Naar archief

UIT: NN #181 van 24 maart 1995   

Oude wijn in oude zakken 

Onderzoek Assata ontmaskert Nederlands Blok 

Bij de verkiezingen van de Provinciale Staten deden in Gelderland drie extreem-rechtse partijen mee, de CD, de CP'86 en het Nederlands Blok (NB). Het Nederlands Blok van de Utrechtse makelaar Wim Vreeswijk is de nieuwste extreem-rechtse splinter. De verschillen tussen de drie partijen worden voor een groot gedeelte veroorzaakt door persoonlijke irritaties, financiële perikelen, interne machtsstrijd en de gewenste dikte van het flinterdunne laagje fatsoen over het onderliggende bruine hemd. Onderzoek naar de handel en wandel van drie belangrijke figuren in de Gelderse afdeling van het Nederlands Blok maakt duidelijk hoe bruin dat hemd is.  

Het Nederlands Blok (NB) werd opgericht op 17 augustus 1992 door onder andere Alfred Vierling en Wim Vreeswijk, beiden afkomstig uit de Janmaat-stal. De tweejarige partijgeschiedenis is ook bij het Blok een aaneenschakeling van conflicten en persoonlijke vetes. Vanwege Vreeswijk's grote bijdrage aan het stichtingsgeld van het NB verweten enkele andere bestuursleden hem het voorzitterschap te hebben gekocht en vervolgens het bestuur te willen samenstellen met eigen getrouwen als Nico Konst.  

Vanaf de zomer van 1994 zwaait Vreeswijk met vaste hand de scepter binnen het NB en bereiken interne scheldpartijen de buitenwereld niet meer. Het NB is, na de leegloop bij de CD, vertegenwoordigd in de Provinciale Staten van Utrecht en in vijf gemeenten. Het partijbestuur bestaat op dit moment uit de heren W.Th. Vreeswijk, F.L. Spanjaard, Tj. de Vries, C. Wallaart en mevrouw I.B. Mullaert. Het grote voorbeeld van leider Vreeswijk is de Belgische nazistische partij het Vlaams Blok. Regelmatig gaat hij, in het gezelschap van enkele medewerkers, naar hun Antwerpse bijeenkomsten om de contacten met Vlaams Blok-leiders als Filip de Winter warm te houden.  

Gelijk het Vlaams Blok poogt het NB een fatsoenlijk imago op te houden. In goed verzorgde publicaties, met offensieve (folder)acties en tijdens veelvuldige huisbezoeken wordt het NB als 'nationalistische organisatie' neergezet. Banden met uitgesproken neonazi-groepen als Voorpost, het ANS, Were Di en JFN'92 probeert het Nederlands Blok angstvallig geheim te houden. Innige contacten met de Zwarte Weduwe, het Haagse CP'86-raadslid S. Mordaunt, de Rotterdamse CP'86-nazi M. Freling brengen echter keer op keer de waarheid aan het licht.  

Beschermd door de Vlaamse nazi-knokploeg Voorpost dook Vreeswijk in 1993 al op bij de herdenking van de Slag bij Warns. Daarnaast werden NB-leden regelmatig gezien op de zogenaamde Kameraadsschapsavond voorafgaand aan de IJzerbedevaart in het Belgische Diksmuide, waar neonazi's uit heel Europa elkaar ontmoeten. Blok-leden als J. Morren en D. van der Bos zijn meerdere malen betrokken geweest bij gewelddadigheden. Morren als loshandige voorzitter van het - aan de verboden NVU verbonden - Jongerenfront Nederland. Van der Bos organiseerde zelfs deelname aan en ondersteuning van de oorlog in voormalig-Joegoslavië door het ronselen van huurlingen in Nederland. Via Van der Bos lopen ook de contacten met de Nederlandse knokploeg van het ANS of, zoals ze zich tegenwoordig graag noemen, de SA-Storm.  

Centraal in de Gelderse afdeling van het Blok staat een bekend driemanschap. Lijsttrekker Mario Neef uit Culemborg, geflankeerd door nummer twee Daniel Hermsen en partij-adviseur Nico Konst. Hermsen en Konst zijn beiden afkomstig uit Nijmegen. Een nadere blik op het verleden en de activiteiten van dit drietal geeft een goed beeld van het Blok.  

