Ravage   ● Archief    ● Overzicht 1990    ● Overzicht #60


 

UIT: NN #60 van 28 juni 1990


TAMTAM: EEN ANDERE KONFERENTIE

De huidige ekonomie, de wijze waarop we met zijn allen produceren en konsumeren, heeft ingrijpende gevolgen. Armoede, milieuvervuiling, vernietiging van de natuur, uitbuiting van de Derde Wereld en onderdrukking vormen de hoofdingrediënten hiervan. TAMTAM wil deze gevolgen onder de aandacht van een breed publiek brengen en tegelijkertijd de diskussie tussen kritische maatschappelijke groeperingen over mogelijke alternatieven stimuleren.

Het ekonomische reilen en zeilen bepaalt voor een groot deel ons leven: het soort werk dat we doen, óf we kunnen werken, de inrichting van onze leefomgeving, onze koopkracht, het soort produkten dat we kunnen kopen, enzovoort. Toch houden de meeste mensen zich weinig met ekonomische vraagstukken bezig. De besluitvorming wordt overgelaten aan politici, wetenschappers, ondernemers, vakbondsleiders of andere 'deskundigen'.

Ekonomie dat is of lijkt voor veel mensen te saai en vooral ook te moeilijk. Zo is bijvoorbeeld de samenhang tussen overheidsuitgaven, rentestanden, beurskoersen en betalingsbalansen of de invloed van deze zaken op lonen, werkloosheid en prijzen voor de meeste mensen onbegrijpelijk. Niet zo verwonderlijk overigens, want zelfs de zogenaamde deskundigen verschillen over zulke zaken steeds van mening.

Moeten we het organiseren van onze ekonomie maar aan die 'experts' overlaten? Zeker niet! In feite is het ingewikkelde ekonomische spel dat ons door de managers, politici, ekonomen en anderen wordt voorgespiegeld vooral een façade die al dan niet bewust gebruikt wordt om de werkelijkheid die er achter schuil gaat te verbergen of te rechtvaardigen.

Die verborgen werkelijkheid is vaak helemaal niet zo moeilijk te begrijpen. Dat het milieu steeds verder vervuilt of dat de armoede in de wereld nog steeds toeneemt is voor iedereen die zijn ogen er niet voor wil sluiten duidelijk. Het is ook niet zo moeilijk om daar ekonomische oorzaken voor aan te wijzen, bijvoorbeeld het streven naar zoveel mogelijk winst van ondernemingen ten koste van arbeiders en het milieu, of de hoge uitgaven voor bewapening.

Om de een of andere reden lijken die zogenaamde deskundigen zulke eenvoudige waarheden echter vaak niet te zien. In ieder geval blijken ze meestal niet meer over zoveel (verantwoordelijkheids-)gevoel te beschikken dat ze het onrecht in de wereld of de vernietiging van de natuur onakseptabel vinden en aktie ondernemen tegen de fundamentele oorzaken ervan. Op zijn best doen ze aan symptoombestrijding.

Volgens ons begrijpen leken de ekonomische werkelijkheid vaak veel beter dan de 'deskundigen'; in ieder geval geven ze aan dat het om keuzes en (tegengestelde) belangen gaat. Een fundamentele aanpak van problemen hoeven we Van overheid of bedrijfsleven niet te verwachten. Zulke veranderingen zullen tot stand moeten worden gebracht door groeperingen die zich inzetten voor maatschappelijke veranderingen (de sociale bewegingen). Kritische groepen en organisaties van/voor vrouwen, vrede, uitkeringsgerechtigden, potten. en flikkers, natuurbehoud, krakers, werknemers, christenen, (ex-)gedetineerden, Derde Wereld en anderen stellen, anders dan de experts, wel de juiste vragen en dragen de waarden en de alternatieven aan die nodig zijn.

G7

De zeven rijkste industrielanden (Verenigde Staten, West-Duitsland, Japan, Engeland, Frankrijk, Canada en Italië) domineren de internationale ekonomische verhoudingen, niet alleen door hun individuele ekonomische en politieke macht en hun aandeel in de wereldhandel, maar ook doordat zij regelmatig als G7 met elkaar overleggen om een gezamenlijk beleid te voeren.

In internationale instellingen, zoals het Internationale Monetaire Fonds (IMF) en de Wereldbank, bepalen de G7-landen het beleid. Eén van de meest zichtbare gevolgen van de huidige internationale ekonomische orde is de schuldenlast van de Derde Wereld. De schulden zijn onder meer veroorzaakt door het monetaire (financiële) beleid van de Verenigde Staten, waardoor de rente die betaald moest worden door de schuldenlanden steeg.

