UIT: NN #95 van 17 oktober 1991   

De noodzaak van geen extreem-rechtse rel 

Anti-fascisme en racisme hier 

Hoyerswerda, een soort omgekeerd Kedichem volgens de Radio De Vrije Keijser in het vorige nummer. De fascisten in hosanna stemming in plaats van de anti's. Groot verschil is echter dat Kedichem vlak bij Gorinchem ligt en Hoyerswerda ten oosten van Berlijn. En al ligt het tegenwoordig niet meer in de DDR maar in ons buurland, het betekent niet dat het ineens hier gebeurt. We zullen dus moeten reizen als we nu konkreet het extreem-rechtse geweld in de BRD willen helpen aanvallen. Als we niet willen reizen kunnen we hier (beperkt) ondersteuning bieden. Belangrijker is om andermaal te bezien of er hier voldoende gedaan wordt om een zelfde fenomeen in Nederland te voorkomen. 

Nederlandse nazi's 

Bij de aanvallen van extreem-rechts in Duitsland zijn ook fasco's uit andere Europese landen betrokken. Er werden al Engelse skins opgepakt. Het is waarschijnlijk dat er Nederlanders bij betrokken zijn, zoals eerder gebeurde in Duitsland. Een recent voorbeeld is de herdenkingsbijeenkomst van Rudolf Hess in Wünsiedel. Ook het Aktiefront Nationaal Socialisten (ANS), die de huidige extreem-rechtse kampagne ongetwijfeld fantastisch vindt en op een zelfde manier werkt, heeft goede kontakten met Duitse nazi's.  

Het kan een idee zijn Nederlanders die in Duitsland bezig zijn met de aanvallen op migranten, te kennen te geven dat we dat weten en we ze weten te vinden. Ze kortom op de konsekwenties van hun handelen wijzen. Dan zijn er wellicht daar een aantal minder om de aanvallen uit te voeren. En dan bedoel ik niet dat ze doodgeslagen moeten worden maar posterakties in de buurt of iets dergelijks. 

Met het te weten komen wie er vanuit Nederland bij betrokken zijn komen we gelijk aan het punt van informatie. Want hoe komen we er achter welke Nederlanders fasco's er nu in Duitsland aktief zijn. Op verschillende plaatsen hier is informatie over de situatie aanwezig. 

Het is belangrijk die zo veel mogelijk te publiceren en te bundelen, zodat veel mensen op de hoogte worden gebracht. Een taak van bladen, onderzoeksgroepen over fascisme, en mensen met goede Duitse kontakten. Daarbij gaat het niet alleen om wat er nu precies gebeurt, maar ook om de sociale en ekonomische achtergronden, de opstelling van de politiek en politie en de behandeling van onderwerpen die raakvlakken hebben met de aanvallen, zoals het migrantenbeleid of de manier van Duits eenworden. 

Belangrijke zaken moeten gericht uitgezocht worden. Omdat we fascistiese aanvallen in Nederland willen vermijden en de fascisten in de marge willen houden (of terugduwen) is het belangrijk te konstateren of processen zoals in Duitsland (of andere Europese landen) zich niet ook hier afspelen. 

Acceptatie CD/CP groeit gestaag 

Wellicht is de behandeling van de WAO en Ziektewet, of de verhoging van allerlei lasten van mensen met een laag inkomen belangrijker voor de verdere groei van extreem-rechts in Nederland dan de gebeurtenissen in Duitsland. De CD en CP zijn proteststem-partijen en dat weten mensen. Daarmee gaat de acceptatie van racistische partijen en ideeën door. Omdat die proteststemmers/sters ook gestimuleerd worden om zich te buiten te gaan aan vooroordelen. We zullen het bij volgende verkiezingen wel merken. 

Voor de politiek lijkt de kous af met het buiten de diskussie houden van de gekozen racisten, maar daarmee bestrijdt je niet de ideeën en aanhang. Juist het feit dat groepen in de marge al jarenlang tegen elkaar uitgespeeld worden, maakt dat groepen zich tegen elkaar gaan afzetten. Gekombineerd met een migrantenbeleid dat mensen juist in een afhankelijke uitzonderingspositie drukt, maakt dat steeds harder geschopt wordt naar diegenen die onderaan de maatschappelijke ladder staan: de migranten. 

Volgend jaar, of waarschijnlijk vanaf nu, gaat de diskussie over minderheden, culturele identiteit en integratie van start. Aangezwengeld door VVD-voorman Bolkestein die de toon zette voor een diskussie over 'de minderheden en onze cultuur'. Hij kwam met een aantal stereotypen voor de Islam en legde de schuld voor de onvoldoende integratie van migranten bij hen zelf en sprak vooral over plichten en sankties. Het kwam hem op forse kritiek en vrijwel 2e kamerbrede steun te staan. In de onlangs gestarte diskussie lijkt het er nu al op dat de schuld van de slechte positie van migranten voor een flink deel bij henzelf gelegd wordt. 

Een verdere marginalisering. Er zijn echter ook heel andere geluiden· te horen of te lezen. Voor anti-racisten/fascisten kan het belangrijk zijn een aantal komponenten in de diskussie toe te voegen, zoals racisme van blanke Nederlanders of verdeel en heers politiek van regeerders. Geen spektakulaire strijd, maar een van moeizaam analyseren en zelfkritiek, omdat het ook om onszelf gaat. "Anti-fascisme is vooral een strijd tegen onderdrukkende waarden en normen. Tegen normen die tot ons kultuurgoed behoren en die (ook) in ons allemaal zitten. (...) Anti-fascisme is vooral het ontwikkelen van en vechten voor een leefbaar en mensvriendelijk alternatief." (NN #44, 16-11'89) 

Niet brallen maar doen 

De buurten in werd geopperd als beste strategie tegen opkomende extreem-rechtse denkbeelden. Wat de sociaal-democraten nalaten en de fasco's wel doen moet buitenparlementair links juist doen. In buurtorganisaties aktief worden en een alternatief aandragen voor extreem-rechts. Kankeren op mensen dat ze CD stemmen is weinig effektief om hun gedrag te veranderen. Juist nu mensen zelf het slachtoffer worden van bijvoorbeeld overheidsbeleid, kunnen ze het niet meer opbrengen om redelijk te blijven en zien geen alternatief meer behalve Janmaat en co.  

Dat alternatief moeten antifascisten zien aan te brengen, in de omgeving waar de CD/CP stemmers wonen. Daarbij is het in de eerste plaats belangrijk dat radikaal-links een geaccepteerde gesprekspartner wordt voor mensen die aanzienlijk minder tolerant zijn. Of dat nou op gebied van racisme of stadspolitiek/city vorming is. Ik bedoel hiermee dat elke inspanning gedoemd is te mislukken als mensen toch niks van je aannemen omdat je zelf tot een super-marginale groep (zoals 'krakers') behoort. 

Dit is de strijd die vooraf gaat aan een eventuele strijd op straat. In Duitsland is dit proces geëscaleerd, hier nog niet. Hier zijn er slechts waarschuwingen voor rassenrellen en versnelde diskussie over het migrantenbeleid en tolerantie. Als het hier misloopt, en dat is niet zeker maar in ieder geval goed mogelijk, moeten antifascistische mensen klaar staan om migranten, de straat, te verdedigen.  

Als nu de basis gelegd wordt voor de organisatie die dan nodig is, is het mogelijk met veel mensen de straat op te gaan en massaal en in principe geweldloos de fasco's te weren. Hoe je de geweldsvraag ook wendt of keert, het is een feit dat een deel van de aanhang verloren gaat en marginalisering begint, op het moment dat er (ongekontroleerd) geweld gebruikt wordt. Of je nu geweld uitsluit of juist niet, een compromis is het zo lang mogelijk uitstellen van het eigen geweldsgebruik. Inhaken en fors tegengeweld uitstellen zal veel solidariteit en respekt teweeg brengen en de fasco's optimaal vernederen.  

Geweldsgebruik kan ik me voorstellen ter verdediging van een demo of menselijke keten, of op het moment dat het echt uit de hand loopt. Het moet echter altijd verantwoord kunnen worden, ten opzichte van iedereen en vooral de eigen groep (m.a.w. de geweldlozen). Dat vereist een aardig staaltje "Nederlands konsensus-denken" waar links nooit echt sterk in is geweest (we zijn beter in "polarisatie"), maar het is mogelijk dus waarom zou het dan niet kunnen? 

Laten we tot slot zeker de lessen trekken uit het gebeuren in Duitsland en aan de gang gaan met het feit dat extreem-rechts sterker en sterker wordt. We moeten tegenmaatregelen nemen voordat de politiek er mee aan de haal gaat en het probleem verergerd. Er zijn allerlei initiatieven gaande in Nederland die op een bredere basis zijn opgezet dan in voorafgaande jaren. Er wordt uit de eigen kring gebroken. 

Het moet mogelijk zijn ook een brede koalitie te vormen die de verdere opmars van extreemrechts in Nederland weet te stoppen. Als wij uit de marge kruipen, douwen we hen er weer in.