![[print pagina]](http://www.ravagedigitaal.org/vastplaatjes/printer.jpg){kind=small}
UIT: NN #108 van 16 april 1992
Vrouwenonderdrukking verheerlijkt
Feminisme ter diskussie
Enkele jaren geleden schreef Claudia, een Britse vrouw, twee brochures waarin ze haar felle kritiek op het feminisme uiteenzette. Deze brochures, 'I Claudia' en 'Love, lies, bleeding' veroorzaakten veel diskussie in de Londense vrouwenscene (en daarbuiten). In vaak harde bewoordingen valt Claudia de overheersende middenklasse mentaliteit binnen de feministische beweging aan. Zij stelt dat feminisme geen zaak is van vrouwenbevrijding in het algemeen, maar veeleer die van een selekte, goed opgeleide klasse die zichzelf over de ruggen van voornamelijk andere vrouwen een maatschappelijke status veroverde. In het volgende artikel voert zij aan dat feminisme weinig uit haalt tegen vrouwenonderdrukking omdat het op haar eigen manier onderdrukking verheerlijkt. Claudia introduceert hiervoor de term 'Marianisme', als tegenpool voor het machisme. Omdat haar invalshoek tot interessante conclusies leidt vonden we het de moeite waard het één en ander uit de brochures te vertalen, we zien ook gaarne reakties tegemoet.
Want de angst is nooit deel van het gevaar, ze huist in onszelf.
Stendhal; Liefde (over de moed van vrouwen).
In Brazilië weigeren veel automobilisten 's nachts te stoppen voor het rode stoplicht. Hun angst om bij stilstand beroofd te worden is zo groot, dat ze het risiko om zichzelf dood te rijden voor lief nemen. Het verkeersdodencijfer is in Brazilië één van de hoogste ter wereld.
Veel vrouwen doen me denken aan de Braziliaanse automobilisten. Hun belangrijkste doel in het leven is zichzelf kwetsbaar op te stellen ten opzichte van een man in de illusie, dat die hen zal beschermen tegen de rest. De mannen die zichzelf presenteren als hun beschermers zijn de eersten die hen, die onnozel genoeg zijn om zich onder hun bescherming te plaatsen, zullen verwonden of vermoorden.
Mannelijke beschermer
Vrouwen worden opgevoed met het idee dat ze bang moeten zijn voor mannen. Zoals de overvallen bij verkeerslichten in Brazilië, wordt mannelijk geweld voorgesteld als een verscholen gevaar dat vrouwen opwacht, die zo onvoorzichtig zijn zich er aan bloot te stellen. Traditionele logica stelt dat vrouwen, daar ze weerloos zijn, een man moeten kiezen als beschermer tegen de rest. Er wordt algemeen aangenomen dat mannen niet iets zullen beschadigen dat zij als hun bezit beschouwen. Daarom moet een slimme vrouw ervoor zorgen dat ze altijd aan een man toebehoort.
"Je had de jongens de hele tijd achter je aan het jagen en voelde je daardoor erg vernederd. De enige oplossing was om er eentje uit te kiezen en daarmee rond te hangen, een soort van veiligheid. Je werd dan beschouwd als iemand anders z'n vrouw... Ik begon iets met een gozer en dat was het ergste dat ik ooit gedaan had (1)."
Sommige vrouwen die bezwijken voor de druk zichzelf kwetsbaar op te stellen, krijgen er misschien nooit spijt van. Een prostituée schreef in haar autobiografie dat ze altijd de sterkste man in haar distrikt als pooier uitkoos. Stuk voor stuk sloegen ze haar zo in elkaar dat het bijna fataal was (2). Op gelijke wijze lopen vrouwen en dochters veel meer risiko om in elkaar geslagen, verkracht of vermoord te worden door echtgenoten en vaders dan door 'loerende vreemden'.
Feministes doen hun uiterste best om de vrouwelijke angst te bevorderen. Ze publiceren over mannelijk geweld tegen vrouwen, als zou het om een op de wereld ongeëvenaarde vorm van geweld gaan. Het wordt voorgesteld als het grootste gevaar dat vrouwen bedreigt en de bedoeling daarvan is, om een immer aanwezige angst in de vrouwelijke psyche teweeg te brengen.