Mario C.P. Neef 

Wim Vreeswijk noemt Neef een frisse, nieuwe politicus. Twee omschrijvingen die met een enorme zak zout genomen dienen te worden. Neef komen we al tegen in het begin van de jaren tachtig. Eerst bij de CPN en vervolgens omgeslagen naar de Rotterdamse afdeling van de toenmalige Centrumpartij van Hans Janmaat. Tegelijkertijd was Neef lid van Joop Glimmerveen's verboden nazistische Nederlandse Volksunie (NVU) en diens jeugdafdeling Jongerenfront Nederland (JFN).  

Als lid van een skinhead-knokploeg van de CP deed Neef in 1983 mee aan een gewelddadige aanval op een bijeenkomst van de PPR. In de loop van 1984 werd hij bij de NVU wegens een contributieschuld geroyeerd als lid. Op 13 april 1984 werd Neef benoemd tot hoofdbestuurslid van de CP en tot voorzitter van de Jonge Geuzen, de jongerenbende van de CP. De Jonge Geuzen werden 'gecoached' door Nico Konst. Tevens werd hij eindredacteur van het blaadje van de Jonge Geuzen en schreef een aantal artikelen voor het CP-blad Middenweg.  

Na de zoveelste vertrouwensbreuk stapte Neef uit de CP om enige tijd van het toneel te verdwijnen. Wel bleef hij, samen met z'n huidige Blokgenoot en Utrechts gemeenteraadslid John Morren, het beheer houden over de Culemborgse postbus van de Stichting Nationaal Bewust. Deze stichting, tegenwoordig onderdeel van het Nederlands Blok, beoogt een ieder "te doordringen van de verantwoordelijkheden die het Nederlanderschap en haar waarden als vaderlandsliefde met zich meebrengt" en wil een nationalistische semi-intellectuele denktank worden.  

In oktober 1994 werd Neef fractiemedewerker van de Utrechtse gemeenteraadsfractie van de CD. Samen Morren liep Neef even later over naar het Nederlands Blok. Tijdens de afgelopen verkiezingen was Neef de Gelderse lijsttrekker voor het NB. Hij stond ook kandidaat in Zuid-Holland. Op zaterdag 18 februari jl. arriveerden Neef en Hermsen in een auto met de Gelderse CD-lijsttrekkers op de open verkiezingsdag in het Arnhemse Provinciehuis. De hele dag waren de Blok-leden in druk gesprek met enkele aanwezige leden van de CP'86. Ook deze verkiezingen zijn er op landelijk niveau pogingen ondernomen - onder andere door de voorzitters van het NB en de CP'86 (Vreeswijk en Ruitenberg) - om tot een provinciale deelnameverdeling te komen. Nogmaals: de verschillen tussen de drie rechtse partijen zijn van persoonlijke dan wel strategische aard en zelden relevant.    

Daniel P.J. Hermsen 

Bij de nummer twee van de Gelderse lijst van het NB ontkomen we niet aan de termen 'politiek opportunist' en 'rijke fantast'. Hermsen's politieke verleden kenmerkt zich in eerste instantie door een wanhopig zoeken. Begonnen als lid van de  liberale JOVD, vervolgens actief bij D66, snuffelend bij De Groenen en recentelijk een tijdje adviseur van het Tweede Kamerlid Hendriks (Algemeen Ouderen Verbond). Hermsen was lange tijd op zoek naar een organisatie waar hij z'n ambities en alternatieve gemeenteplannen kon uitdragen.  

Grote hindernis daarbij was z'n warrige zelfingenomenheid: contacten met de conservatief-katholieke Nederlandse Christendemocraten (NCD) liepen stuk op Hermsen's gescherm met z'n vermeende fractiemedewerkerschap van CD-leider Janmaat. Zijn plaats bij het Nederlands Blok komt dan ook niet als een verassing. Hermsen's extreem-rechtse verleden echter is tot nu toe nog onbelicht gebleven. Al in 1989 was hij lid van de CD en tekende hij de kandidatenlijst voor de kamerverkiezingen van dat jaar. In 1990 bestelde hij vijf exemplaren van de biografie van de Zwarte Weduwe Rost van Tonningen. Blijkbaar had hij in z'n vriendenkring voldoende belangstelling voor dit nationaal-socialistische boek.  

