je wordt al helemaal ziek als je in NN leest dat iemand juicht dat 'democratisch Nederland' aan de winnende hand is doordat de staat de eerste stap naar het verbod op de CP'86 heeft gezet. Welke democratie heeft hij/zij het over? De democratie die vluchtelingen opsluit en racisme legitimeert door hen als zondebokken te gebruiken voor een onrechtvaardig economisch systeem? De democratie die tot twee maal toe zo'n 150 antifascisten bij voorbaat oppakt omdat zij een gevaar voor de openbare orde vormen?

In Nederland is het uiten van een mening enkel toegestaan zolang je (de belangen die beschermd worden door) de gevestigde orde maar niet aantast. Al het verdergaande verzet wordt met repressie betreden en gecriminaliseerd. In plaats van dat 'de beweging' hierdoor als geheel in politiek bewustzijn en strijd verradicaliseert, blijft er slechts een kleine 'harde kern' over die tot isolement en marginaliteit gedoemd is. Nu het resterende deel van 'de beweging' eenmaal de mening is toegedaan dat daadwerkelijk verzet niet kan, blijft er voor hen niets anders over dan zich bij hun onmacht neer te leggen en te hopen dat verandering door middel van (door de gevestigde orde) toegestane actievormen bereikt kan worden.  

Deze tactiek werkt blijkbaar dusdanig goed dat er nog nauwelijks werkelijk verzet is en de 'radicaal-linkse beweging' aan inhoudelijke strijd verliest. Iedere stap terug leidt immers tot een vergaand proces van demoralisering en verval. Hierbij moet overigens worden opgemerkt dat het gros van de 'radicaal-linkse beweging' tegenwoordig bestaat uit mensen die de tijd dat deze nog sterk was niet hebben meegemaakt en daardoor niet politiek bewust genoeg zijn om te weten waar deze voor zou moeten staan (de enigen die dus iets te verwijten valt, zijn zij die het bewust niet willen weten en diegenen die zijn afgehaakt).  

Blijkbaar realiseren zij zich niet dat werkelijke veranderingen alleen door breed gesteund (vanuit een maatschappelijke beweging) direct verzet kunnen worden afgedwongen, zoals recent bij de polltax en nu het levende dierentransport in Engeland. Zolang de belangen van de heersende klasse (die door de gevestigde orde beschermd worden) niet onder vuur liggen, zal met protest niets bereikt worden. Het is daarom zaak dat er niet van direct verzet gedistantieerd wordt, maar dat het door de 'beweging' overgenomen wordt. Des te massaler dit gebeurt, des te openlijker dit gedaan kan worden (zoals wederom bij de blokkades tegen de M11-linkroad of het levende dierentransport in Engeland). Het is zelfs vaak de repressieve reactie van de staat (hun uiteindelijke argument is alleen geweld), of in dit laatste geval een overijverige transporteur, die de publieke opinie doet omslaan waardoor de politiek tenslotte gedwongen is de rust te doen wederkeren door de wil van het volk wet te maken.  

Maar helaas, juist hier in Nederland lijken wij op een politiek eiland te leven, en zijn wij kennelijk niet in staat om les te trekken uit de strijd en repressie elders, waardoor wij haast alleen maar politieke blunders kunnen maken als er gestreden moet worden. 'Radicaal-links' ziet zich zelf dan ook steeds meer nog alleen maar als een buitenparlementaire pressiebeweging in plaats van als een directe verzetsbeweging. Zodoende komt NN steeds voller te staan met onzinnige discussies en acties. Onze strijd dreigt echter verloren te gaan als we niet massaal heel hard gaan terugvechten.  

Waar is radicaal-links nu het écht nodig is? Wat doen wij tegen de sociale afbraak behalve onze idealen letterlijk te gaan verkopen of iets strijdloos als een LETS-systeem op te zetten? Wat doen wij tegen de verrechtsing behalve te hopen dat de staat extreem-rechts aanpakt terwijl deze meer met de bestrijding van de antifa en Opstand bezig is? Voor radicale acties - die gericht zijn op directe en/of fundamentele verandering van het systeem - lopen steeds minder mensen warm terwijl als het om een of andere slappe demo gaat er wel massa's mensen op de been zijn te krijgen. Ga zo maar door.  