Volgens S. Brownmiller (feministische publiciste uit de States) en aanverwanten, beheerst 'seksueel terrorisme' elke gedachte en handeling van vrouwen. Als sommige mannen verkrachten, dan profiteren alle mannen van het daaruit voortkomende klimaat van angst dat vrouwen intimideert.
Zelfverdediging als wapen
Als het om onrust zaaien gaat, overtreffen feministes de grootste fundamentalisten. Ze voeden elkaars angst voor mannen tot aan het punt van hysterie. Na een schietpartij in Montreal, waarbij 14 vrouwelijke studenten werden neergeschoten, schreef een feministe over "het recht van vrouwen om te treuren, woedend te ageren tegen de kwetsbaarheid en angst die we als deel van het vrouw-zijn ervaren, en ons te organiseren tegen deze daad van haat tegen ons geslacht... Mannen kunnen deze gevoelens van angst, machteloosheid en pure kwetsbaarheid niet kennen, die Mark Lepine's aktie bij vrouwen heeft versterkt (3)".
Een vrouw die in een dergelijke staat van verstening is geraakt, zal meer bereiken door zich aan te sluiten bij een schietvereniging dan bij een kaarslicht-nachtwake. In Noord-Amerika is het heel eenvoudig voor vrouwen om vuurwapens te bemachtigen als ze die denken nodig te hebben. Wapens hebben mij geholpen het vertrouwen te herwinnen in mijn vermogen voor mijzelf te zorgen. Als tiener droeg ik een knipmes als ik alleen naar huis liep na mijn werk in een Spaanse nachtclub.
Eén keer moest een man, die mij getrapt had, met een ambulance naar een ziekenhuis afgevoerd worden nadat ik hem met een fles gestoken had. Het liefst vermijd ik geweld, maar ik weiger me er door te laten intimideren. Het zelfvertrouwen is kwetsbaar en het is niet de bedoeling het mijne af te laten breken door hen die vrouwen als eeuwig slachtoffer zien.
Feministes voeden angsten
Feminisme beleefde haar opleving in de jaren zestig en zeventig deels ten gevolge van de desillusies die sommige vrouwen ondervonden door toedoen van mannen die niet leefden volgens voorgeschreven patronen: "Omdat vrouwen geleerd is dat mannen beschermende gevoelens koesteren ten opzichte van vrouwen (mannen koesteren zulke gevoelens ten opzichte van hun bezittingen, niet ten opzichte van andere mensen), zijn wij vrouwen geschokt door deze ontdekkingen en vragen onszelf af waarom mannen misbruik van ons maakten en nog steeds maken".
Feminisme ontwikkelde zich als een politieke beweging toen vrouwen hun verwachtingen ten opzichte van individuele mannen uitbreidden naar de maatschappij als geheel. Ze giechelden misschien over Barbara Cartland's bewering dat mannen "reageren op een vraag om bescherming van een zwakkere persoon" (5) maar in essentie geloven ze zelf in deze mythe.
Feministes eisen dat de maatschappij voor ze zorgt. De hierin verpakte boodschap 'veiligheid door kwetsbaarheid' wordt rond gestrooid door iedereen, die geloven in de bereidheid van 'nette heren' in de regering en politiedepartementen om hen te beschermen tegen de slechteriken. Bescherming is op die manier meer een euphemisme voor controle.
Huidige feministes blijven zich in dit proces van gedesillusioneerdheid in mannen uitleven. Ze vinden het gemakkelijker in hun eigengerechtige woede rond te wentelen dan vraagtekens te zetten bij de geldigheid van hun verwachtingen.
Ik ken een feministe, een enthousiaste 'Eis de straat terug' - demonstrante, die er door haar zelfmedelijden en verlegenheid toe werd gebracht zichzelf in haar flat op te sluiten. Zo paranoïde is ze, dat ze haar flatgenote een uitbrander gaf omdat die loodgieters gegroet had die in hun flat werkten, uit angst dat de loodgieters deze groet op zouden vatten als een seksuele invitatie. Ze probeerde een andere vriendin ervan te weerhouden een treinreis door Mexico te maken, met de redenatie dat het een bekend feit was dat producenten van pornofilms eenzame vrouwen op deze tocht kidnapten.
