Ravage   ● Archief    ● Overzicht 1990    ● Overzicht #59


UIT: NN #59 van 15 juni 1990


WNC: 'DE KRAAKBEWEGING DIE HET GEWELD NIET SCHUWT'

In verband met de verontrustende toepassing van artikel 140 in de zaak tegen de WNC-arrestanten hadden we een gesprek met een van de advokates/n. Het blijkt dat er niet genoeg bewijs is om de arrestanten langer vast te houden.

Toch worden de meeste mensen nog steeds vastgehouden. De politie probeert de gevangenen tijdens hun voorlopige hechtenis verklaringen over anderen af te persen. Dit is in de wet expliciet verboden en dat terwijl de arrestanten feitelijk gegijzeld worden. Artikel 140 wordt zo ruim toe gepast dat het zich richt tegen 'de kraakbeweging die zoals iedereen weet geweld niet schuwt'.

Het onderzoek richt zich dan ook niet alleen op de mensen die nu vast zitten maar ook op de mensen die solidair zijn. Mensen die pakjes brengen komen in het strafdossier terecht. De gehele kraakbeweging wordt krimineel verklaard. Als het ze lukt. Artikel 140 wordt ten slotte ook toegepast omdat ze openlijke geweldpleging niet kunnen bewijzen. Ideeën zijn niet te kriminaliseren. Kraken gaat door. De enige goede gevangene is een zwijgende!

Het onderzoek

De Officier van Justitie heeft aangekondigd dat het onderzoek in de loop van deze week moet zijn afgerond. Het lijkt erop dat er op het moment dan ook niet zo veel meer gebeurt. De Officier moet ook wel afronden omdat het de bedoeling is dat het proces in de week van 2 juli plaats moet vinden en het anders te kort dag wordt.

Er is geprobeerd de mensen in ieder geval twee keer te verhoren. De mensen die in eerste instantie hun mond hielden zijn nogmaals gehoord en als ze weer niets vertelden zijn ze verder met rust gelaten. Op een paar na die nog verder aan de tand gevoeld zijn. De verhoren zijn vooral verder gegaan met de mensen die wel wat wilden zeggen.

Die zijn meestal vaker gehoord omdat die voor het onderzoek natuurlijk interessant zijn. In de verhoren zochten ze vooral naar gegevens over anderen. Op die manier proberen ze wat gebeurd is zo veel mogelijk te individualiseren. Ze willen van personen precies vaststellen wat ze gedaan hebben omdat ze begin juli iets moeten kunnen bewijzen. Ze zijn vooral op zoek naar 'leiders' wat ongetwijfeld met artikel 140 te maken zal hebben.

Voorlopige hechtenis mag niet worden gebruikt om een verklaring af te dwingen van verdachten. Dat is een voorwaarde voor de voorlopige hechtenis. Ei mag nog wel aanvullend onderzoek worden gedaan. In de meeste strafzaken wordt deze regel overschreden. In deze zaak speelt het echter wel heel duidelijk omdat voor het onderzoek alleen maar naar verklaringen gevist wordt.

Artikel 140

De mensen zijn opgepakt op grond van artikel 141, openlijke geweldpleging. Op grond daarvan zijn ze in bewaring gesteld. Bij de gevangenhouding (de 30 dagen verlenging) kwam de Officier pas met artikel 140 uit de hoge hoed, de 'kriminele vereniging'. Dat kwam niet geheel onverwacht voor de advokates/n en de arrestantes, ook omdat er duidelijk op ondervraagd werd. Dat de OvJ ook met artikel 140 kwam als grond voor gevangenhouding heeft een juridische en een politieke reden. De juridische is het meest duidelijk en dat is gebrek aan bewijs.

Veel mensen houden hun mond en bovendien bleek (ook uit het politieonderzoek) dat er tijdens de aktie veel minder mensen buiten waren als er uiteindelijk uit het pand kwamen. De groep buiten en de groep binnen overlapt maar gedeeltelijk. Van een hele hoop mensen die hun mond houden kunnen ze nooit bewijzen dat ze buiten aktief zijn geweest. Die bewijsnood is een probleem voor het Openbaar Ministerie en daarom lijkt artikel 140 erbij gehaald. De juridische reden is dus dat ze met die organisatie iedereen erbij proberen te betrekken en iedereen strafbaar kunnen verklaren.

Ze zullen op een gegeven moment aan moeten geven hoe die kriminele vereniging er uit ziet. Zoals ze dat nu formuleren is dat uitermate vaag: 'de kraakbeweging in Nederland waarvan de leden zoals algemeen bekend is grof geweld niet schuwen'. Dit soort kreten kom je in de stukken tegen. Het is te hopen dat een rechter dit niet voldoende vindt.

