UIT: NN #107 van 2 april 1992   

Rooie drab en blauwe ogen 

Geslaagd en minder geslaagd protest tegen racisme  

In Brussel waren het er 160.000 die de straat op kwamen om krachtig te demonstreren tegen de steeds groter wordende politieke macht van het Vlaams Blok. Onder het motto 'Hand in Hand' en 'voor verdraagzaamheid', riep de initiatiefgroep op om 22 maart tezamen te komen bij het Noordstation.  

De initiatiefgroep, een samenwerkingsverband van vredesgroepen, vakbonden, milieugroepen (in totaal ruim honderd), had een reklamebureau in de hand genomen om de publiciteit rondom de betoging te regelen. Desondanks kwam er flink wat kritiek op de aankondigingsposter (jaja rop, ook in België kunnen ze er wat van). 

De leus 'voor verdraagzaamheid' suggereert namelijk dat er toch iets verkeerd is aan de allochtonen en dat de Belgen dat desondanks dan zouden moeten verdragen. Ook het manifest werd fel bekritiseerd. In het manifest worden nergens de begrippen racisme en fascisme met naam genoemd en in feite is er sprake van een wit manifest. Een puntje in het voordeel van de organisatie was het volgende. Politici waren volgens de organisatoren welkom, zij het als 'gewone' burgers. Ze hadden er geen recht op de show te stelen. 

Als je de duizenden leuzen op de spandoeken en borden niet zou lezen, en je stuit onverwachts op de bonte stoet, dan zou je in eerste instantie kunnen denken aan een carnavalsoptocht. Ongelooflijk veel mensen hadden zich kleurrijk uitgedost, meer dan de helft van de demonstranten had zijn/haar gezicht geschminkt in zwart/wit. Velen liepen met blauwe ogen rond, in de waan geraakt van het affiesje. 

Per stad/dorp of per vereniging liepen de mensen in groepsverband. Ter hoogte van de Grote Markt hield vrijwel iedere groep even in, om daarna al rennende de opgelopen achterstand weer goed te maken. Het tempo van de demonstratie was laag, in Amsterdam liepen ze een dag eerder twee keer zo snel (maar daar haasten velen zich om nog even boodschappen te kunnen doen).  

De christelijke vakbond ACW was nadrukkelijk aanwezig en dat was geen overbodige· luxe. Volgens bronnen binnen die organisatie heeft een kwart van de leden op het Vlaams Blok gestemd. Na 'zwarte zondag', zoals de 24e november '91 (de dag van de verkiezingen) de Belgische geschiedenisboeken zal halen, beleefde de hoofdstad nu een feestelijke zondag.  

Langs de route stonden koren die Latijnsamerikaanse strijdliederen en Afrikaanse folklore ten gehore brachten. Betogers zongen teksten als 'O wat zijn racisten dom'. De organisatie liet na afloop weten dat ze denken aan een soort van 'permanente campagne' tussen nu en '94, het jaar van verkiezingen voor het Europese Parlement. 

Bij de kantoren van twee Franstalige kranten, La Libre Belgique en La Dernière Heure sneuvelden enkele ruiten. Deze bladen hebben sympathie voor extreem-rechts. Het Vlaams Blok had niet in Brussel, maar in Antwerpen een eigen aktie op touw gezet. In de havenstad die het bolwerk van de partij is, legden Vlaams Blokkers bloemen op de plek waar een paar jaar geleden een man zodanig toegetakeld werd door een migrant dat hij overleed. 

Opvallend veel deelnemers aan de demonstratie kwamen uit de omringende landen: Duitsers, Nederlanders, Engelsen, Fransen. Het zgn. Autonome Blok was ook van de partij. Ruim 500 mensen liepen daarin mee, het blad Class War vond gretig aftrek. Een jongeheer, verscholen in een enorme kapuchon (een overgewaaide trend vanuit de zwarte jeugdkultuur in Amerika) keilde al op het Noordstation een enorme kantoorruit van een citybuilding in aanbouw uit haar sponningen. Een luidruchtig boegeroep vanuit het 'zwarte' blok was zijn deel en hij verdween alras in een ander blok. Tja, een smash-the-city demo is toch even iets anders dan een betoging tegen het Vlaams Blok. 