Deze vrouw zal 's nachts slechts op stap gaan met een mannelijke escorte, geselekteerd uit haar verzameling kunstenaars en intellektuelen: mannen van wie zij verwacht dat die haar zullen beschermen tegen arbeiders en niet-Engelsen. Iedere keer als één van haar 'ridders' er genoeg van heeft barst ze uit in tranen, woedend over de slechtheid van het gehele mannelijk geslacht. Feminisme doet haar werk door deze angsten van dergelijke snobistische viooltjes te voeden.
Deze vrouw is typerend voor al die feministes die, alle tegenovergestelde beweringen ten spijt, nooit hun vertrouwen hebben verloren in individuele mannen als vriend/beschermer. Het is natuurlijk idioot om te zeggen dat alle mannen verkrachten (of dit zouden doen als ze half de kans kregen) om vervolgens met één van deze gevaarlijke types weg te lopen. Maar toch verrichten vrouwen die het leven niet alleen aan durven, op mentaal gebied gymnastische oefeningen om zichzelf ervan te overtuigen dat bepaalde mannen acceptabel zijn.
De gewenste ridder noemt zichzelf nu 'antiseksist' of 'profeminist'. De ontdekking dat sommige feministes uit mijn kennissenkring gewelddadige vrienden hebben, verbaast me allang niet meer, want dat is al zo vaak voorgekomen. Zulke vrouwen maken de vergissing onder de indruk te raken van een man en vallen dan voor een schijnheilige engerd op een 'mannen tegen geweld tegen vrouwen' demo(6).
'Antiseksistische' mannen zijn de eersten om vrouwen in te lichten over de diepten van hun onderdrukking. Sommigen hebben mij proberen te vertellen dat ik veel meer onderdrukt werd dan ik me zelf realiseerde. Geloof in de kwetsbaarheid van vrouwen stelt zulke mannen gerust. Ze kunnen hun partners effektiever kontroleren als die ervan overtuigd zijn dat ze door andere mannen veel slechter behandeld zouden worden. Deze ridderlijke opstelling verleent nog eens extra voordelen in de mannelijke strijd om vrouwen.
Kollektief klaaglied
Ook feministes die zich tegen relaties met mannen keren, ontsnappen niet aan mannelijk geweld. Al diegenen die ik gekend heb, hadden seksuele relaties met mannen terwijl ze zichzelf 'politieke potten' noemden. Politiek lesbiënnisme heeft niets met lesbiënnisme te maken, eerder is het een andere vorm van mannenjacht. De klachten van politieke lesbiënnes luiden dan ook dat zij zich, doordat ze door mannen zo slecht behandeld worden, genoodzaakt zien hun intieme relaties te beperken tot vrouwen.
Daarmee echter degraderen ze vrouwen tot tweede keus en laten ze een achterdeurtje open voor mannen om te bewijzen, dat ze echt beter zijn dan hun seksistische seksegenoten en dus wel de moeite waard zijn om aandacht van een vrouw te krijgen. Toen ik onlangs een 'seperatiste' vroeg waarom ze met een vriend samenwoonde verzekerde ze me, dat hij okee was, helemaal pro-feministisch en dus anders dan andere mannen. Later hoorde ik van een vriendin die bij deze twee gewoond had, dat de man af en toe zijn ex-vriendin uitnodigde en dan toekeek hoe zij de 'seperatiste' in een vlaag van jaloezie in elkaar sloeg.
Terwijl ze volkomen een vrouwelijke rol spelen, pretenderen feministes te leren voor zichzelf op te komen. Dit wordt voor vrouwen als individu echter onmogelijk geacht. Onlangs hoorde ik een WAVAW-spreekster (Women Against Violence Against Women) de centrale feministische gedachte herhalen, dat vrouwen nooit alleen over de pijn kunnen heenkomen die mannen bij hen veroorzaakt hebben. Ze hebben elkaars steun nodig.