Ik hoop dat de mensen die het begrip 'radicaal-links' verkeerd hebben begrepen zich gaan realiseren dat bezorgdheid en protest zonder daadwerkelijk verzet nooit iets zullen veranderen (en dat degene die voor verzet kiest de gevestigde orde tegen zich zal vinden en deze daarom verworpen dient te worden). Verder wens ik iedereen die dit al begrepen heeft succes met de strijd en hoop ik dat degenen die dit niet doen zo snel mogelijk stoppen anderen te besmetten met hun contrarevolutionaire ideeën en van de daadwerkelijke strijd af te houden.  

Indien het om radicaal politiek bewust te worden eerst nodig is de klappen van de zweep c.q. gummiknuppel te moeten voelen, hoop ik dat degenen die dit nog niet zijn deze alsnog zullen krijgen. Dat zal alleen niet zo snel gebeuren zolang zij niet voor hun mening willen vechten. Het past immers ook niet in hun veilige droomwereldje waar je alle conflicten met redelijke argumenten kunt oplossen. Tot slot: moge NN weer een echt radicaal-links actieblad worden (als dit de verkoopcijfers tenminste niet schaadt).  

Victor, Nijmegen 

PS: ik weet echter niet of Actieblad NN - ondanks dat de naam het doet vermoeden - wel de pretentie heeft een radicaal-links blad te zijn, aangezien dat niet uit de colofon valt af te leiden.    

REACTIE 'DE COMMUNE ALS HEALING BIOTOPE' 

Al enige tijd erger ik me groen en geel aan de come-back die het hippiedom momenteel binnen links maakt in de vorm van communards, travellers en andere uit de boeken van Rien Poortvliet weggelopen kabouters. Een voorlopig dieptepunt in deze is het artikel 'De commune als healing biotope' van Michel in NN #184. 

Michel zet meteen de toon door ene 'Silke' aan ons te introduceren. Na het lezen van één regel wens je al dat hij dat nooit gedaan had. In Silkes gezicht ligt "een alwetende, bijna arrogante wijsheid" besloten. Het type kennende neem ik de arrogantie graag aan. De wijsheid ligt minder voor de hand. Tenzij je obligaat gewauwel over "structuren ontwikkelen die de menselijke potentie, creativiteit en talenten centraal stellen" als wijsheid beschouwt. De genoemde wijsheid en alwetendheid kan echter nog komen, aangezien Silke bezig is te "transformeren". Waarin, vraag je je wellicht af. Het antwoord geeft Michel ons verder op.  

We hebben bij Silke en haar collega-hippies te maken met "een nieuw soort mens, een nieuwe adel". Tijdens het lezen van deze passage gingen bij mij alle alarmlichten op rood staan. Dit is niet meer om te lachen, dit is doodeng. We hebben hier klaarblijkelijk te maken met lui die zichzelf beschouwen als de übermensch, wezens die volstrekt superieur zijn aan ons, het ordinaire klootjesvolk. Als übermensch hoef je je natuurlijk ook niet meer bezig te houden met de problemen van het lagere volk. 

Typerend is het gedrag van Davor, die leeft op een eigen landje voor de Joegoslavische kust alwaar hij biologische groenten verbouwt. De oorlog in ex-Joegoslavië is aan Davor grotendeels voorbijgegaan. Waarom zou je je ook met zoiets triviaals als een oorlog bezig houden wanneer je ook kaas en olijfolie kunt produceren? In zelfbeheer nog wel. Nee, Davor is blij met de oorlog. Daardoor zijn de toeristen immers weggebleven en de dolfijnen teruggekeerd. Bovendien geeft het deze oorlogsprofiteur straks de kans stroom door te verkopen aan het vaste land.  

Nog nooit heb ik een dergelijke complete mensenverachting toegejuicht zien worden in een links blad. Of hebben we hier misschien te maken met een parodie? Ik zou het bijna geloven wanneer ik lees hoe Michel de communards beschrijft. "Er hangt een sfeer van magie om hen heen. Ze zijn in balans met zichzelf en hun omgeving, hebben een open lach, een rode blos op 't gezicht, zijn relaxed, initiatiefrijk, spontaan en vrolijk." En 's nachts dansen ze zeker met de elfjes rond het kampvuur.  

