Naar archief

UIT: NN #80 van 21 maart 1991   

Klad in 't blad 

Je leest nu deze woorden, ze staan in een blad: Op de voorpagina tref je de naam van dit periodiek aan en zo zijn nog vele andere bladen en namen. Enkele weken geleden werd bekend dat het weekblad Forum er mee op moest houden. Bijna tegelijkertijd werd door anderen een nieuw links maandblad opgestart. Links Nederland op z'n smalst, zou je bijna kunnen stellen. Dit en de lichte krisis waarin veel andere linkse bladen verkeren, maakte dat we een aantal mensen uitnodigden om een diskussie over de linkse pers te voeren. Waarvan hier een korte weergave.  

Voor de diskussie hebben we vrij willekeurig wat mensen gevraagd. Rond de tafel verschenen Walter en René (Lekker Fris, maandblad voor de regio Nijmegen), Erik (Afdruk en Vluchtnummer), Bart (De Vrije), Frank (ex-Forum), Joost (Persburo APS = Alternatieve Pers Service) en Peter, Alex en Marjan (NN). 

Hoe laat is het nu bij deze bladen? Lekker Fris voert momenteel diskussies over het idee om van het regionale karakter over te stappen naar een meer landelijk. Afdruk en Vluchtnummer voeren overleg om na de zomer in elkaar op te gaan, dat dan weer gekoppeld gaat worden aan het Belgische blad Halt.  

Halt schrijft hoofdzakelijk over extreem-rechts en wanpraktijken van de Belgische politie. De Vrije kampt wederom met een financieel tekort, waardoor opheffing wel erg naderbij komt. Forum is dus exit, APS, hoewel geen blad, heeft te maken met een tekort aan medewerkersters. Bij NN zijn ze bezig met pompen, daar het water hun aan de lippen staat. 

De diskussie, die gevoerd werd aan de hand van enige vraagstellingen, ging erg in op de specifieke problemen waarmee linkse bladen dagelijks gekonfronteerd worden. We geven met deze bondige samenvatting uitspraken weer, die ook nog eens interessant zijn voor niet-blaadjesmakers. 

Beweging en bladen 

Linkse bladen hebben op dit moment zeer weinig lezers. Komt dit doordat de doelgroep steeds kleiner wordt of doordat de doelgroep groot genoeg is maar niet te bereiken valt? Is de doelgroep 'de beweging' en is het lot van linkse bladen dan ook verbonden met de voorspoed van bewegingen? Zijn mensen hun radikalisme verloren of ontbreekt het ons aan nieuwe perspektieven en aktievormen? 

Frank: "We hebben met Forum geprobeerd op een evenwichtsbalk te marcheren en zijn daar vanaf gevallen. Aan de ene kant poog je met wat je brengt voor een deel te steunen op de ideële markt maar tegelijkertijd op de gewone opiniebladenmarkt. Het is wel duidelijk dat die beide doelgroepen verschillende eisen stellen, dat er verschillende soorten wetten heersen. De ideële markt stoelt op informele circuits, netwerken, enz., terwijl je op de kommerciële markt te maken hebt met een ongedefinieerde doelgroep waarbij je behoorlijk arbeidsintensieve methodes toe moet pass2n om die markt te bereiken. 

Frank: "De doelgroep voor een blad als Forum wordt steeds kleiner, dat is duidelijk anders zaten we hier nu niet. Maar dat de doelgroep groter is dan we wisten te bereiken, daar ben ik van overtuigd. Maar de spring van de Waarheid naar Forum, van ideëel naar ideëel/kommercieel, dat is een ingewikkelde operatie. Als blad ben je verbonden met mensen die op de een of andere manier op grond van ideeën bepaalde keuzes maken, de mate waarin die ideeën leven, bepaalt ook de mate waarin er beweging is. Ik zou meer op die manier een koppeling willen maken. Ten tijde van de vredesbeweging funktioneerde De Waarheid als aktieblad. Maar dat levert niet voldoende draagkracht op voor een blad, hoeveel energie je ook stak in de verslaggeving van de protestakties. Misschien zijn onze bladen uit historisch oogpunt gezien verbonden met beweging, maar dan denk ik toch meer in gedachtengoed dan in het aktivisme." 

Alex: "Ik denk dat steeds meer mensen steeds minder tijd vrij maken om rustig iets te lezen, zo overspoeld als je dagelijks wordt met nieuws en informatie om je heen. Een blad als Forum met een dermate groot en gevarieerd aanbod van artikelen, dat ook nog eens om de zeven dagen verscheen en nieuw was, ondervond wellicht daarvan de problemen."  

Frank: "Nou, dat denk ik ook wel. Maar we hanteerden een formule met als uitgangspunt dat we er vanuit gingen dat mensen iets van hun gading er uit pikten. Daar zijn we van begin af aan vanuit gegaan, dus niet een blad maken dat men van A tot Z moet lezen." 

René: "Forum heeft te weinig tijd gehad om naam te maken."  