Die mentaliteit doet verdacht veel denken aan mannen die samen in een groep de 'macho' uithangen. Feminisme is een kollektief klaaglied van vrouwen die afkomstig zijn uit een beschermde, veilige achtergrond en ontdekken dat de wereld inderdaad een gevaarlijke plaats is. Politici winnen macht door massale angst of materiële tekorten uit te buiten. Feministes volgen deze traditie door hun carrières te bouwen op de paradoxale angst van de ene sekse voor de andere.
Angst als subjectieve gewaarwording
Angst neemt het plezier in het leven weg en zet aan tot sociale gelijkvormigheid. Tegen de tijd dat ze volwassen zijn, zijn de meeste vrouwen zo grondig geterroriseerd door diegenen die verondersteld werden ze te beschermen, dat ze alle vertrouwen hebben verloren in het vermogen voor zichzelf te zorgen.
De meeste mannen hebben ook extreem schuchtere karakters. Maar zij worden geacht initiatief en onafhankelijkheid aan de dag te leggen (als ze jong zijn in elk geval, hoe kunnen ze zich anders als de geschikte beschermers van vrouwen opwerpen). Vrouwen die over deze kwaliteiten beschikken, worden vrijwel zonder uitzondering met medelijden en wantrouwen bekeken. Zo stelde het mij teleur om, als ik alleen op reis was, vrouwen te ontmoeten die dachten dat ik er op uit zou zijn hun vriend te stelen. Alsof mijn enige motief om zover van huis te reizen zou zijn een man te vinden.
Ik heb ontdekt dat ik meer plezier in het leven kreeg naarmate ik meer risiko's nam. 'Bezorgde' individuen die zelf nooit verder reizen dan Stoke Newington in Londen, staan altijd klaar om mij te herinneren aan het gevaar dat dreigt op de plaatsen die ik bezocht heb. Ze hebben geprobeerd mij ervan te overtuigen dat ik verkracht, beroofd of vermoord zou worden in New York, Barcelona of Belize-stad.
Uiteindelijk voel ik me steeds weer het meeste thuis in de buurten waar ik, naar aangenomen wordt, het noodlot zal treffen. Of dat nu de Bronx of de Barrio Chino is, angst is net als schoonheid een subjectieve gewaarwording. De één haar angst is de ander haar opwinding. De meest interessante schetsen van het huidige Londense leven werden geschreven door een tachtigjarige vrouw na haar nachtelijke zwerftochten door de stad. Tot haar verbazing bleken haar eigen vriendinnen verbaasd te zijn dat ze deze tochten overleefd had. I
k verbaas me steeds weer over de wijze waarop angst zich manifesteert en in wie. Onlangs ontmoette ik een vrouw die nog niet in staat leek een gans aan het schrikken te maken. Zij bleek net terug te zijn van een één jaar durende trektocht in haar uppie door Zuid-Amerika, Het verbaasde mij dat mijn favoriete leather lanemarkt*stalhoudster (*als Waterloopleinmarkt), die de ganse dag gekostumeerde klanten in de maling neemt, altijd wil weten of ik wel reis met een man om op me te passen.
Gebrek aan zelfvertrouwen is het enige dat iemands bewegingsvrijheid beperkt. Ik heb een vriendin die met plezier 's nachts door Detroit heen lift, maar verleden week las ik in een advieskolom dat vrouwen die van liften houden beter psychiatrische hulp kunnen zoeken, want hun volgende trip kon wel eens hun laatste zijn.
Angst heeft vaak niets met werkelijk gevaar te maken. De grootste angst komt uit het onbekende voort, dus klampen veel mensen zich wanhopig aan het bekende vast, hoe gevaarlijk dat ook zijn mag. Vrouwen blijven bij agressieve mannen uit angst dat een alternatief bestaan erger zal zijn. Veel vrouwen vrezen het slachtoffer te worden van mannelijk geweld.
Machisme en Marianisme
Toch lopen jonge mannen statisties gezien het grootste risiko in elkaar geslagen of vermoord te worden. De meeste van mijn vrienden zijn minstens één keer in hun leven in elkaar geslagen door onbekenden. De meeste vrouwen die ik ken werden daarentegen het slachtoffer van geweld door daders met wie ze een intieme vriendschap hadden en slechts zelden door vreemden. In Groot-Brittannië in de jaren '80 werd zo'n 50 procent van de vermoorde vrouwen door hun eigen man gedood of door hun vriend en slechts 14 procent door vreemden.