Hermsen bleef z'n politieke geluk in steeds extremer vaarwater zoeken. Op 19 februari 1991 werd in z'n woning aan de Postweg 131 de Nijmeegse afdeling van de CP'86 opgericht. Bij Hermsen vond die avond daartoe een vergadering plaats met de Arnhemse kaderleden Constant Kusters en Michiel Bos. Ook aanwezig was de Nijmegenaar John van Campvort, later de secretaris van de nieuwe 'kring Nijmegen'. Deze groep liet later van zich horen onder de naam 'Nijmeegs Bevrijdingsfront': een groep CP-(bestuurs)leden en sympathisanten die in 1994 veroordeeld werd tot hoge gevangenisstraf wegens racistische brandstichtingen, vernielingen, nepbommen en bedreigingen.  

Hoewel Hermsen al snel terugging naar de CD, bleef er (tot in ieder geval eind januari 1992) contact met de zelfuitgeroepen Arnhemse nazi-leider Kusters. Op de al genoemde provinciale Open Dag in Arnhem ontmoette Hermsen z'n oude CP'86-maatje Michiel Bos weer. Een Nijmeegse antifascistische onderzoeksgroep zette eind 1994 al vraagtekens bij Hermsen's politiek gestuntel en vond "het onacceptabel dat een man die in zijn omgeving is ervaren als een pertinente racist, sluipend aan een 'nieuwe' carrière kan beginnen".  

De groep reageerde indertijd met een persbericht op een groot artikel in de Gelderlander van 12 november 1994. Hermsen presenteerde zich daarin als beschikbaar afgestudeerd econoom. Toen was al bekend dat hij niet verder was gekomen dan een VWO-opleiding. Onder andere door grote schulden, geflopte beleggingen, een handeltje in kunstgras en z'n persoonlijke faillissement (in 1993) kon hij geen enkele studie afronden. Desondanks blijft Hermsen een doctorandus-titel voeren. Ook heeft hij tot op heden geen gehoor gegeven aan diverse oproepen, onder andere van lijsttrekker Neef, z'n titel te bewijzen. Overwogen wordt een aanklacht wegens valsheid in geschrifte bij de officier van justitie in te dienen.  

We vinden het bijzonder veelzeggend dat iemand die nauwelijks met eigen financiën om kan gaan, binnen een rechts-extremistische partij een begroting voor heel Nederland wil schrijven. Nog veelzeggender tenslotte zijn enkele negatieve reacties na het bekend worden van Hermsen's universitaire grootheidswaan. Zo ontvingen we afgelopen week een grote poster van het Nederlands Blok met daarop de tekst "Dankzij jullie zionistisch gestuntel zijn wij weer 7 kandidaatleden rijker. Houzee!"  

Nico Tj. Konst 

De derde centrale figuur binnen het NB is Nico Konst, geboren op 5 december 1949. Deze Nijmegenaar komt niet op verkiezingslijsten voor, maar vervult binnen de top van het Blok de functie van buitengewoon adviseur van voorzitter Vreeswijk. Ook Konst is een oude bekende binnen extreem-rechts. Twaalf jaar geleden was hij de tweede man, na Janmaat, binnen de Centrumpartij. In die hoedanigheid kwam hij regelmatig in het nieuws, onder andere door z'n uitspraken over de wijze waarop de CP Nederland wil ontdoen van 'vreemde smetten'. In 1983 zei hij daarover: "We zeggen nu nog: vrijwillig. Maar ik denk niet dat dat lukt."  

Na enige affaires op z'n werkplek beloofde Konst zich niet meer openlijk te profileren als rechts-extremist. Hij bleef echter onverminderd actief. Niet alleen binnen de CP maar ook op straat. In februari 1986 bijvoorbeeld werd hij door de Zwolse rechter veroordeeld tot een geldboete van duizend gulden wegens het verspreiden van racistische pamfletten (april 1983 in Almere). De eis was een boete en twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf. Tijdens dit proces verklaarde Konst dat hij nog steeds achter de inhoud van de door hem verspreide pamfletten staat. Tevens bleek uit een artikel van de Tijd (11 april 1986) dat Konst nog immer actief is binnen de CP.  