Joost: "Je hoorde wel vaak mensen zeggen dat er leuke dingen in stonden en dat je dacht het wel te moeten lezen. Maar je kwam daarmee nooit een stadium verder, dus dat je gehecht raakte aan het blad." 

Bart: "Als je je koppelt aan een beweging en die beweging stort in, dan ga je met je blad ook de diepte in. Ik denk dat je daar overheen moet kijken als je als blad verder wil. Je moet enigszins redaktioneel meegaan met de tijd, de redaktie van De Vrije heeft los van wat er in de beweging gebeurt voor een veel journalistieker aanpak gekozen. Een blad verandert maar mensen veranderen ook, als dat gelijk opgaat dan is dat mooi meegenomen. Wat Frank zegt, dat herken ik wel. Ik heb nog steeds het geloof dat er ergens een doelgroep zit."  

Erik: "Probleem van Vluchtnummer is dat het een blad is van mensen die met vluchtelingen bezig zijn en dat elke poging om de doelgroep buiten deze markt te bereiken, doodloopt. In feite geldt dat ook voor een blad als Afdruk. Het aardige van NN is dan dat er verslagen in staan van akties, dat is belangrijk voor mensen. En dat het blad verder op zoek gaat naar interessante achtergrond- en diskussiestukken voor een divers lezerspubliek. Het probleem verder bij een blad als Vluchtnummer, is dat je stukken schrijft terwijl je het idee hebt de problematiek al eerder beschreven te hebben. Het verschil zit 'm in het feit dat je nu niet een gevluchte Surinamer interviewt maar een asielzoeker uit Zaïre. En dat geldt eigenlijk ook voor de mensen die het blad voor vast lezen, die kennen het verhaal op een gegeven moment wel. De bedoeling is juist dat je andere mensen wilt bereiken. Daar stuit je op een barrière waar veel specialistische bladen mee te maken hebben."  

Frank: "Ieder links blad heeft zo z'n eigen karakter, eigen lezersgroep, eigen identiteit. Maar we zijn dus niet in staat om een situatie te kreëren waarin je door een redelijke journalistieke ploeg op de been te brengen dat werk, wat nu al in bestaande linkse bladen gebeurt, gezamenlijk te doen en daarmee een fatsoenlijk blad te maken. Rechts heeft daar geen problemen mee maar het lukt niet binnen het linkse veld. Dat zit er op de een of andere manier niet in. Dat heeft veel met eigenheid te maken. De vorm van bestaande bladen is divers, de presentatie is anders. Maar is dat uiteindelijk nu zo belangrijk? NN heeft een ander karakter dan Forum en het net opgerichte Konfrontatie ziet er ook weer anders uit. Maar als je kijkt naar wat die bladen te bieden hebben, dan kun je niet zeggen dat de verschillen qua onderwerpkeuze nu zo gigantisch groot zijn."  

Joost: "Ik zie een groot verschil in de lengte van artikelen in NN en Konfrontatie, even afgezien van de inhoudelijke verschillen hoe de onderwerpen beschreven worden."  

Frank: "Ja, die verschillen zijn er wel. Maar als je kijkt wat die mensen uiteindelijk willen en bedoelen... Als je dat naast elkaar zet dan zijn die verschillen uiteindelijk niet zo groot als ze uiterlijk lijken."  

René: "Bij Lekker Fris praten we momenteel veel over hoe we een betere aansluiting kunnen krijgen bij andere bladen. In vind het jammer dat nu bijvoorbeeld een blad als Forum zich opheft en los daarvan Konfrontatie poogt te ontstaan met een flinke dosis pretentie. Dat is typerend voor de linkse bladenwereld, die onderlinge eigenheid die de afstand automatisch kreëert." 

Een gemis aan wat 

Ons gevoel is dat het in de linkse bladen aan iets ontbreekt, maar aan wat? Identiteit wellicht? Het gaat niet zozeer om het alsmaar geven van nieuwe informatie, maar meer om de identiteit die je uitdraagt, levenshouding, herkenbaarheid. De vorm is daarom ook belangrijk. 

Frank: "Het hangt er maar helemaal vanaf wat je intentie is met je blad. Als je je op grotere lezersgroepen richt, dan geloof ik niet zo snel in een vaste binding. Dan kijken mensen eerder naar de inhoud, of er iets interessant voor ze instaat."  

Bart: "Het is ook iets persoonlijks, die binding. Ik heb zelf een haat/liefde verhouding met bladen. Ik lees graag een blad dat ik de ene week op zou willen zeggen en waarop ik me de week erop weer zou abonneren."  

Joost: "Binding met een blad hangt nauw samen met hoe men binding heeft met de strijd." 

En toen draaiden we het tapeje om en bleek de rest van de band blanko.. Ook met niet zulke high technologie gaat er wel eens wat mis. Gelukkig waren er ook aantekeningen op het klassieke papier. Daaruit bleek de rest van het gesprek eigenlijk vooral interessant

voor bladenmakers. We spraken af het kontakt te onderhouden. Wat dit gesprek en het vervolg de lezer/ster aan tastbaars oplevert zal blijken. U hoort nog van ons. 

Alex, Peter en Marjan

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1991