Zij die beweren dat vrouwen meer agressie te vrezen hebben van mannen als zij een meer avontuurlijk leven zouden leiden, volgen dezelfde logika als religieuze fanatici in India, die zoutzuur naar vrouwelijke studenten gooien. Het feit dat vrouwen geweld ondervinden van vreemden moet niet gebruikt worden om te verdonkeremanen, dat het grootste deel van de slachtoffers aangevallen wordt door bekenden. Hoe intiemer de relatie tussen man en vrouw, hoe meer kans er bestaat dat de vrouw vermoord wordt.
Uitspraken als deze, door pseudo-experts op het gebied van huiselijk geweld, mogen statisties correct zijn, ze impliceren ook dat vrouwen zelf weinig of niets in te brengen hebben. Persoonlijk kies ik er voor om noch mezelf binnenshuis op te sluiten, noch als een non te leven. Ik reis graag alleen naar waar ik heen wil en wanneer ik daar behoefte aan heb.
Zelfbescherming is een leerproces dat van belang is in iemands persoonlijke leven. Het is bijvoorbeeld een eenvoudige vraag om de bekenden van een man te vragen of hij ooit een vriendin in elkaar heeft geslagen. Het zou heel stom zijn om een idioot die er zulke methoden op na houdt als vriend te houden. Toch blijven veel vrouwen de drie aapjes na doen als het om een vriend gaat. Feminisme is niets anders dan een belemmering voor vrouwen die willen ontsnappen aan de ketenen van hun sekse.
Feministische analyses dat mannen gewelddadig zijn tegen vrouwen omdat ze hen vrezen en haten, verklaren niets. Want ze negeren de verschillende drijvende krachten achter het gebruik van geweld in onze maatschappij. Feminisme produceert zo'n onbuigzame definitie van mannelijkheid en vrouwelijkheid, dat bijvoorbeeld Margareth Thacher enkel als een biologies ongeluk beschouwd kan worden.
Mannelijk geweld is niet simpel een produkt van agressie en de wil te veroveren. Feministes negeren het feit dat machogedrag (een hoeveelheid aangeleerde houdingen die als mannelijk beschouwd wordt) z'n tegenpool heeft in het Marianisme, dat onderdrukking verheerlijkt als teken van spirituele superioriteit. Er is geen machisme zonder Marianisme en omgekeerd. Je kunt onderdrukking niet verheerlijken zonder ze daarmee te ondersteunen.
Onderdrukking beschouwen als een eer leidt tot een systeem dat men eigenlijk afwijst. Maar feminisme is doorweven van Marianisme, zoals de bejubeling van Marilyn Monroe en Janis Joplin die het succes niet overleefd hebben. Marianisme leidt mannen in het gevecht, want het staat hen toe te verliezen zonder dat ze hun zelfrespekt kwijt raken. Dood of verwondingen kunnen als eervol beschouwd worden, als ze voortkomen uit een strijd voor een nobele zaak.
Een man kan zich tot moes laten slaan door de ME bij de Zuidafrikaanse ambassade zonder zich een grote idioot te voelen, omdat hij gelooft dat het gebeurde om de mensen in Zuid-Afrika te ondersteunen. Er is een sterk homo-erotiese strekking in dit type geweld tussen mannen, gevechten leveren verwonde lichamen met daaraan verbonden fysieke stimulering. Gevechten stimuleren adrenalinecirculatie en staan mannen een intimiteit met elkaar toe die ze normaal gesproken niet durven toelaten.
Feministes nemen de redenen die geweld plegers voor hun daden opgeven voor waar aan. Ze verwisselen rechtvaardigingen (bijvoorbeeld ze was een slechte vrouw, of ontrouw) voor motieven. Daardoor verspillen ze hun energie aan pogingen het vrouwbeeld bij mannen te veranderen. Vrouwen hebben een lange traditie van bezorgdheid over hoe ze overkomen op de andere sekse. Zij bedelen om een gelijkwaardige behandeling, geven daarmee hun geloof in hun eigen minderwaardigheid bloot.