Hebben die lui wel eens last van een slecht humeur, relatieproblemen of één van die andere zaken waar gewone stervelingen mee geconfronteerd worden? Of is er echt niets wat deze zelfvoldane griezels raakt? Het zal wel niet. De neo-hippies zijn immers teruggekeerd naar "de stam", waar ze met "open en gevoelige blik" in harmonie met de natuur leven. "In innig gezelschap met de lucht, de winden, de wolken, dieren en het gras", zoals de middelmatige beatdichter Gary Snyder het uitdrukte toen hij teveel Colombiaanse weed gerookt had. Vreemd overigens dat dit soort natuuraanbidders het nooit heeft over vlooien, luizen, modder en andere ongemakken die in de natuur zo veelvuldig voorkomen. Leven ze daar ook innig mee samen?  

De walm van escapisme, zelfvoldaanheid en ridicule natuuraanbidding die uit Michel's artikel opstijgt wordt gerechtvaardigd met een beroep op Hakim Bey en zijn 'Tijdelijke Autonome Zones' (TAZ). De overeenkomst tussen ideeën van travellers/communards en de TAZ is inderdaad treffend. In beide gevallen gaat het bij nadere beschouwing om een hoop gebakken lucht die voornamelijk dient als een excuus zich terug te trekken uit de Grote Boze Buitenwereld (GBB).  

'Weg met de GBB, leve het alternatieve getto', dat is het motto van oude en nieuwe hippies. In dat getto kunnen we naar hartelust elkaars en onze eigen navel bestuderen en communiceren met de maan, de sterren en de winden. Kortom, we kunnen ons overgeven aan al die bezigheden waaraan mensen die de realiteit niet aankunnen zich al eeuwenlang overgeven. Het geheel overgieten we dan met een vage übermenschen-ideologie met veel gezwam over "de nieuwe mens" zodat we ons zo fijn verheven kunnen voelen boven "de onderklasse van kleine zelfstandigen en werklozen" (m.a.w. de inferieure lagere klassen) die "angstig vasthoudt aan de magere zekerheden van het eigen individuele bestaan". Dat individuele bestaan zijn de communards allang ontgroeid, die leven in een feeërieke wereld waar ze communiceren met biologisch verbouwde bloemkolen.  

De "nieuwe adel" van ecotopisten kan het beste worden bijgezet in de vitrine van het museum waarin ook Rudolf Steiner, Mellie Uyldert, atrologen, occultisten en andere irrationele warhoofden op sterk water staan. Links kan zich dan weer bezighouden met het leveren van rationele kritiek op staat en kapitalisme en het aandragen van alterna­ieven die van enige werkelijkheidszin getuigen.  

Pyt, Leeuwarden    

DE STOERHEIDSCULTUS VAN AUTONOMEN 

Naar aanleiding van m'n stukje over de anti-McDonald's acties die er op 15 april in Nederland gehouden zijn (NN #183, 'Verjaardag McDonald's'), las ik in de vorige NN twee reacties. Jeroen uit Utrecht begint z'n reactie met de vraag wat het nut is van actievoeren op een verjaardag waar McDonald's zelf helemaal geen aandacht aan besteedt.  

Dit lijkt mij geen zinnig kritiekpunt, want wat is er tegen om zélf het initiatief tot protest te nemen? Waarom zou je moeten wachten tot McDonald's zelf extra aanleiding geeft? Wat mij betreft is er op alle dagen reden tot protest. Als Jeroens redenering wordt toegepast op acties tegen fascisme, dan zou een spontane antifademo geen nut hebben. Volgens mij hebben acties altijd effect, wat voor effect is weer een verhaal apart. Het lijkt mij erg belangrijk dat daarover grondig wordt nagedacht.  

Vervolgens gaat Jeroen in op mijn opmerking dat radicaal-linkse mensen wel in groten getale op komen draven als er iets stoers met antifa te doen is of de een of andere 'strijd' gevoerd kan worden, maar veel en veel minder bij vrolijker getinte acties zoals op deze anti-Macdag. Op de eerste plaats lijkt het me dat hoe stoerder, patriarchaler, militaristischer en 'vijandsdenkeriger' iets is, des te meer kans het heeft in de belangstelling van 'autonomen' (een problematische term, want wanneer ben je dat?) komt te staan.  

Ten tweede is het volgens mij zo dat teveel radicaal-linkse mensen zich op één of een paar onderwerpen concentreren. Alweer zijn het thema's als antifascisme en -racisme die - terecht - hoog scoren qua belangstelling. Maar dingen die je - volgens mij - niet los kan zien van die paar onderwerpen scoren beduidend lager. Kritisch/radicaal consumeren, consensusdenken - vijandsdenken, veganisme/antispeciesisme, feminisme/antiseksisme, hé‚ ha, ho.  