Rotte tomaten voor een nog rottere kop 

In Amsterdam ging het allemaal wat moeizamer. Werd er van tevoren door diverse etterbakken al flink wat gefokt, al zou de demo een 'pro-eigen ego' bijeenkomst zijn en daarom overbodig, de organisatie deed daar nog eens een schepje bovenop door Onze Minister President de show te laten stelen. Een politieke blunder van de allergrootste orde, ik zou me diep schamen als ik daar bij betrokken geweest zou zijn. Duizenden mensen vonden dat ook en jouwden Lubbers uit. 

Het initiatief om zaterdag 21 maart een grote betoging te houden in Amsterdam, was afkomstig uit een diversiteit van migrantenorganisaties. Het was een manifestatie die uiting zou moeten geven aan de golf van extreem-rechtse haat die ook dit land heeft bereikt. Ondanks de geringe aanlooptijd, kwamen 80.000 mensen de straat op. De FNV sloot zich kort voor 21 maart bij de organisatie aan en trok daarmee, traditiegetrouw, veel naar zich toe (geld is macht). In vergelijking met de betoging in Brussel, liep in Amsterdam vrijwel iedereen door elkaar heen. De 'autonomen' kwamen aanvankelijk bij elkaar op het Beursplein, maar de meeste links-radikalen gaven toch de voorkeur aan integratie in de massa.  

Op de Dam hield Van Thijn een toespraak, ik kan me daar ongelooflijk kwaad op maken. Hoe haal je het als organisatie in je hoofd een demonstratie te organiseren vanuit de allochtone bevolking, terechte kritiek te uiten op de samenzweerderige en hetzerige 'rassenhaat' opwekkende geluiden vanuit de politiek, om vervolgens een PvdA-bons het woord te laten voeren. Van Thijn, toch hoofdverantwoordelijk voor het onlangs weer kriminaliserende gebral van Nordholt over de Ghanese bevolking in Amsterdam. 

Maar m'n verbazing zou nog groter worden. Bolkestein liep mee. "Ik ben ook tegen racisme, dus daarom ben ik hier", was z'n kommentaar op de vraag of zijn aanwezigheid niet wat misplaats was. Gelukkig liepen veel mensen achter hem aan, scanderend met leuzen als "Bolkestein, fascistisch zwijn" en spandoeken. 

Twee skinheads wilden met nog meer uiterlijk vertoon laten blijken dat ze niet als extreem-rechts bestempeld mogen worden. Maar ze deden dit niet echt wat je zegt verstandig: met de Nederlandse vlag, waarover heen 'tegen racisme' geschreven stond. 

Op het Museumplein stond het al vrij vol, nog voordat de kop van de demo gearriveerd was. Velen keerden daar spoedig huiswaarts, het weer was nou ook niet je van het. Op het eind van de manifestatie mocht Lubbers nog een 'wit' voetje scoren. Als hoofd van een politiek poppenspel, die konstant olie op het vuur sodemietert ten voordele van extreem-rechts. 

Wat was ik blij dat duizenden mensen hem uitjoelden. Ik stond helemaal achteraan, maar overal om me heen waren mensen aan het fluiten of keerden alras huiswaarts. Later hoorde ik dat Lubbers bekogeld werd met tomaten en appeltjes van oranje, tof. Maar desondanks profiteerde Lubbers zelfs hiervan, geruggesteund door de organisatie en de media. Het zou slechts om een handjevol 'autonomen' gaan, volgens Van Thijn om "bewoners van kraakpanden die alleen maar stront zoeken" (twee uur eerder stond ie vooroordelen te veroordelen).  

De media vond het 'incident' weer prachtig, geen enkele kritische noot over de waanzin van Lubbers optreden. Voor mij is dit de laatste keer geweest dat ik me op zo'n manier door de organisatie laat gebruiken. Van tevoren was duidelijk gemaakt dat dit een betoging was voor, van en door allochtonen. Rassenhaat opwekkende politici zijn daar nooit welkom!  

Alex