|
●
Ravage ●
Archief
● Overzicht
1990 ● Overzicht
#51 UIT: NN #51 van 22 februari 1990 REKENING RIJDEN: AUTOMATISCHE REGISTRATIE De minister van verkeer en waterstaat, Maij-Weggen (CDA), heeft als een van de taken om het fileprobleem op te lossen. De huidige situatie is 'onhoudbaar'. Daarom wil zij het liefst op korte termijn vier tunnels aanleggen, die het woon-werkverkeer per auto sneller kunnen verwerken. Hiernaast wil de minister het spitsverkeer in de randstad afremmen door ; rekeningrijden (road pricing), een systeem van elektronische tolheffing. De EG heeft Nederland gevraagd hiervoor als proefgebied te fungeren, omdat zij eventueel een standaardsysteem wil kunnen invoeren. "Dit systeem moet nog vrijwel worden uitgevonden", meldt de Volkskrant. Maar nu al baart het systeem ons grote zorgen, waar het de privacy en registratie betreft. In Hong Kong kent men al een systeem van rekeningrijden. Het systeem is hier gebaseerd op een Elektronische Nummer Plaat (ENP), die automobilisten in hun auto moeten laten monteren. Bij een tolpunt passeert de auto verschillende elektronische lussen, die controleren of er een auto langskomt, zorgen dat de ENP zijn signaal gaat uitzenden, en dat signaal vervolgens opvangen. Het signaal wordt vervolgens verwerkt door apparatuur aan de rand van de weg, die het doorstuurt naar een centrale computer. Als er op een of andere wijze geen of een niet verwerkbaar signaal is ontvangen, dan wordt automatisch een foto gemaakt van de gewone nummerplaat. In de centrale computer aangekomen, wordt het signaal verwerkt tot een verhoging van de openstaande rekening, die periodiek wordt thuisgestuurd, al dan niet gespecificeerd. In Nederland denkt men aan een ander systeem dat elektronisch nog ingewikkelder is. Elke auto moet worden uitgerust met een non board-unit - aanschafkosten ca. 100 gulden - die functioneert als een strippenkaart. Langs de weg staan dan 'walstations' die bij de passage een strip van de unit afhalen, terwijl ook hier bij falen van het systeem een foto wordt gemaakt, zodat dan later een rekening wordt gestuurd. Al deze apparatuur communiceert weer meteen centrale computer, waar alle gegevens worden opgeslagen. De allernieuwste ontwikkelingen zijn dat er geen speciale nummerborden (of on-board units) meer nodig zijn voor rekeningrijden, maar dat er met geavanceerde videoapparatuur en een computerherkenningssysteem ook een goed functionerend systeem is op te bouwen. Het bedrijf B.V. Nederland Haarlem is bezig met het ontwikkelen en (in Noorwegen) testen van een dergelijk systeem. Een van de andere voordelen van dit systeem is dat het ook niet nodig is om films te vervangen, maar dat de gemaakte foto's langs elektronische weg worden verwerkt. Overigens geeft het bedrijf aan dat het systeem nog niet zo perfect is dat alle nummerborden kunnen worden herkend. In de randstad zou met een van dit soort systemen een behoorlijk aantal zones moeten worden afgesloten - dus ook bij allerlei sluipweggetjes worden neergezet - en elke passage zou drie gulden moeten kosten. In Hong Kong is gebleken dat het afsluiten van al die sluipweggetjes een enorme investering is, maar in Nederland is er ook de mogelijkheid om alleen tunnels en bruggen over waterwegen van de tolheffers te voorzien. Er zijn natuurlijk allerlei technische vragen die over dit systeem gesteld kunnen worden, de politici doen dit dan ook veelvuldig. Een van de vragen die nog beantwoord moet worden is hoe het zit met de bewijslast bij rekeningen die niet kloppen. Van telefoonrekeningen, gasmeters en betaalautomaten weten we hoe moeizaam de rechtspositie bij conflicten hierover vaak is. En ongetwijfeld zijn er