Wat ze op het ogenblik aan het doen zijn deugt van geen kant. Ze proberen, en dat is echt heel opvallend, de kontakten die er na de arrestaties zijn geweest van de arrestantes met steungroepen, mensen die pakjes hebben gebracht, mensen die belangstelling tonen enz, binnen het onderzoek te betrekken. Dat vind je terug in het strafdossier.

In de laatste stukken in het dossier staat bijvoorbeeld dat bij die of die bajes twee dames met een auto (kenteken zo en zo) pakjes kwamen brengen. Dat ze wisten wat de NN-nummers van de politie waren en zo meer. Ze proberen met andere woorden de sympathisanten, de mensen buiten, binnen de kriminele organisatie te brengen. Dat zijn Duitse toestanden. Het sympathisant-denken, alleen het woord is al Duits en strafrechtelijk komt het in ieder geval uit Duitsland, zie je hier heel duidelijk naar voren komen en dat is heel eng. Dát is wat ze politiek proberen.

Bij de eerste keer dat artikel 140 tegen een politieke groep werd gebruikt, na de rel bij de ontruiming van de Mariënburcht in Nijmegen werd uiteindelijk 'de Mariënburcht' tot kriminele organisatie verklaard. Dat was ook schandalig maar het was in ieder geval een stuk konkreter dan nu.

Deze maal zijn ze niet verder gekomen dan 'de kraakbeweging in Nederland'. Bij de Mariënburcht probeerden ze nog iets als een 'harde kern' op te sporen. Hier willen ze met artikel 140 alleen maar al die mensen aan elkaar koppelen en ze op die manier de bak in draaien. Dat gaat dus een heel stuk verder.

Het is dus een kombinatie van twee dingen. Het Openbaar Ministerie heeft klaarblijkelijk als probleem dat ze gebrek aan bewijs hebben. Maar als je dan tegelijkertijd ziet wat er politiek allemaal gebeurd is de laatste tijd met meneer Staatsen en meneer Vonhoff en meneer Korthals Altes, dan zie je dat ze bloed willen zien. Het ziet er naar uit ze dat proberen door alles er omheen te kriminaliseren. In de media is dat al gebeurd maar nu proberen ze dat dus ook op het juridische vlak. Die ontwikkeling gaat erg heftig nu en ook dat ze zo lang vast zitten.

Het is nu nog onmogelijk om te zeggen of het de Officier zal lukken. Uit het gedrag van de Groningse rechtbank is dat niet te zeggen. Die hebben, weliswaar artikel 140 niet toegekend als grond voor de gevangenhouding maar dat is op louter formele gronden. De Officier is begonnen met artikel 141 en dat kan niet ineens uitgebreid worden met artikel 140. Over het toelaten van artikel 140 in deze zaak is dus nog niets te zeggen.

Verklarinqen

De arrestanten zijn in ieder geval nog niet vrijgelaten. Dit zou wel moeten omdat er veel mensen vast zitten waarvan je onmogelijk kunt volhouden dat er ernstige bezwaren tegen hen zijn (dat betekent iets meer dan een vermoeden). De Officier kan niet hard maken dat die mensen zich aan openlijke geweldpleging hebben schuldig gemaakt. Die mensen zitten echter nog wel allemaal vast. De mensen die wel vrij zijn gelaten zijn dat niet omdat er niets tegen ze bewezen kan worden, maar omdat ze netjes hun naam gezegd hebben en verklaringen hebben afgelegd.

Het is niet helemaal zeker dat dit zo gebeurt maar het lijkt er wel op. De meeste mensen hebben geen verklaring afgelegd. De mensen die dat wel gedaan hebben, hebben dat in allerlei gradaties gedaan. Sommigen hebben alleen iets over zichzelf verklaard en die mensen zitten nog vast. Van de mensen die verklaringen over zichzelf en andere mensen hebben afgelegd zijn er nu een aantal vrijgelaten.

NASCHRIFT TYPER:

Dat het onderzoek zich uitbreidt naar sympathisanten is een enge ontwikkeling. Het is echter (nog) niet zo dat ze het juridisch rond hebben. Je zou kunnen zeggen dat een zo'n ruime omschrijving van de 'organisatie' aangeeft dat ze ook te weinig bewijs hebben om een aannemelijkere schets te geven van de organisatie van de WNC-aktie. Mensen hoeven er in ieder geval niet van in paniek te raken. Ze kunnen nooit elke sympathisant opsluiten en het zal waarschijnlijk geen echte konsekwenties hebben.