Weerspiegeling nederig zelfbeeld
De gebruikelijke rechtvaardiging voor het gebruik van geweld tegen vrouwen is dat ze het verdienen omdat ze slechte vrouwen zijn. Deze Ayatollah-achtige redenatie komt niet alleen voor bij Peter Sutcliffe (Yorkshire Ripper) en rechters die geloven dat slachtoffers van verkrachting er zelf om gevraagd hebben. Het komt ook voor bij zogenaamde antiseksistische mannen die vrouwen die werken in de seksindustrie veroordelen, omdat ze verdeeldheid zaaien in de strijd tegen vrouwenonderdrukking (10).
Tijdens een recente vliegreis zat ik naast een man die me vertelde, dat hij het land verliet naar aanleiding van een gerechtelijk verbod om zijn vrouw te zien. Hij had haar in elkaar geslagen zei hij, omdat ze met zijn vriend was uitgegaan toen hij in de bak zat. Hij vond dat dit het ergste was wat een vrouw haar man kan aandoen. Zij had haar eigen leven geleid en hij was woedend geworden uit hulpeloosheid en zelfmedelijden.
De code van het Marianisme plaatst vrouwen die niet achter hun man staan onder extreme censuur. Jaren geleden ontmoette ik een vrouw die voor een IRA-rechtbank was gesleept omdat ze met een andere man geslapen had terwijl haar man (IRA-lid) in Long Kesh (een beruchte bajes in Belfast) zat. De rechtbank vertelde dat ze de ergste straf ontliep omdat ze ook nog vijf kinderen had. Mannen die het normaal gesproken laf of oneerlijk vinden hun vriendin te slaan, steunen dor dik en dun hun vrienden die dat wel doen door zichzelf er van te overtuigen dat er sprake was van een grove provocatie.
Ook veel vrouwen volgen deze speciale manier van redeneren. Deze weerspiegelt hun eigen, vernederende zelfbeeld doordat ze vinden dat vrouwen, die het geluk hebben gehad een man te vinden, hun positie niet in gevaar moeten brengen door veeleisend te worden. Ik ben niet langer verbaasd (maar walg nog steeds) als ik de vrienden of familie van een vrouw die van haar man vluchtte, haar hoor adviseren terug te gaan. Het feministische beeld kan niet het bestaan van vrouwelijk geweld erkennen. Als mishandelde lesbiënnes zich beklagen dat ze door feministes genegeerd worden, kunnen de laatste alleen de zwakke theorie produceren dat gewelddadige lesbiënnes patriarchale relaties naäpen (11).
In de jaren '80 was 1 op de 10 mannelijke slachtoffers van moord gedood door een vriendin of echtgenote. Feministes gebruiken de provokatietheorie om dit te verklaren: de vrouwelijke daders handelden uit zelfverdediging tegen de mannen die hen bedreigden of geweld tegen hen pleegden. Dit is niet altijd waar. Shelley Saywell, autrice van het fascinerende boek over vrouwelijke soldaten 'Women in War', vertelde me dat haar werk koeltjes ontvangen was door feministes. Ze weigerden kennis te nemen van vrouwelijke deelname aan 'mannelijke gevechten', want dit spreekt het vriendelijke, verzorgende imago van vrouwen tegen.
Marlanisme kan slachtoffers niet toestaan van hun voetstuk te springen. Feministes moeten vechten om hun kontrole te handhaven over hen die zij als onderdrukt gekatagoriseerd hebben. Sociaal werksters hebben bijvoorbeeld problemen met cliënten die uit de toon vallen. "De eerste keer dat ik een vrouw ontmoette die haar kind met een riem sloeg, was vreselijk, Alle bewoonsters waren laaiend op mij" (12).
Menselijke relaties, ontbloot van illusies en romantiek, zijn een machtsstrijd. Nauwkeurig onderzoek van deze dynamiek opent teveel beerputten voor het algemeen welzijn. Daarom bestaan er de populaire, valse imago's van mishandelde vrouwen als passieve slachtoffers en gewelddadige mannen als rotte appels.
Claudia
Noten: