Naar archief

UIT: NN #150-151 van 16 december 1993 - THEMA 'Activisme & Humor'  

Een onbezwaard gemoed… 

Gezien de bijdragen aan dit zogenaamde humorgedeelte van deze NN vindt Gij, lezer en lezeres, het allemaal niet zo om te lachen. Aantal bijdragen: nihil. Toch is dat niet omdat jullie lui zijn. Op het lezersonderzoek reageerde 7 procent van onze fans. Dus zien jullie er gewoon de lol niet van in. En daarom reageren jullie niet. Het is ook eigenlijk allemaal één grote ellende: we worden gecrisiseerd, gearmiseerd, geracistiseerd en gereactioniseerd, door iedereen. Dan spreek ik nog niet eens over het oude bekende rijtje gemarginaliseerd, gecriminaliseerd en onthuisvestiseerd. Als je zo ziet wat er zo allemaal op ons af komt, word je inderdaad helemaal niet vrolijk. 

Zeker niet als je de zaken globaliseert. We hadden beter een chagarijn-katern kunnen plannen, dat had pas reacties opgeleverd. Als jullie tenminste niet, à la Ruse, de fles(sen) erbij pakken. Maar zo raak ik bijna in een A. discussie terecht. We hadden het over humor en daar ontbreekt het 'ons' blijkbaar aan. 

De gemiddelde actie die de laatste tijd in NN werd beschreven, was serieus van aard en niet ludiek. En als ze al ludiek waren, waren ze nog serieus bedoeld. Nu en dan zie je wat leuks in een naam (Bezopen Destructief Front vind ik van humor getuigen) of in een actie. Met stip op 1 in de NN 150 MEGA HUMOR TOP 3:

de Haarlemse maquêtte-ontvoerders. Met grandioze teksten als "maquette maakt het naar omstandigheden goed, wordt elke dag afgestoft". Maar over het algemeen is het letterlijk treurig gesteld. 

Toch is actievoeren zonder humor voor niet-vrome mensen op lange termijn niet vol te houden. Als je keer op keer tegen de meest vreselijke dingen, structuren of maatregelen vecht en je er net zo vreselijk bij moet lopen/staan/reageren, dan is dat dodelijk voor de motivatie. Ook tijdens een actie vind ik het onontbeerlijk om een humoristische kijk op de zaken te houden. 

Ooit, alweer lang geleden, waren er regelmatig blokkades bij de toegangspoorten van de aankomende kruisrakettenbasis Woensdrecht. Op één van die gelegenheden zit ik met vele anderen ingehaakt op de grond, de eersten worden weggesleurd omdat er één of andere vrachtwagen doormoet. Er wordt gesleurd, gevloekt, teruggesleurd, geknepen, gedraaid, geschaafd enz. Tot iedereen weg is. Iedereen? Nee, H. zit er nog, in z'n eentje achter de ME-linie. Hoe kan dat nou? Later bleek dat hij tijdens het gesleur een ME'er het volgende in het oor te hebben gefluisterd: "hé, laat me zitten, ik ben een stille, ik moet zo arresteren", waarna hij los werd gelaten. Na één zo'n grap kan ik drie uur verveling aan, bij wijze van spreken. 

Misschien is humor niet politiek genoeg, is het 'slechts' iets cultureels en de 'beweging' heeft meestal weinig cultuur te bieden. Tenzij het om hardcore gaat, of om 'mediacultuur' als blaadjes, foto's, of film. Het enige cabaret wat ik ooit op een door links georganiseerde avond heb gezien, was in Appelscha. Dat is eigenlijk de anarcho-cultuur, dus dat telt voor 'ons' niet mee. We zingen niet, zoals voetbalsupporters, we hebben geen lange geschiedenis, zoals de -istenbewegingen, en zijn simpelweg te serieus bezig. Met te weinig mensen, om ook nog eens lol te hebben. Kortom: we hebben geen onbezwaard gemoed. 

Een onbezwaard gemoed is een begrip dat ik voor het eerst tegenkwam in Robert M. Pirsig's boek 'Zen en de kunst van het motoronderhoud'. Het boek is eigenlijk een filosofische verhandeling over kwaliteit, maar het onbezwaard gemoed bleek inderdaad een goede houding te zijn om aan je motor te gaan sleutelen. Men neme een moer die los moet maar inmiddels al 15 jaar vastzit, of, zo lijkt het. Je hebt het juiste gereedschap om het ding los te krijgen, maar het lukt niet. Wat doe je? Ga je gewoon verder, dat ding moet los, met het risico dat je de moer sloopt en je 'm uit moet boren. Laat je je opfokken door het probleem dan wordt je meegesleept en kan je niet meer rustig bekijken wat je moet doen. Ook als je allerlei andere dingen aan je hoofd hebt moet je oppassen. Als het probleem te groot is om er op dat moment voldoende aandacht aan te geven, stop dan. Voordat je iets doms doet. Ga niet per se op een moer staan rammen omdat die los moet, want de motor dit en dat, want dan gaat het mis. 

Vrij vertaald naar acties: Laat je nooit zo meeslepen of afleiden dat je de situatie niet meer overziet. Als je je vreselijk boos maakt over iets, moet je juist afstand zien te nemen. Relativeren, voor je goed kan overzien wat je moet doen. Als je je alleen richt op de actie, vanuit je woede, schiet je misschien je doel voorbij.

Acties met een onbezwaard gemoed. Het doet me terugdenken aan die nacht waarin met 1 20 mensen het Mariënburcht-gebouw in Nijmegen werd herkraakt. Uit het feit dat 80 mensen achter in een vrachtwagen naar de plek werden vervoerd, sprak al een 'open' creatieve kijk op de voorbereiding. 

Het eerste wat we zagen toen we uit die wagen klommen, was de aanblik van twee agenten met een getrokken pistool. Achteraf gezien had dat ook wel iets komisch. De hele groep werd bij het verlaten van het gebouw in de parkeergarage klemgezet. Ik vond de berg bivakmutsen en helmen die na het fouilleren achterbleef al grappig. Maar toen we op het politiebureau met z'n allen in de gymzaal werden opgesloten, werd het pas echt bal. Iedereen roken en blowen, komt er een smeris binnen. Ër wordt hier niet gerookt", zegt 'ie. Iemand springt op en zegt: "Man, je bent blind. Daar zit iemand te roken, en daar en daar." Toen we niet mochten pissen werd het spreekkoor "wij willen pissen" aangeheven. We kregen ook nog met een linie ME en honden te maken, maar twee uur later stond iedereen ongeschonden en lachend op straat. Tot de volgende keer, riepen we. 

Rik

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1993