UIT: NN #107 van 2 april 1992      

Zo zijn onze manieren 

Hospitium betekent volgens de dikke Van Dale: 'een klooster dat gastvrijheid verleent aan doortrekkende reizigers'. In de nieuwste uitgave van Van Dale wordt daar vast aan toegevoegd: 'gevangenis voor kansloze asielzoekers, bijvoorbeeld die in Amsterdam Zuid-Oost.' 

De bezoeker van het grenshospitium wordt verwelkomd door stevig getraliede hekken van vier meter hoog. Na een druk op de bel zoemt de deur open. Een tweede hek wordt op dezelfde manier gepasseerd. Voor de volgende twee gesloten deuren hoeft de bel zelfs niet te worden beroerd. Het personeel in de portiersloge ziet de bezoeker al aankomen en zoemt de deur open.  

Hoofd begeleiding Moldovan geeft een rondleiding en brengt ons naar een willekeurige kamer. Alle kamers hebben een stapelbed met plastic omklede matrasjes. "Twee mooie bedden met onbrandbare dekens. Douche, wc, wastafel... er zijn hotels in Nederland met minder luxe". Een kraan voor de douche ontbreekt. "Loopt vanzelf als je eronder staat, dat spaart water".  

De twee smalle ramen in de kamer kunnen niet open, frisse lucht komt binnen via ventilatieroostertjes. Een kast, een plank, een tafel, verankerd aan de wand en een plastic stoel kompleteren het geheel. De 'bewoners' krijgen 20 gulden per week zakgeld, voor een klein bedrag worden televisietoestellen en cassetterecorders verhuurd. Een draai aan de knop in de muur en radioklanken vullen het vertrek. "Ze kunnen het land van herkomst ontvangen, want we hebben een wereldontvanger", zegt Moldovan trots.  

Tussen half tien 's avonds en half acht 's ochtends gaan de deuren van de kamers op slot. Eigen sleutel of niet, de deur is van binnenuit niet open te krijgen. Een knop in de muur is de enige verbinding met de buitenwereld. Moldovan vindt het een geweldige service. "In een hotel moet je een telefoon gebruiken".  

Alsof hij het achtste wereldwonder toont, zwaait Moldovan een deur open in de kamer. Het blijkt de verbindingskamer. "Stel je voor dat hier een familie met kinderen komt. Dan krijgen ze twee kamers. Als de tussendeuren open staan, hebben ze een klein appartement tot hun beschikking met twee badkamers!"  

Het hospitium telt 120 plaatsen verdeeld over acht eenheden, die van elkaar worden gescheiden door gesloten deuren. Ze hebben allemaal een keuken, woonkamer, washok en munttelefoon. Afhankelijk van de snelheid waarmee de rechtbank in Haarlem de korte gedingen voor uitstel van uitzetting behandelt, kan het centrum tussen de 800 en 1500 gevangenen per jaar verwerken. Het hospitium telt 90 personeelsleden, 42 daarvan fungeren als vreemdelingenbegeleider.  

"Ledigheid is des duivels oorkussens", haalt directeur Hofstee een Oerhollandse spreuk aan. Ook hij heeft er schik in. Aan de 'gasten' van het hospitium wordt een uitgebreid pakket activiteiten aangeboden, zoals solderen, fietsreparatie, kleding maken en verkopen - het personeel heeft al vuilniszakken vol kleding van de eigen zolders gehaald -, type- en computercursussen. "Deze worden niet aangeboden uit schuldgevoel, maar om het verblijf een zinnige inhoud te geven. De mensen hebben veel opgeofferd om hier te komen, als ze terugkeren lopen ze een gigantisch gezichtsverlies. We geven ze hier iets dat ze thuis kunnen laten zien, waarmee ze misschien weer aan de slag kunnen". 

Het hospitium bevat tevens twee isoleercellen. De 'bewoners' mogen het gebouw niet uit, bezoekers daarentegen zijn welkom. "Dat mag in een hotel toch ook". Zij het dat het bezoek zich moet kunnen legitimeren, bereid moet zijn zich te laten fouilleren en meegebrachte waar te laten onderzoeken. Voor advocaten en medewerkers van Vluchtelingenwerk zijn aparte spreekkamers ingericht.  

Directeur Hofstee vindt het misplaats dat het hospitium vergeleken wordt met een gevangenis: "Als een gedetineerde bij de directeur van een gevangenis aanklopt en zegt dat hij naar huis wil, kan dat niet. Als een vreemdeling hier zegt dat hij naar huis wil, krijgt hij meteen een ticket!"  

(Overgenomen uit Het Binnenhof) 

Op maandag 6 april om 15.30 uur vindt de officiële opening plaats van het hospitium, de grensgevangenis in Amsterdam Zuid-Oost. Wij protesteren tegen de opening, het opsluiten van vluchtelingen is inhumaan. Het vluchtelingenbeleid is steeds meer gebaseerd op het afschrikken en verwijderen van vluchtelingen. Het criminaliserende effect dat uitgaat van opsluiting van vluchtelingen, bevordert het toenemende intolerante en racistische klimaat in onze samenleving. Vele groepen en organisaties hebben reeds aangekondigd deel te zullen nemen aan dit luidruchtige protest, verzamelen om 14.30 uur bij het metrostation Holendrecht.