Het lijkt vooral bedoeld om mensen te intimideren, om mensen af te schrikken zich solidair op te stellen en het isolement van de gevangenen te doorbreken. Trap er niet in! Zie niet van steun af uit angst gekriminaliseerd te worden want dat is precies de bedoeling. Verder lijkt ook het vrijlaten van juist de mensen die over andere mensen gekletst hebben een poging om onrust in de op gang gekomen solidariteitsbeweging te brengen. Trap ook daar niet in en vlieg elkaar niet nu in de haren over wat er met die mensen moet gebeuren!


- - -


DE TOEPASSING VAN HET STRAFRECHT TEGEN DE WNC-ARRESTANTEN

Donderdag 7 juni was er in Utrecht een perskonferentie georganiseerd door de steungroep. De in deze NN opgenomen verklaring werd daar gepresenteerd, er waren twee advokates/n en er was een bestuurslid van de vereniging voor strafrechthervorming. Deze laatste, Pieter Wiewel, hield een uitstekend verhaal over de toepassing van het strafrecht in deze zaak. Dit geven we hieronder gedeeltelijk weer.

Om te beginnen werd er gekonstateerd dat er een enorm tekort aan informatie is. Veel mensen zitten vast, verspreid door het hele land en soms in isolatie. Het meeste van zijn informatie had hij dan ook uit de krant. Het is een rumoerige zaak. De pers schreeuwt moord en brand. Vonhoff roept dat kraken verboden moet worden.

Er wordt geschreeuwd om omkering van de bewijslast. Men reageert emotioneel op als heftig ervaren gebeurtenissen. Het verbieden van kraken is geen manier om van kraken af te komen. Het voorkomt niet dat panden die leeg staan gekraakt worden. Wél is het zo dat het bestuur sneller in kan grijpen, als het ze niet zint, zonder dat daarvoor een rechter ingeschakeld hoeft te worden.

Er is een groot geloof in het strafrecht als middel om een maatschappelijk konflikt op te lossen. Een maatschappelijk konflikt waar men geen oplossing voor weet. Er wordt een groep aangewezen, hun gedrag wordt strafbaar gemaakt en ze gaan de bak in. Klaar, aan een oplossing voor het konflikt hoef je niet te werken. De overheid regeert in dit geval tamelijk overspannen.

Er zijn twee belangen voor de overheid om de mensen zo lang vast te houden: vaststellen wie de personen zijn en uitvoerig in beeld brengen van het onderlinge verband en van de hele kraakbeweging (ook internationaal). De verhoren gaan dan ook veel verder dan het gebeuren op zaterdagochtend, als de binding met andere krakers, met het buitenland en met vredesgroepen. Men gebruikt voorgedrukte vragenlijsten. De verhoren staan onder grote druk. Er wordt bijvoorbeeld een foto gebruikt van Lupi die dood bij het pand ligt en er wordt gevraagd wat ze er van vinden en wat ze er van weten.

Er is geen Gerechtelijk Voor Onderzoek (GVO) ingesteld, wat in deze zaak wel voor de hand ligt. Normaal zou zijn dat het onderzoek gezien het belang van de zaak wordt geleid door een rechter. Dat is nu niet zo. Het onderzoek wordt geleid door de Officier van Justitie en gedaan voor de politie. Daarin spelen twee belangen. De OvJ wil ze begin juli voor de rechter brengen en dat lukt niet met een GVO. Het is dus sneller. Bovendien gaat het tijdens het onderzoek om andere dingen dan de gepleegde feiten en voor zo'n formulering van een GVO is een rechter-commissaris niet te vinden. En bij een GVO mag de politie niet verhoren.

Met de feitelijke leiding bij de OvJ ontstaat de merkwaardige situatie dat de OvJ belang krijgt bij het onderzoek en tegelijkertijd de raadkamer die beslist over de vasthouding van materiaal voorziet. Er is dus alle ruimte om te manipuleren. De wettelijke bevoegdheden worden ruim geïnterpreteerd. Artikel 140 wordt er bijgesleept omdat niet genoeg bewijzen voorhanden zijn voor openlijke geweldpleging.

Art.140 is echter bedoeld voor zware misdrijven in georganiseerd verband. Hoe erg, sommigen ook vinden wat er gebeurd is die ochtend gaat het hier niet om zware misdrijven. Het is niet zo dat bij bewijsnood er zo maar een ander wetsartikel bij genomen mag worden. Zo zit het strafrecht niet in elkaar. Vervolging van ge pleegde feiten moet met de daarvoor geëigende middelen en op grond van die gepleegde feiten.

Met artikel 140 is die zaterdagochtend niet eens meer interessant. Hier artikel 140 gebruiken is voor de OvJ een politiek signaal dat het wel degelijk om ernstige zaken gaat. Een ernstige bedreiging van de openbare orde en de rechtstaat. Veroordeling is maar één aspekt in deze zaak. Net zo belangrijk is dat er bevoegdheden ontstaan voor politie en justitie. Door de mensen vast te houden, wordt een voorschot genomen op de straf, waarvan nog onduidelijk is of die zal volgen.