lange debatten te houden over de fraudegevoeligheid van het rekeningrijden. De vraag is bovendien of de mensen die beroepshalve veel met de auto moeten rijden (artsen, brandweer, taxi's e.d.) en dicht bij een meetpunt wonen, niet wat zwaar worden getroffen door het rekeningrijden. Of wat te denken van gehandicapten. Privacy Bij automatische registratie moeten we meteen gespitst zijn op de privacy, die dan eigenlijk altijd wordt geschaad. Hieraan zit in dit geval zowel een grootschalig als een kleinschalig aspect. Bij het kleinschalige aspect moeten we vooral denken aan de gespecificeerde rekeningen. Ik kan niet inzien wat mijn huisgenoten ermee te maken zouden hebben waar ik gereden zou hebben. Maar helemaal inbrekend in de privacy is het bij mensen die rijden in een auto van de zaak, maar deze auto ook privé gebruiken. Het lijkt mij in elk geval dat de overheid niet de instantie hoort te zijn die de rijgegevens verzamelt en doorgeeft aan mensen die dat niet willen. Het grootschalige effect komt tot stand als elke automobilist in Nederland straks wordt gevolgd door de centrale computer, die in alle plannen voorkomt. Niemand kan natuurlijk geloven dat die registratie slechts en alleen gebruikt zal worden voor het rekeningrijden. Zeker wanneer van de ENP of videocontroles gebruik wordt gemaakt is het systeem namelijk ook eenvoudig voor andere verkeerscontroles te gebruiken. B.V. Nederland Haarlem zegt dat zo: "Door het herkenningssysteem bijvoorbeeld te koppelen aan snelheidsmeetapparatuur kunnen alle kentekens van snelheidsovertreders worden geregistreerd. Via de centrale computer kan vervolgens automatisch een proces-verbaal worden geschreven" (Dit bedrijf denkt overigens ook aan dit systeem bij het beheren van parkeergarages: automatisch rekeningen toezenden, en automatische selectieve toelating). Iets eenvoudiger, al gesuggereerd door Smit-Kroes, is het gebruik van de automatische tolheffers om te controleren of de rijtuigenbelasting al is betaald (dit gebeurt nu door rijdende fotografen), de auto is verzekerd, de APK-keuring al heeft plaatsgevonden en dergelijke. Op dit gebied is een nieuwe kentekenregistratie in de maak, die de verschillende verplichtingen in één klap controleert en onderbrengt bij een instantie. Het is zo nog maar een kleine stap naar het vaststellen van de lokatie van gestolen auto's, en naar het in de gaten houden van rijgedrag van verdachte personen. De centrale computer kan met deze extra's een heel uitgebreide inhoud krijgen. Maar ook zonder deze extra gegevens in de centrale computer ontstaan er interessante dossiers over het rijgedrag. En het is straks heel goed mogelijk dat de politie dossiers van rijgedrag uit de centrale computer gaat halen, en gebruiken. Je zou kunnen denken dat al deze bedreigingen van de privacy vooral ontstaan bij controles via nummerbord of ENP, maar dat is allerminst zeker. Het strippenkaartsysteem dat men nu in Nederland voor ogen heeft, slaat immers ook alle rijgegevens van auto's die de elektronische tolheffers passeren op in een centrale computer. Per auto/on-board unit zullen de rijgegevens worden bewaard. Die elektronische strippenkaart lijkt waarschijnlijk ook erg op een kentekenbewijs deel IV. Het verschil met het systeem in Hong Kong lijkt voornamelijk gelegen in het moment van betalen, vooraf of achteraf. Nog niet duidelijk is in hoeverre deze strippenkaart ook voor andere typen verkeerscontroles bruikbaar is. In de Volkskrant werd gesuggereerd dat Maij-Weggen met een mislukking van de proeven ernstig rekening houdt, en dat algemeen aan de haalbaarheid wordt getwijfeld. Laten we dat met dit foute systeem maar hopen. Floor Bronnen:
|
||