Het is logisch dat je maar in een paar dingen echt veel tijd steekt qua actievoeren. Wat ik alleen niet logisch vind is dat mensen over bepaalde onderwerpen gewoon niet veel nadenken. Want dat is wat er volgens mij binnen radicaal-links te weinig gebeurt. Dat valt te merken aan wat voor soort acties er door radicaal-linkse mensen gevoerd worden. Maar ook aan de manier waarop en hoe er gediscussieerd en gepraat wordt, muziek, kleding, non-verbaal gedrag... Aan dit alles valt volgens mij een hoop te doen; het denken kan veel grondiger gebeuren en dat moet ook als je tenminste een echt wezenlijk betere en leukere wereld wilt als deze.  

Jeroen brengt hier tegen in dat er wel degelijk links-radicale mensen bezig zijn met 'andere' onderwerpen, zoals het ELF en PeTA, en dat ze in Utrecht altijd vega-biosoep uitdelen bij de McDonalds-vestigingen in de stad. Ik beweer ook geheel niet dat er helemaal geen 'autonomen' zijn die zich met iets anders dan antifascisme bezighouden, maar het zijn er veel te weinig.  

De voorbeelden heeft Jeroen trouwens slecht gekozen, want het ELF is nu juist weer een voorbeeld van een groep met sensationele werkmethoden, zoals sabotage-acties. Dat past prima binnen de stoerheidscultus (net als bijvoorbeeld het DierenBevrijdingsFront). En PeTA is niet een duidelijk links-radicale club (hoewel er wel radicaal-linkse lui aan meedoen).  

Jeroen stelt dat het bij de antifascismestrijd nu eenmaal nodig is om macho/militaristisch gekleurde acties te voeren. Dat lijkt me niet; je kan hooguit zeggen dat het in een paar gevallen nodig is dat je rekening houdt met aanvallen van fascisten. Dat is alleen heel wat anders dan wat er nu gebeurt. Rekening houden met nazi-agressie betekent niet per se dat je er zelf bijvoorbeeld als een halve nazi bij moet gaan lopen (bombers, kistjes, bivaks, helmen, knuppels, legerkleding...). Mensen willen vaak onherkenbaar zijn. Daaruit volgt lang niet altijd dat je dan meteen een bivakmuts op moet zetten bij een actie.  

Bovendien zou je ook allemaal bijvoorbeeld een knalgele bivakmuts op kunnen zetten. En verder vrolijke kleren en vrolijke maar strijdbare muziek. Maar bovenal: heel veel uitleg! Waarom lopen mensen met van die rare mutsjes op? Ook die uitleg is er nu veel te weinig, waardoor het - in combinatie met het niet echt gezellige uiterlijk van een blok autonomen - volgens mij voor veel mensen niet duidelijk is of die antifa's wel zulke leuke mensen zijn.  

Een voorbeeld van een actie waarvan ik het zeer vreemd vind dat die niet massaal wordt uitgevoerd, is het verspreiden van pamfletten en kranten. Aan geld valt te komen en veel moeite kost het niet. Waarom wordt er niet elke week gefolderd!? Sensatiezoekerij en de bink (m/v) uithangen spelen volgens mij een grote rol in de nogal erg onevenwichtige verhouding tussen hoeveel 'heftige' en 'niet heftige' acties er gevoerd worden en hoeveel mensen er voor warm lopen. Lang geleden werd er door iemand geschreven dat één van de belangrijkste dingen waarin antifa's zich zouden moeten onderscheiden van neonazi's het gebruik van geweld is. Bij antifa's zou toepassing van geweld het allerlaatste middel moeten zijn waarnaar gegrepen kan worden. Zo ver is het nog lang niet en dat zou te denken moeten geven.

Tot slot levert Jeroen ook nog kritiek op de onlangs gevoerde acties tegen McDonald's. Dat daar van alles aan te verbeteren valt, weet ik ook wel. Alleen in de reactie van Jeroen lijkt het er erg op dat hij probeert mij en Dwars op een manier af te schilderen al zouden wij niet serieus te nemen zijn. Een manier om niet al te veel op mijn opmerkingen in NN #183 in te hoeven gaan? 