Het betoog van Pieter Wiewel is vrij geïnterpreteerd naar zijn voordracht op de perskonferentie.


- - -


BERICHT UIT ASSEN

Hallo lieve mensen, hier een bericht uit Assen. Op het ogenblik zitten we hier met ons vijven, drie NN's en twee anderen. Behalve dat we ons als politieke gevangenen beschouwen is de sfeer goed. Er is veel diskussie met medegevangenen. Een deel van hen staat achter ons, een paar moet niets van krakers hebben. We houden het wel uit hier.

Nederland verandert. Dat ondervinden wij aan den lijve. Wie had gedacht dat ze 120 mensen 30 dagen in hechtenis zouden houden? Dat ze er op gebrand zijn de hele groep te pakken en daarvoor alles in het werk stellen. Nederland heeft opeens meer dan honderd politieke gevangenen erbij. Langzamerhand wordt het steeds ongezonder in dit zogenaamd liberale landje. Straffen worden zwaarder, de 'misdadige organisatie' is uitgevonden, steeds vaker klinkt de roep om omgekeerde bewijslast. Het gaat er niet om of iemand schuldig is aan gepleegde daden, het gaat er om dat iemand dezelfde ideeën aanhangt die aan die daden ten grondslag ligt. De ideeën worden afgestraft.

Een groep mensen die geheel autonoom haar eigen leven in de hand neemt en zo veel mogelijk probeert onafhankelijke projekten te starten is een gevaar voor de heersende orde. Dit gevaar wordt nog veel groter als deze groep met hun ideeën naar buiten treedt. En de orde voelt zich regelrecht in haar bestaan bedreigd als een groep mensen besluit hun idealen en hun werk te verdedigen, ondanks een uitspraak van de rechter die alleen de belangen van overheid en beleggers bewaakt.

Bijna 5 uur heeft deze groep de storm van aanvallen weerstaan. Keer op keer werden ME-linies, shovel en waterwerper teruggedrongen. Twee maal werd de shovel afgevoerd. De eerste keer omdat een zijruit het begaf en de bestuurder door het gifgas van de ME bedwelmd werd, waardoor hij kotsend uit zijn hokje getrokken moest worden. De tweede keer omdat de verf het zicht belemmerde en een puntige steigerpijp de band doorboorde. De waterwerper moest steeds terug omdat ze door de verf heen de straat niet meer zagen, en omdat hij zonder shovel niet door een barrikade komt. Pas toen de filters van de gasmaskers het na een uur of wat begaven, slaagde de ME er uiteindelijk met hulp van enorme gifgaswolken erin de mensen van de barrikades te verdrijven. Ondanks alle voorzorg ging de politie genadeloos op hun bek.

Daarom wil justitie bloed zien. Met hulp van de pers die te beroerd is om langs de bijzaken naar de hoofdzaak te kijken doet justitie nu een frontale aanval op alles wat met kraken te maken heeft. De 139 mensen in het pand zijn in gijzeling genomen. Zij moeten als afschrikwekkend voorbeeld dienen. Dit gaat al lang niet meer alleen om het WNC. Dit is een aanval op ideeën, op zelfbeschikking, op zelfbeheer en op het kreëren van eigen woonvormen. Een aanval op en een waarschuwing voor iedereen die zich keert tegen de heerseI1de orde.

Wij zitten vast. We doen wat we kunnen hierbinnen. Het is aan jullie buiten om deze keer op de barrikades te gaan. Tegen de frontale charge van justitie. Vlucht niet in wanorde en onenigheid. Of je het nou eens was met het WNC of niet is niet meer van belang. Het gaat om onze ideeën, onze identiteit, ons bestaansrecht. Verzet je, met alle middelen die je hebt. Van diskussie met de buren en pamfletten in je straat tot brieven aan kranten en zitblokkades bij de gerechtsgebouwen. Van direkte aanvallen op het bezit van de beleggers tot het kalken van leuzen op straat.

Velen van jullie doen wat ze kunnen. Fantasties! Maar er kan nog veel meer! Deze aanval van justitie moet naar buiten getrokken worden, weg van de oeverloze zeurverhalen over vernieling van een yuppenkroeg. Wat heeft het stadsbestuur de laatste jaren niet vernield, hoeveel wordt er niet op ,hoge posten ongestraft in eigen zakken gestoken en hoe erg is nog steeds de woningnood. Die diskussie moet opgezweept worden om het kaartenhuis van justitie omver te blazen. Anders zijn eerst wij de lul, vervolgens jullie, en uiteindelijk onze levenswijze.

WNC TE GEK, JUSTITIE OP Z' N BEK!

Groeten uit Assen

 

 

.Terug naar boven