Om de schulden terug te kunnen betalen, althans voor een deel, moeten de schuldenlanden geld lenen bij IMF en Wereldbank. Die leggen als voorwaarde daarvoor aan de schuldenlanden echter aanpassingsprogramma's op (onder andere overheidsbezuinigingen) waardoor de armoede en de vernietiging van de natuur in de Derde Wereld verder toenemen.

Ook de ekonomische beleidsbepalers in Nederland richten zich naar de internationale ekonomie. Zij rechtvaardigen bijvoorbeeld uitstel van noodzakelijke milieumaatregelen door te zeggen dat Nederland niet veel meer kan doen dan andere landen, omdat anders de internationale konkurrentiepositie in gevaar zou komen. (De beleidsmakers in die andere landen zeggen waarschijnlijk hetzelfde.) Als één van de tien rijkste industrielanden staat Nederland daarom vrijwel altijd achter het beleid van de G7.

TOES

Eenmaal per jaar is er een topbijeenkomst van de regeringsleiders van de G7-landen. Dit jaar zal dat van 9 tot en met 11 juli in Houston zijn. Sinds een aantal jaren wordt er tegelijk met de G7-top in dezelfde stad een 'tegenkonferentie' georganiseerd, The Other Economic Summit (TOES). Tijdens TOES worden de negatieve gevolgen van het G7-beleid aan de kaak gesteld.

Het is echter vooral ook een inspirerende ontmoeting van maatschappelijk aktieve groepen uit vele landen die onderling ervaringen en ideeën uitwisselen. Tijdens de laatste TOES vorig jaar in Parijs waren er onder meer groeperingen uit de zeven armste landen.

TAMTAM!

Op 7 en 8 juli, in dezelfde week als de topbijeenkomst van de G7, wordt in Nederland de manifestatie 'TAMTAM: een andere ekonomie' georganiseerd. Door de negatieve gevolgen van de huidige ekonomie te bediskussiëren en onder de aandacht van een breed publiek te brengen kan misschien worden voorkomen dat de G7-top door de Nederlandse media weer onkritisch verslagen wordt.

Het voornaamste doel van TAMTAM is echter het nadenken over alternatieven voor de huidige ekonomie en het bevorderen van samenwerking tussen basisgroepen en sociale bewegingen. Veel verschillende organisaties uit heel Nederland en ook een aantal buitenlandse groepen zullen TAMTAM mee helpen organiseren of eraan deelnemen.

De manifestatie zal in Nijmegen worden gehouden. De eerste dag, zaterdag 7 juli, zal er in het centrum van Nijmegen een uitgebreid en levendig programma zijn met inhoudelijke aktiviteiten, kultuur en akties. Op zondag 8 juli zal er op de Nijmeegse universiteit een konferentie worden gehouden.

De meeste problemen en misstanden waartegen kritische maatschappelijke groeperingen strijden worden in belangrijke mate veroorzaakt door de huidige ekonomie. Tijdens de manifestatie zal om te beginnen een analyse van die ekonomie aan de orde komen. Daarbij moet niet alleen gesproken worden over de meedogenloze konkurrentie van de 'vrije markt' of de macht van de rijke industrielanden, maar bijvoorbeeld ook over onze eigen verantwoordelijkheid voor problemen, onder andere door onze konsumptiementaliteit. Er zullen verder ervaringen en ideeën worden uitgewisseld ten aanzien van mogelijke alternatieven voor de huidige ekonomie of werkwijzen en strategieën om een andere ekonomie tot stand te brengen.

Belangrijk daarbij is de vraag hoe wij als individuen en organisaties die zich inzetten voor maatschappelijke veranderingen meer met elkaar zouden moeten samenwerken. Er is niet één ideologie die tijdens TAMTAM voorop zal worden gesteld. Verschillende visies en benaderingen zullen aan bod komen. Hopelijk groeien de verschillende meningen echter niet uit tot onoverbrugbare tegenstellingen.

Het is belangrijk om van elkaar te leren en te kijken naar het gemeenschappelijke in onze motivaties en opvattingen. Alleen samen kunnen we zorgen voor fundamentele veranderingen ten behoeve van een rechtvaardigere, vrijere wereld en behoud van de natuur.

