Naar archief

UIT: NN #74 van 24 januari 1991   

Protesten duitsland 

In de Bondsrepubliek heeft met een soort vliegende start een nieuwe anti-oorlogsbeweging de kop opgestoken. Nadat het ook daar tot begin januari betrekkelijk rustig was, hebben bij net naderen van de deadline en vooral na het begin van de oorlog steeds meer axies, demonstraties en blokkades plaatsgevonden. Hieronder een zeer beperkt overzicht over de meest opvallende gebeurtenissen en de poging tot een eerste analyse over het waarom van een zo brede beweging. 

vanaf de 12e januari hebben er dagelijks grote demo's plaatsgevonden. Op die dag hebben er in de hele BRD zo'n 250.000 mensen gedemonstreerd, waarvan zo'n 100.000 in Berlijn. Daarna demonstreerden dagelijks tienduizenden in allerlei steden. Op de zestiende demonstreerden er weer minstens 200000 mensen. Met name in de grote steden gingen deze demonstraties gepaard met gerichte axies tegen hen die aktief aan de oorlogsvoorbereiding hadden meegedaan. Veel banken en elektronicaconcerns werden aangepakt en ook bv Daim1er-Benz die ook in de wapens zit.  

Wat opvalt is dat niet alleen maar de oude vredesbeweging herleeft. Vanaf de 15e hebben dagelijks tienduizenden scholieren gedemonstreerd. Hierbij was het zo dat er in een stad één school begon en de anderen scholen ging ophalen zodat een demo groeide van 500 mensen naar een paar duizend. Sinds het begin van de oorlog staken scholieren en deels ook de studenten feitelijk.  

Er worden naast de demo's nog veel andere axies gevoerd zoals blokkades van kruispunten, bedrijven en banken. Ook worden steeds weer de treinrails in stations geblokkeerd en was zelfs de toegang tot een vliegveld dicht. In leuzen worden soldaten opgeroepen te deserteren, en worden anderen opgeroepen niet mee te doen aan oorlogvoering. 

Hoe kan het nou dat er in het tijdperk van CNN en het oprukkende konservatisme, in een situatie waar iedereen naar een goedbetaalde baan hoort te streven opeens weer honderdduizenden vooral jonge mensen axievoeren, spijbelen, moreel besef tonen? En, wat nog veel interessanter lijkt is de vraag waarom men hier in Nederland dat morele besef schijnt te missen ( behalve die paar duizend mensen die je toch altijd weer tegenkomt). Waarom het hier zo veel stroever gaat zou een uitgebreid onderzoek vergen, wel is het mogelijk redenen aan te geven voor het feit dat het daar zo veel beter gaat. 

De op z'n minst verbaal beleden afwijzing van deze oorlog gaat daar veel verder dan hier. In de BRD hebben zich alle politieke partijen links van het midden tegen de oorlog uitgesproken. Dit betekende voor de demo in Berlijn dat opeens ook de vakbonden en de SPD voor de demo opriepen. De SPD en Grünen maken er zelfs een verkiezingsitem van. Dat, is dan wel het gevolg van politieke kalkulatie maar betekent wel dat het anti-oorlog-idee uit de politieke marge is gehaald. 

Sinds het begin van de diskussie van de mogelijke Golfoorlog wordt in Duitsland ook gediskussieerd over de Duitse betrokkenheid bij deze oorlog. Tot nu toe blijft die 'beperkt' tot financiële steun, maar de rechtse partijen willen de grondwet zo veranderen dat ook het Duitse leger bij dat soort axies ingezet zou kunnen worden. 

Dat zou een aanpassing betekenen van de militaire macht aan de politieke macht, en hier is zo'n beetje ieder normaal denkend mens op tegen. Het verzet tegen deze oorlog betekent ook verzet tegen de wijziging van de grondwet. Veel mensen daar, en dat geldt ook heel erg voor jonge mensen, zijn principieel tegen elke vorm van oorlog. Enerzijds heeft dat te maken met de angst voor oorlog anderzijds ook met de voorstelling van de tienduizenden slachtoffers die deze oorlog zou kunnen kosten. 

Op 20 januari werd door 30-50 axievoerders een live-discussie op het tweede Duitse Net verstoord. De chef-redakteur wist niet wat hij moest doen en stond gedurende een half uur een discussie toe. Daarbij konden de axievoerdersters uitgebreid hun verhaal kwijt en ging het direkt over de Duitse bedrijven die winsten maken aan de oorloq. Dezelfde avond nog blokkeerden in Keulen dienstweigeraars de rails in het CS. De soldatentreinen die op het punt stonden te vertrekken werden één uur tegen gehouden. De dienstplichtige soldaten verklaarden dat ze eerder zouden deserteren dan naar het oorlogsgebied te vertrekken. 

Niet alleen maar linksige jongeren verzetten zich tegen de oorlog. In twee Duitse steden hebben trambestuurders een korte tijd gestaakt tegen de oorlog. Ook in veel grote bedrijven werd door duizenden arbeidersters tegen de oorlog gestaakt. In het onderwijs wordt veel aandacht besteedt aan de verschrikkingen van de oorlog, en dat boekt nu resultaat. 

Vanuit verschillende pespektieven kan men tegen deze oorlog zijn. Hierdoor zijn axies door de meest uiteenlopende groepen mogelijk, hetgeen ook blijkt. Veel van deze groepen zijn redelijk georganiseerd wat stakingen of axies zoals die op het Keulse station makkelijker maken. 

De Duitse politiek is overvallen door de felheid van de axies en wist er zeker in het begin niet op te reageren. Dat heeft de moraal bij het axievoeren versterkt. Wat voor iedereen duidelijk is, is de Duitse betrokkenheid bij de opbouw van Hoesseins militaire macht en walgt van het feit dat men zo graag oorlog wil spelen maar de wapenproducenten en leveranciers buiten schot laat. Er wordt ervan uitgegaan dat de VS bewust een oorlog hebben geprovoceerd. En hiervan zijn de volken in die regio de dupe. 

In de BRD wordt over het algemeen anders tegen het mogelijke effekt van demonstraties aangekeken. Veel mensen hebben nog de overtuiging dat demo's iets zouden kunnen uithalen. Dat is ook niet zo gek als men bedenkt dat de veranderingen in de toenmalige DDR ook het gevolg waren van demonstraties. Met name door de gifgasleveranties aan Irak heeft de Duitse staat zijn legitimiteit verspeeld en dat wordt nu duidelijk. 

Natuurlijk is het ook zo dat demonstraties een teken van onmacht zijn in een situatie waar men voor de rest niet zo verschrikkelijk veel aan kan doen. Maar ondanks dat blijft verzet toch de enige oplossing, of apathie en nu is het nog zo dat men aan het verzet de voorkeur geeft boven de apathie. En ondanks alle verschillen heeft het tussen al die groepen nog niet geknald.

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1991