De tweede (anonieme) briefschrijver in de vorige NN komt - net als Jeroen - met het argument dat er ook autonomen zijn die wél met milieu- en dierenstrijd' bezig zijn. Hieruit zou moeten volgen dat mijn kritiek ter zijde geschoven kan worden. Zoals ik hiervoor al heb geprobeerd duidelijk te maken blijft die kritiek van mij gewoon staan. Verder schrijft de persoon nog wat over mij en Dwars. Net als in het stukje van Jeroen zegt dit allemaal niets over mijn kritiekpunten. De enige reden die ik kan verzinnen waarom hij/zij er over begint is dat het een truuk is m'n kritiek onder het tapijt te kunnen vegen zonder er op in te hoeven gaan.  

De manier waarop hij/zij over mij en Dwars schrijft, vind ik behoorlijk aanmatigend. Enige citaten uit de brief: "Het zal je wel erg 'dwars' zitten dat de door jouw clubje georganiseerde actie tegen McDonald's weinig aansloeg en er geen als autonoom herkenbare mensen aan meededen. Ondanks dat jouw beweringen niet serieus te nemen zijn zal ik ze toch maar ontzenuwen want het lijkt zo langzamerhand wel een trend te worden dat autonomen vanuit de 'eigen beweging' verdacht gemaakt en verketterd worden op grond van allerlei vooroordelen". 

Waarom mijn beweringen niet serieus te nemen zijn en slechts vooroordelen zijn om 'autonomen' te verketteren en verdacht te maken, maakt de briefschrijver niet duidelijk. Verder schrijft hij: "Autonomen doen inderdaad mee aan militante acties waar veel gematigdere mensen, zoals jij waarschijnlijk, niet aan deelnemen. Vandaar ook dat jij niet zoveel afweet van autonomen." Ofwel, als je het waagt enige kritiek te uiten ben je meteen gematigd en weet je niet waar je het over hebt.  

Ik vind dit verder te arrogant, te insinuerend en te dom om op in te gaan. Verder schrijf je iets over machogedoe binnen links en prompt komt er zoiets. Die brief van 'anoniem' is wat mij betreft zelf een voorbeeld van macho-achtig, vijandig en agressief discussiëren. Ik wil trouwens nog even zeggen dat ik mezelf niet buiten de problematiek plaats waar ik het over gehad heb. Het gaat mij er alleen om dat er wel eens flink nagedacht mag worden over macho en militaristisch gedrag.

Tot slot nog iets over Dwars. Wat buitenparlementaire types doen bij een club die officieel de jongerenorganisatie van GroenLinks is, is wat mij betreft geen andere vraag dan wat buitenparlementaire types bijvoorbeeld met een uitkering doen. Het is handig om geld te hebben voor acties, posters, folders, enz. Daar komt nog bij dat het voordeel van Dwars is dat er een heleboel mensen lid zijn en dat je dus al een grote groep (550) mensen hebt die je kan bestoken met allerlei leuke linkse schri­fsels en dat je op die manier ook mensen kunt proberen te betrekken bij linkse dingen.  

Dat gaat op die manier veel gemakkelijker dan bij de meeste andere radicaal-linkse groepen. Want die zijn meestal vooral aangewezen op hoe ze in de pers komen en wat de directe resultaten van acties zijn. Maar het liefst zou ik willen dat er een club zou zijn met geld en dezelfde mogelijkheden, die geheel onafhankelijk en bijvoorbeeld expliciet anarchistisch was.  

Menno, Amsterdam    

GEACHTE REDACTIE, 

Bij de bespreking van 'Er waren er die niet gingen', in NN #184, wordt door recensent Koos gezegd dat Uitgeverij Ravijn geen belangstelling had om dat boek uit te geven. Ravijn heeft 'Er waren er die niet gingen' inderdaad niet uit willen geven. Daar was een goede reden voor: er is al een boek van de Antimilitaristische Uitgeverij (AMU) met de titel 'De Indonesië weigeraars', dat gaat over hetzelfde onderwerp en zelfs voor een groot deel dezelfde informatie bevat als 'Er waren er die niet gingen'. 'De Indonesië weigeraars' wordt verspreid door Ravijn en het kost - let op Koos - overigens slechts F 19,95. 

Namens Uitgeverij Ravijn,
Ferdinand, Amsterdam

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1995