Naar archief

Vrije Keyser Magazine (NN #91) van 22 augustus 1991     

GAL proces in spanje 

Het volgende artikel is een interview met señor T. Mota, advokaat van de slachtoffers van de GAL en lid van de Asociaciòn Contra la Tortura (vereniging tegen martelingen).    

Op 11 juni is het proces tegen de GAL begonnen. Kunt u vertellen wat de GAL inhoudt?  

"De GAL is ontstaan in 1983 en is een terroristische organisatie. De GAL staat voor Grupos Anti-Terroristas de Liberaciòn (Anti-Terroristische BevrijdingsGroepen) en is de voortzetting van de vuile oorlog van smerissen die in het Franco-tijdperk het Baskisch-Spaans bataljon en het anti-ETA-terrorisme vormden.  

"Dat is de GAL volgens ons en dat is waarvan ze ook beschuldigd worden in het proces dat op dit moment gevoerd wordt door de Nationale Justitie in Madrid. Twee van de terechtstaanden zijn de smerissen José Amedo en Michel Dominguez, dit waren degenen die in opdracht werkten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Dit gebeurde gedeeltelijk met gebruik van financiële middelen van hetzelfde Ministerie, dus ook van de Spaanse regering. Met deze financiën kontrakteerden deze smerissen 'huurmoordenaars' uit verschillende landen, zoals Frankrijk, Portugal en Noord-Afrika. Zij waren gekontrakteerd om commando's te vormen en aanslagen te plegen tegen personen die zich als vluchteling in Zuid©Frankrijk bevonden.  

"Onder die personen bevonden zich enkele Baskische vluchtelingen, bijvoorbeeld één van hen was dienstweigeraar. Gedurende een aantal jaren dat deze terreurgroep aktief was, kreeg ze steun van Spaanse en Franse Ministeries (ze maakte gebruik van foto's en dokumenten uit het interne archief). In deze periode werden 29 mensen vermoord. Als reaktie hierop werd een groep burgers samengesteld onder de naam "Acciòn Popular" (volksaktie), die verschillende akties tegen deze politiemannen ondernomen heeft om er achter te komen wie zich achter deze terroristische organisatie, of zo je wil, samenzwering, bevonden. De Spaanse regering heeft de Spaanse justitie kontinu haar medewerking geweigerd door een serie vragen niet te beantwoorden en documenten niet te verstrekken, met name over de financiële middelen die gebruikt zijn door de GAL.  

"Het proces wordt alleen gevoerd tegen deze twee smerissen, maar er zijn meer verantwoordelijken in het staatsapparaat, waarnaar geen onderzoek zal worden gedaan, dit als gevolg van de weigering van de Spaanse staat en justitie om samen te werken en door de weigering van beiden om elkaar inzage in de stukken te geven. De Spaanse staat en het Ministerie van Binnenlandse Zaken geven als reden voor deze weigering, dat deze informatie de staatsveiligheid in gevaar zou brengen. Tenslotte kunnen we nu het proces een maand bezig is konstateren, dat het hier gaat om een vorm van staatsterrorisme, die volgens ons niet tot in de puntjes wordt uitgezocht.  

U vertelde dat één van de slachtoffers een dienstweigeraar was (Garcia Goena), maar zijn er meer burgerslachtoffers gevallen? 

"Dat klopt, de slachtoffers waren niet alleen politieke vluchtelingen van de afscheidingsbeweging ETA, maar ook diverse burgerslachtoffers. Zoals bijvoorbeeld Javier Galdeano: hij was korrespondent van het Baskiese dagblad Egin en leefde in ballingschap in Zuid-Frankrijk. Hij werd op 30 maart 1985 door de GAL vermoord. Een ander slachtoffer van de GAL was de dienstweigeraar Garcia Goena die om het leven is gekomen door een bomaanslag op zijn auto in 1987. 

In de tijd van Franco werden ook huurmoordenaars uit het kriminele milieu ingeschakeld om vermeende tegenstanders uit de weg te ruimen. De werkwijze van de GAL lijkt dezelfde, zelfs met de hulp van dezelfde personen, klopt dit? 

"De GAL is niet echt een nieuwe organisatie met nieuwe mensen. Het is een vervolg op situaties met para-politionele en/of para-militaire eenheden die al tijdens het Franco-regime werden geformeerd in de strijd tegen ETA leden en oppositie (antifascisten) uit die tijd. Deze eenheden werden voornamelijk geformeerd door Italiaanse fascisten die in Spanje in ballingschap leefden, en door leden van de geheime informatiediensten van de Guardia Civil en die van de staat.  

"In 1982 na de verkiezingsoverwinning van de socialistische partij stopten deze eenheden hun aktiviteiten 1 jaar, daarna echter stond de regering deze weer toe en kreëerde de organisatie van de GAL (1983). Het is uiteindelijk een voortzetting van wat al was, met verschillende personen waarvan sommigen voorheen ook betrokken waren bij aanslagen, waarbij gebruik gemaakt werd van terroristische methodes en intimidaties, zoals verkrachtingen van vrouwen.  

De aanslagen van de GAL waren tussen 1983 en 1987; waarom zijn de aanslagen daarna gestopt? 

"De reden hiervoor is dat op dat moment de Spaanse en de Franse regering samen gingen werken bij de bestrijding van de organisatie ETA, hetgeen weer resulteerde in de uitlevering van politieke vluchtelingen. Dat is dan ook het moment waarop de GAL haar aktiviteiten staakt. Wij realiseren ons dat het geen toeval was dat de GAL als anti-terroristische organisatie vanaf dat moment ophield te bestaan, en dat er een nieuwe situatie van samenwerking en kollaboratie ontstond. Wij denken dan ook dat het een konsekwentie was van de nieuwe afspraken over samenwerking tussen de beide regeringen. Wij geloven dus niet dat het toeval was dat toen de samenwerking ontstond, de GAL verdween, zeer waarschijnlijk ook onder druk van protesten van de Franse regering, die zich had verplicht mee te werken aan de uitlevering van de vluchtelingen.  

Het proces tegen de GAL is op 11 juni jl. begonnen, kunt U iets vertellen over de loop van het proces tot nu toe? 

"De eerste twee dagen van het proces hebben de twee terecht staande smerissen verklaringen afgelegd, vervolgens heeft de ex-Minister van Binnenlandse zaken, Barrionuevo, een verklaring afgelegd. Daarna verklaarden getuigen dat ze deze 2 smerissen beschuldigen van deelname aan en het aanzetten tot het plegen van aanslagen. Dit gebeurde door 2 vrouwen die een liefdesrelatie met de beide smerissen hadden gehad (*1). Ook waren huurmoordenaars (Fransen, Portugezen en een enkele Noord-Afrikaan) voor de rechter gedaagd om verklaringen af te leggen.  

"Ze waren gekontrakteerd door de 2 smerissen om aanslagen te plegen, die ze ook uitgevoerd hebben met verschillende doden als gevolg. Deze getuigen, die zich in Franse gevangenissen bevinden, zijn echter niet voor de rechter verschenen omdat het Franse Ministerie van Justitie om zogenaamde veiligheidsredenen geen toestemming had gegeven. Dit is zeer ernstig, omdat het een fout is in de samenwerking met de Franse regering. Het is ook een grove fout van de Spaanse regering deze beslissing van de Franse regering niet aan het gerecht door te geven.  

"Wij begrijpen dat de verklaringen die in het dossier staan voldoende belastend zijn voor de aangeklaagde smerissen. Noodgedwongen moet nu door middel van overeenkomsten in herkenning van fotomateriaal en van een hele serie bewijzen die door mensen op verschillende plaatsen en in verschillende landen zijn aangedragen, duidelijk gemaakt worden dat het altijd dezelfde personen zijn geweest, met wisselende valse namen, maar hetzelfde uiterlijk, die de kontrakten afsloten ën betaalden om aanslagen te laten uitvoeren. Het is voldoende bewezen dat de terroristische organisatie werd bestuurd en voor een deel ondersteund door deze 2 smerissen.  

"Maar ook het onderwerp over de financiering van deze terroristiese organisatie is erg belangrijk. Wij, de advokaten van "Acciòn Popular" hebben in de afgelopen 3 jaar uit naam van burgers onderzoek gevraagd naar de gereserveerde financiën waarover het Ministerie van Binnenlandse Zaken beschikt, ongeveer 16 miljoen gulden per jaar. Dit wordt gebruikt voor aktiviteiten waarover geen kontrole bestaat. Dit is door het Ministerie zelf bevestigd. Het Ministerie heeft, zich beroepend op de staatsveiligheid, altijd geweigerd de bedragen te noemen die aan de 2 smerissen zijn betaald. Binnen deze kontekst is de belemmering van het onderzoek behoorlijk ernstig, omdat wij niet alleen pleiten voor het gevangen houden van deze 2 smerissen, maar er ook voor pleiten dat de verantwoordelijke hoge zaakgelastigden of staatsfunktionarissen óók worden veroordeeld en worden bestraft voor deze kriminele samenzwering.  

"Dus op dit moment heeft het gerechtshof geweigerd verder onderzoek te doen naar deze gereserveerde financiën. Vragen hierover aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken, in de personen van de ex-Minister van Binnenlandse Zaken Barrionuevo, de huidige Minister Corcuera en de Minister-president Gonzalez zijn niet behandeld. Ik denk dat dit een ernstige zaak is, omdat hierdoor het begaan van misdrijven door de Spaanse regering wordt beschermd. De eerste die geïnteresseerd zou moeten zijn in opheldering van het feit dat er geen medeplichtigheid bestaat aan de terroristische handelingen door de regering, zou de president van de regering Gonzales zelf moeten zijn. De houding van de president, de regering en het gerechtshof begint te lijken op een situatie van staatsterrorisme, van een vuile oorlog die geen enkele rechtvaardiging verdiend in een rechtstaat. Dus het proces bevindt zich in deze fase en in september zal het vonnis door de rechtbank worden uitgesproken. 

In een artikel van 9 mei in El Periodico stond dat justitie 22 van de 26 vragen die aan Gonzalez waren voorgelegd had verworpen, evenals 4 van de 10 vragen aan Minister Corcuera. De antwoorden op de overgebleven vragen zijn niet persoonlijk, maar schriftelijke gegeven. De heren hadden zich beroepen op de in de wet geregelde 'parlementaire onschendbaarheid'. Wat is jullie mening hier over?  

"Nooit is het mogelijk geweest met de Spaanse Staat te spreken over de GAL. Het optreden van de GAL is nooit in Spanje onderzocht, omdat de GAL als terroristische groep niet binnen Spanje opereerde. Dit ondanks het feit dat wij als advokaten hebben gesteld, dat de GAL hun aanslagen uitvoerden tegen personen die zich dan wel in Zuid-Frankrijk bevonden, maar wel de Spaanse nationaliteit hadden. Daar komt nog bij dat de aanslagen van de GAL in de Spaanse media zijn opgeëist.  

"Ook weigert de regering opheldering te geven over de financiën. Zoals gezegd beroepen zij zich op de staatsveiligheid. De afgewezen vragen zijn van het grootste belang om te kunnen achterhalen of er een samenwerking bestaat tussen de regering, smeris en de terroristische organisatie. Het klopt dat de president en de Minister zich beroepen op de wet om niet persoonlijk te hoeven verschijnen op het proces, maar dit schriftelijk hebben gedaan. De ex-Minister van Binnenlandse Zaken Barrionuevo is wel persoonlijk op het proces verschenen."   

Tot zover het interview met T. Mota. Hieronder kort de ontwikkelingen in het proces sinds het interview is afgenomen.  

Hoe veilig is de staat? 

Wat werd gezien als "het belangrijkste proces in Spanje sinds de terugkeer van de demokratie" is een "schijnproces" geworden. De openbare aanklager had tijdens het proces afgelopen juli in het zwaarbewaakte Audencia Nacional in Madrid tegen de 2 smerissen, Amedo en Dominguez, in eerste instantie 234 jaar geëist, maar haalde in zijn slotpleidooi zijn eis weer gedeeltelijk onderuit. De voor tenminste 28 moorden terechtstaande 2 smerissen genoten veel sympathie bij kollega's en zelfs bij de justitiële autoriteiten.  

Zo ontdekte een advokaat, die aangesteld was door familie van een vermoorde Baskische politicus, dat na iedere zittingsdag de beschuldigde smerissen in de kelders van het gerechtsgebouw werden getrakteerd op een staande receptie, kompleet met hapjes en sterke drank. Hiernaar is inmiddels een justitieel onderzoek gestart. Zo is Amedo ook de enige gevangene die in de Spaanse bajes zit wiens vingerafdrukken niet zijn geregistreerd. Een belangrijk gemis tijdens het proces, omdat een Portugese huurling namelijk niet alleen had verklaard te zijn gekontrakteerd door Amedo, maar ook een vals identiteitsbewijs van hem had gekregen. Dit was volgens handschriftdeskundigen door Amedo persoonlijk gemaakt.  

Andere getuigen die zich in Franse bajessen bevinden, kregen van de Franse regering om zogenaamde veiligheidsredenen geen toestemming om naar Madrid vervoerd te worden. De Spaanse regering verzuimde hierop deze afwijzing door te geven aan de Spaanse rechtbank, waardoor de verklaringen van deze getuigen niet schriftelijk konden worden overlegd, maar moesten worden voorgelezen (wat 2 dagen in beslag nam).  

Naar gelang het proces vorderde werd het voor de aanklagers en de publieke opinie steeds duidelijker dat de werkelijk verantwoordelijken achter de schermen buiten schot zouden blijven. De 'vuile oorlog' van de staat tegen vermeende ETA-leden of sympathisanten mocht niet aan het licht komen. De ex-Minister van Binnenlandse Zaken José Barrionuevo beweerde dat de GAL als organisatie nooit had bestaan, terwijl de huidige Minister van BZ, José Luis Corcuera, weigerde op zijn beurt weer opheldering te geven over de goedgevulde 'geheime fondsen' van de politie voor terrorismebestrijding.  

Menigeen had er dan ook rekening mee gehouden dat in afwachting van de uitspraak, begin september, de 2 agenten al vrij snel zouden vrijkomen. Dit is in Spanje gebruikelijk als het uiteindelijk tot een vrijspraak komt. Nu hun hechtenis verlengd is (tot de uitspraak) wordt verwacht dat ze toch veroordeeld worden, zij het symbolisch. Het moet toch wát lijken!  

'De veiligheid van de staat is niet geschaad' 

voetnoot: 

1. De ex-vriendinnen van Amedo en Dominguez, Blanca en Immaculado, hadden tijdens de verhoren belastende verklaringen tegen de twee afgelegd. Tijdens het proces trok Blanca haar verklaring weer in. Dit ging gepaard met heftige scheldpartijen tussen haar en Immaculado. Deze scene is op de Spaanse tv tot in den treure te zien geweest.

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1991