OPZET TAMTAM-MANIFESTATIE

Op zaterdag 7 juli wordt de manifestatie geopend met een festival in de binnenstad van Nijmegen. Deze eerste dag is erop gericht de samenhang tussen vrede, milieu en armoede onder een brede aandacht te brengen. Het programma bestaat uit informatie, kultuur en akties. In politiek-kultureel centrum 0'42, in dagcafé De Klinker en in Vila Lila is er een binnenprogramma met video's, theater, cabaret en inhoudelijke aktiviteiten zoals workshops. Verder zijn er 's middags een kinderprogramma en bands; 's avonds is er een feest. Het buitenprogramma in de stad bestaat uit een informatieve markt op Plein '44 en een kultureel programma met straatmuziek, straattheater en een kinderprogramma. Tevens zijn er ludieke aktiviteiten zoals een tribunaal en een fietsaktie.

Op zondag 8 juli zal de meer inhoudelijke kant van de samenhang tussen de diverse maatschappelijke problemen centraal staan. Tijdens de konferentie op het universiteitskomplex zullen vijf sprekers vanuit verschillende invalshoeken een lezing houden over de rol die de huidige ekonomie in de wereld speelt. Na de lezingen zal in werk- en diskussiegroepen dit algemene thema nader uitgewerkt worden. Als afsluiting streven we naar het opstellen van een gemeenschappelijke slotverklaring als konkretisering van ons gezamenlijk streven.

DE KONFERENTIE

Van de sprekers op de konferentie zijn er al drie definitief bekend. Saral Sarkar zal een algemene inleiding houden over wat het IMF, de Wereldbank en de G7 zijn en welke rol ze hebben in de huidige internationale ekonomische orde. Raf Jansen ziet in de huidige milieuproblemen de faktor die de bestaanszekerheid van mensen ter diskussie stelt. Deze onzekerheid vormt de voorwaarde om een nieuwe maatschappelijke orde tot stand te brengen. Volgens hem zal soberheid een vereiste zijn om het sluipende proces van armoedevorming tegen te gaan.

De derde spreker is André Lascaris. Hij zoekt de oplossing voor de huidige problemen in een proces van verdieping. De mens moet proberen, door zich te bezinnen over zijn eigen hebzucht, deze hebzucht te overwinnen. Intoming van behoeften van bovenaf zoals dat vroeger gebeurde of de huidige variant van ekonomische groei blijken een dood spoor te zijn.

Na deze lezingen splitsen we onszelf op in een twintigtal werkgroepen. Wat is er in deze werkgroepen te vinden?

Rente en geldstelsel: Het huidige systeem van renteberekening is een kankergezwel geworden dat de rijken de mogelijkheid biedt investeringen te doen en voor de armen een ondraaglijk juk vormt dat hun leven steeds meer bepaald. Dit vraagt om een alternatief.

Ekonomie en militarisme: Militaire interventies om afzetmarkten te waarborgen en een bedrijfsleven dat floreert door orders voor wapenleveranties zijn slechts enkele aspekt en van deze samenhang.

Vrouwen en bevolkingspolitiek: De groei van de wereldbevolking mag ons zorgen baren. Toch is het zaak dat vrouwen zelf kunnen beslissen of ze kinderen willen en niet de Wereldbank.

Kritisch konsumeren: De een ziet hierin een goede weg voor maatschappij verandering, de ander stelt dat het kapitalisme niet fundamenteel ter diskussie staat en dat daardoor ook geen fundamentele veranderingen mogelijk zijn.

Het wordt een te lang verhaal om hier alle werkgroepen te behandelen. Aansluitend komt een tweede werkgroep-ronde. Hierin zal de nadruk liggen op het zoeken naar alternatieven. Vanuit de informatie die we vergaard hebben willen we de diverse ideeën naast elkaar leggen en kijken in hoeverre we al ingrediënten hebben voor een 'andere ekonomie'. Hopelijk kunnen we op basis hiervan een gemeenschappelijke slotverklaring opstellen om daarmee naar buiten te treden.

Tam Tam


Ben je geïnteresseerd geraakt in TAMTAM, wil je meer weten en/of wil je meedoen aan de konferentie, neem dan kontakt met ons op. Ons adres is TAMTAM, p/a AKKU, Thomas van Aquinostraat 4, 6525 GD te Nijmegen. Je kunt ons ook bellen op maandag- en dinsdagmiddag: 080-515477.

 

.Terug naar boven