Naar archief

UIT: NN #95 van 17 oktober 1991   

Overpeinzingen van een krantenlezer 

In Trouw van 5 oktober jl. stond in de bijlage een paginagroot artikel van Fred de Vries. Direkt in het oogspringend is het vetgedrukte woord 'NAZI'. In de titel' Als je me nazi noemt zeg ik geen nee'. Het onderwerp van het artikel: het Aktiefront Nationaal Socialisten (ANS). 

Het artikel begint in een stationskafeetje te Groningen. Aan een tafeltje zitten Fred de Vries (journalist), Karel ten Graaf (sekretaris van de trotskistische SAP en schrijver van een binnenkort te verschijnen boek over het ANS) en Eite Homan (34 jaar, leider van het neonazistische ANS). 

Er volgt een opsomming van gebeurtenissen waar het ANS bij betrokken was. De gewelddaden tegen krakers en voorbijgangers, de racistische stickers in de Groningse binnenstad en de zeer suksesvolle infiltraties in de Z-side (voetbalsupportersgroep FC Groningen). 

Zoals vaak bij diskussies of artikelen over rechts-extremistische groepen, vraagt de auteur zich af of een groepering als het ANS moet worden doodgezwegen of dat zij juist in de openbaarheid moet worden gebracht. Een vraag die alleen beantwoord wordt door Karel ten Haaf, de biograaf van het ANS. Hij zegt: "Misschien dat door mijn boek nog wel een paar mensen lid worden, maar ik denk dat het in de openbaarheid brengen van alle daden en namen de strijd tegen het ANS zeker ten goede zal komen." 

Ten Haaf heeft twee redenen om een boek te willen schrijven over het ANS. Tijdens een proces tegen zes lieden vanwege verboden wapenbezit en racistische propaganda, vond hij dat er veel te weinig aandacht aan de zaak werd gegeven. Daarnaast las hij dat Joke Kniesmeyer van de Anne Frank stichting het ANS wel mee vond vallen. Hij zag banden met neonazi partijen in Duitsland en dacht; "dat vind ik toch wel heel eng". 

Bij het schrijven van z'n manuscript heeft Ten Haaf veel hulp gehad van het Groningse AntiFascisme Overleg (AFO). Zij reageren echter verontwaardigd als ze meer over het boek te weten komen. Zo liet Ten Haaf Eite Homan zelf het nawoord schrijven en schrijft hij dat hij Homan's ideeën dicht bij die van extreem-links vindt staan. Homan zelf wil soms de onderlinge verschillen met links even vergeten en stelt voor om eerst "tot dag X" de staat in een gezamenlijke tangbeweging te nemen. Een idee wat ik tot mijn grote verbazing ook sporadisch bij links-radikale mensen tegen kom. 

In het stuk van Fred de Vries in Trouw kan Homan opnieuw z'n hersenspinsels belichten. Hij praat over z'n jeugd, hoe hij als fanatiek kommunist bij de maoïstische KEN (Kommunistische Eenheid Nederland) terecht komt. Hoe hij via vrienden in het leger de ideeën van Michaël Kühnen leert kennen. Kühnen was de in mei '91 overleden leider van de Duitse moederpartij van de ANS.  

Homan praat over z'n ideeën, over hoezeer hij het kapitalisme verafschuwt (kenmerk van nazisme in het begin), over hoe via een sterke en strak georganiseerde kaderpartij voor de arbeiders de macht moet worden overgenomen. Eerst in Duitsland, dan in Nederland en Vlaanderen. Over het doel van het ANS: "het Groot Germaanse Rijk, het Vierde Rijk met slechts één ras." 

Het artikel ademt voor mij een bijzonder onaangename geur uit. ik ben het eens met de auteur dat het ANS op z'n minst in de gaten gehouden dient te worden. Ik denk dat dit ook anders kan. In het artikel wordt het ANS mijns inziens op zo'n cowboyachtige 'wat-is-het-toch-allemaal-spannend-'manier tegemoet getreden, dat de vraag zich opdringt of hier nog wel sprake is van een serieuze aanzet tot strijd tegen het ANS.  

Alle anekdotes over het molesteren van voorbijgangers, het Z-side geweld jegens krakers, over de ANS-kontakten met neo-nazistische klubs in België en Duitsland worden beschreven door de ogen van Eite Homan. Het zijn anekdotes die helaas aan de gemiddelde borreltafel niet zouden misstaan. Daarnaast legt de auteur een grote belangstelling aan de dag voor al die termen in Homan's nazi-taal. 

We worden om de oren geslagen met "bereichsleiters", "stütspunktführer over het Gau Niederlandse en Flandern", met "Kameratschaft in die bewegung": Ten slotte vindt de auteur al die BVD pogingen Homan te volgen ook heel spannend "een amusant maar vermoeiend spelletje, getuige de kringen onder z'n ogen". Fascisme is geen spelletje, is niet zielig. Nazi's zijn niet spannend, beste Fred! 

Het enige tegenwicht zijn fragmenten uit gesprekken met mensen van het Anti-Fascisme Overleg en het voormalige WNC (groot ontruimd kraakpand in Groningen). Zij vertellen over de regelmatig terugkerende aanvallen, over het terugknokken vanuit 't WNC. Na de grote pro-krakers demonstratie (jan.'90) werden de aanvallen feller en gewelddadiger. Het ANS had foto's genomen en die gekoppeld aan namen en adressen! Grappig is de domheid van vooroordelen en stereotiepen, zoals een kraakster verteld. Een groep Z-siders verwondde een tweetal in het zwart geklede mensen, denkend dat het vast punkers of krakers waren. Het waren twee leden van een motorklub die direkt het kafé van de Z-side met de grond gelijk maakte. 

De problemen rond vluchtelingen en asielzoekers zijn volgens Homan een katalysator voor het ontstaan van een voedingsbodem voor extreem-rechts. "Eerst de vonk in het oosten, dan volgt het westen", verwijst hij naar de gebeurtenissen in Duitsland de afgelopen weken. Daar werden tot nu toe meer dan 150 buitenlanderscentra aangevallen, er vielen veel gewonden. De bevolking juicht vaak de aanvallen toe, en de smeris...? De smeris zegt niet langer de veiligheid van de vluchtelingen te kunnen garanderen. Zij heeft al haar personeel nodig om antifascistische demonstranten uiteen te slaan… 

Het artikel laat teveel in het midden. Ze konstateert bijvoorbeeld dat de propaganda van het ANS veelal getooid is met runetekens als het Kelties kruis en zonder uitzondering gericht zijn tegen alles wat links, joods of buitenlands is. Fascisme in optima forma. Zonder zich af te vragen waar dat racisme vandaan komt, welke belangen ermee gediend zijn, hoe mensen van kleur dat zelf ervaren, etc.  

Bij een dergelijke konstatering als die in het artikel gemaakt wordt, moet een artikel duidelijk zijn. Dat is: in niet mis te verstane bewoordingen stellen dat racisme en rechts-extremisme een gevaar zijn. Iets waar we met ons allen tegen zullen moeten knokken, om het gigantische leed dat het tot nu toe al veroorzaakt heeft onder kleur, vrouwen, potten, flikkers, onder iedereen een halt toe te roepen. 

Om solidair te zijn met al die mensen die nu, waar ook ter wereld door racisme en fascisme aangevallen worden. Eindigend met de wens gelijkwaardig en vrij met iedereen en alles samen te leven, in plaats van het beeld te scheppen van een wereldvreemde nazi die interviews geeft voor geld.  


Tups

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1991