Naar archief

UIT: NN #74 van 24 januari 1991   

Situatie irak 

Wat gebeurt er werkelijk in de Golf? Als we de grote kranten en het NOS journaal zouden geloven is de VS bezig met het verjagen van de Iraakse bezetters uit Koeweit. Daarvoor is het helaas ook nodig om wat doelen in Irak te bombarderen, maar men beperkt zich hierbij tot militaire doelen. Tot zoverre het officiële nieuws. 

Voor militaire bevelhebbers is het zeer moeilijk om er achter te komen wat er in een oorlog op het slagveld gebeurt. Voor burgers, die niet alleen door afstand, maar ook door een uitgebreid misleidingsapparaat zijn gescheiden van het strijdtoneel, is het zo goed als onmogelijk.  

We moeten er vanuit gaan dat het overgrote deel van de informatie die we nu over de oorlog ontvangen, deel uitmaakt van een misleidingskampagne door de militaire autoriteiten. Een aantal omroepen, inklusief Cable News Network, herinnert ons er steeds aan.dat er sprake is van censuur, maar op den duur heeft dit helaas dezelfde uitwerking als de gezondheidswaarschuwingen op sigarettepakjes. Als immers het gecensureerde nieuws het enige beschikbare is, dan moet je het toch daarmee doen. Achterhalen wat er gebeurd is in de oorlog kan alleen door te proberen met behulp van zoveel mogelijk bronnen die misleiding te identificeren en te proberen er iets voor in de plaats te zetten. 

Een voorbeeld van zo een misleidend onderwerp is het gebruik van precisiegeleide wapens. Door het beeldmateriaal van een aantal precisie bombardementen is er bij ons een beeld gekreëerd. Dat beeld wekt associaties op: de Amerikaanse wapens zijn zeer doelgericht, ze werken perfekt, er worden geen burgers getroffen. Elk van deze associaties is misleidend. 

De gebruikte selektie-procedure lijkt veel op het maken van een Hollywood film, waar veel 'takes' noodzakelijk zijn voordat de uiteindelijke film ontstaat. We weten niet hoeveel lasergeleide bommen op de doelen zijn gegooid voordat het 'perfekte shot' ontstond. We weten ook niet hoeveel van deze van deze bommen funktioneerde zoals de bedoeling was. En tenslotte weten we niet hoeveel van de wapens naast het doel neerkwamen en burgers troffen. 

Omdat de meeste TV-kijkers zich beslist niet bezig houden met deze vragen blijft een plaatje hangen van techniese, inderdaad, chirurgiese precisie. Enkele weken geleden juichte de polemoloog Hylke Tromp deze ontwikkeling naar precisie wapens toe in de Volkskrant. Eindelijk kunnen diktaturen worden bestreden door alleen de slechteriken te bestraffen. Zo een houding is niet alleen naïef - vanwege het blinde vertrouwen in de techniekmaar ook bedenkelijk. Het houdt immers in dat je een impliciet vertrouwen stelt in het land dat de beste technologie heeft: de Verenigde Staten. 

Er wordt ook een bepaalde emotie opgeroepen bij zo een beeldvorming: geruststelling. "wij" zijn immers op een humane manier aan het bombarderen. Om dit beeld onderuit te halen moeten we een stapje terug doen: we moeten proberen te doorgronden wat de Amerikanen militair proberen te bereiken. De eerste golf van bombardementen was erop gericht om de Iraakse luchtmacht te neutraliseren. Daarnaast en daarna is men begonnen de Iraakse oorlogsekonomie in diggelen 'te leggen. Het eerste was een voorwaarde voor het tweede. 

Uit de schaarse berichten kan je een paar kernpunten halen:

- De Iraakse luchtmacht is niet vernietigd maar als het ware aan de grond genageld, de vliegtuigen kunnen niet starten omdat de landingsbanen kapot zijn en kapot worden gehouden door aanhoudende bombardementen.

- Een deel van de oorlogsindustrie is vernietigd, maar de omvang van de schade is volkomen onduidelijk. De geadverteerde bedoeling was het kapotmaken van de industrie geschikt om chemiese, biologische en atoomwapens te maken. 

Over dit strategiese doel worden ook spelletjes gespeeld met de Westerse publieke opinie. Die betreffen niet alleen de mate van sukses, maar ook de omvang van de operaties. Uit geen enkel officieel bericht valt op te maken dat er meer gebombardeerd wordt dan de oorlogsindustrie meldt. 

Toch moet dit wel zo zijn, zoals blijkt uit de berichten van correspondenten uit Bagdad, die spreken van het lamleggen van elektriciteit en water in de stad. Waarschijnlijk zijn er krachtcentrales gebombardeerd. Dit zijn immers doelen die van essentieel belang zijn voor de oorlogsekonomie. Dat ze tegelijkertijd de burgerbevolking treffen is waarschijnlijk geen bijkomstigheid, maar een bewust onderdeel van de strategie. Het gewenste effect is het isoleren van de regering van Saddam Hoessein van de bevolking. Hoe lang kan de bevolking van een grote stad leven zonder water of elektriciteit? Deze beproeving zal de bevolking van Bagdad nu ondergaan. 

Ten slotte is het mogelijk om een doel te ontwaren dat te maken heeft met de land operaties rondom Koeweit. Er worden zeer zware bombardementen uitgevoerd op de elitetroepen van het Iraakse leger, de Republikeinse Garde. 

Ook hier is er een achterliggende politiek-psychologische strategie: deze elitetroepen worden gezien als nauw gelieerd aan Saddam Hoessein's regerende Ba'ath partij en men hoopt het moraal van de grote massa van de dienstplichtige soldaten aan het front in Koeweit te ondermijnen door aan te tonen dat zelfs deze elitetroepen kwetsbaar zijn voor de westerse bombardementen. 

Als de luchtbombardementen niet de gewenste uitwerking hebben, zal het Amerikaanse opperbevel besluiten tot een grondoffensief. Men hoopt echter dat een of beide van de volgende ontwikkelingen eerst zal plaatsvinden:

- dat de Iraakse dienstplichtigen zich massaal zullen overgeven, daarin geholpen door de vele pamfletten die tot nog toe over hun linies zijn afgeworpen met instrukties voor overgave.

- een coup in Baghdad die resulteert in een nieuwe regering die bereid is om zich terug te trekken uit Koeweit. 

In alle gevallen heeft de Amerikaanse regering al een deel van haar oorlogsdoelen bereikt: het verzwakken van Irak zodat het geen pogingen meer kan doen om de Amerikaanse zeggenschap over de olie in de regio te betwisten. De bevrijding van Koeweit is voor de VS een bijkomstigheid. 

Karel Koster (AMOK)   

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1991