Eind 1992 bleek dat Nico Konst betrokken was bij het Nederlands Blok. In november van dat jaar bezocht hij in het gezelschap van Vreeswijk en Morren een interne bijeenkomst van het Vlaams Blok in Antwerpen. Ook was Konst, samen met andere Vlaamse en Nederlandse 'volksnationalisten', ongewenst aanwezig bij de herdenking van de Slag bij Warns op 25 september 1993 in Friesland. Ook bij de eerste Algemene Ledenvergadering van het NB in Utrecht op 1 juli 1994 ontbrak hij niet. Twee bestuursleden van het Blok, Rueter en Steemers, traden kort voor deze vergadering terug vanwege interne spanningen. Zij noemden Konst adviseur van voorzitter Vreeswijk en gegadigde voor de vrijgekomen bestuursfuncties.  

Ook de beruchte NSB-weduwe Rost van Tonningen noemde hem - behalve een goede bekende - lid van het Blok. Konst was op 14 augustus 1994 bij haar op bezoek in Velp. Op 20 oktober 1994 ontvingen enkele leden en sympathisanten van het NB een uitnodiging van het bestuur voor de herdenking van de honderdste geboortedag van NSB-leider Anton Mussert. Hoewel de brief waarschijnlijk een poging was van mede-Blok-oprichter Rueter om uit wrok de partij in diskrediet te brengen, werd Konst genoemd als bestuurslid en aangekondigd als spreker over het actie- en strijdkarakter van de NSB. Het NB werd in de brief 'de nieuwe Nationaal-Socialistische Beweging' genoemd.   

Persoonlijke contacten zeggen veel in het extreem-rechtse milieu. Hierboven blijkt reeds dat Konst een van de 'huisvrienden' is van Rost van Tonningen-Heubel. Al langer is bekend dat hij op de verzendlijsten staat van de zogenaamde 'Manuscripten'. Deze geschriften worden uitgeven door het consortium 'De Levensboom' (de organisatie van de NSB-weduwe) en toegezonden aan een selecte kring van 'volksnationalistische' bekenden.  

Een tweede opvallende vriend van Konst is Wim Vreeswijk zelf. Deze fatsoenlijke Utrechtse makelaar en voorzitter van het Nederlands Blok was samen met Konst op 6 januari 1983 op bezoek bij Dick Andree. Andree was een bekende oud-SS-Oostfrontstrijder en waarschijnlijk in die tijd actief bij de Vlaamse nazi-organisatie Were Di en de'Heelnederlandse' Voorpost-groep. Het duidelijkste verband tussen Konst en z'n verleden, tussen Konst en z'n politieke maatjes wordt gevormd door de al eerder genoemde Mario Neef. Neef en Konst kennen elkaar vanaf het begin van de jaren tachtig. Beiden werkten in die tijd respectievelijk als voorzitter en trainer bij de Jonge Geuzen. Beiden bleven hun rechts-extremistische gedachtegoed trouw, maar gingen ieder huns weegs. Toen Neef in 1994 overliep naar het NB, kwam hij daar z'n oude collegae Morren en Konst weer tegen.     

Met de informatie over het Nederlands Blok en de onthullingen over deze drie prominente Gelderse activisten willen wij iedereen erop wijzen met wat voor partij we hier te maken hebben. Het Blok doet zich fatsoenlijk voor, maar het verleden en de huidige contacten van veel (bestuurs)leden laat een ander beeld zien. Dat van een partij van nazi's in stropdassen, zoals Neef en Konst, van een partij van politiek gezien incapabele fantasten als Hermsen. We hopen dat mensen niet in de schijnoplossingen van dit soort lieden trappen. Het is een goede zaak als mensen zich kwaad maken over reële problemen in de samenleving. Organisaties als het Nederlands Blok misbruiken die onvrede om haar eigen verborgen bruine agenda te verbreiden.   

Assata Info, Nijmegen

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1995