Ravage   ● Archief    ● Overzicht 1990    ● Overzicht #48


 

UIT: NN #48 van 11 januari 1990

TIBET: DE VERZWEGEN VOLKERENMOORD

Op 21 januari organiseert de TSG-NL een forumdiskussie in Paradiso te Amsterdam over Tibet. Sinds het afkondigen van de staat van beleg in Lhasa en omgeving op 7 maart '89 is Tibet vrijwel hermetisch afgesloten van de buitenwereld. De diskussie is bedoeld om politici uit het Nederlands en Europees parlement, Tibetkenners, mensenrechtenorganisaties en andere niet-gouvernementele organisaties (NGO's) bijeen te brengen. In het volgende artikel wordt bondig een overzicht gegeven van de politieke ontwikkelingen in Tibet.

In 1949 werd een land gekoloniseerd terwijl vrijwel de gehele wereld stilzwijgend toekeek. De kwestie kwam weliswaar enkele keren aan de orde in de Verenigde Naties, maar de resoluties die aangenomen werden bleven zonder effekt. Het betrof hier namelijk een land dat tot dat moment vrijwel volledig in isolement had bestaan van de buitenwereld. Een land dat het verkoos zijn eigen weg te gaan en onafhankelijk van de buitenwereld in vrede wilde leven. Het land had zich nooit veel aangetrokken van wat er om zich heen gebeurde.

De regering van het land maakte een fatale fout. In de veranderde politieke verhoudingen van de naoorlogse wereldpolitiek was er geen plaats meer voor zulke landen en voor zo'n naar binnen gerichte politiek. De wereld was druk doende zich te organiseren in elkaar bestrijdende machtsblokken. Een land zonder leger, zonder politieke bondgenoten in één van deze machtsblokken, kon blijkbaar niet getolereerd worden. Daarvoor bezat het land teveel waardevolle grondstoffen en was het te strategisch gelegen, in het hart van Azië, op het 'Dak van de Wereld'.

De Koude Oorlog was net goed begonnen en in het naburige China was een nieuwe dynastie gevestigd. India was pas onafhankelijk geworden en was niet geneigd in konflikt te raken met haar machtige opponent in Azië, Europa was druk met zichzelf bezig en de aandacht van de Westerse geallieerden was geheel gericht op de vermeende dreiging van de Sowjet-Unie.

Kort na de stichting van de Volksrepubliek China, die zich als opvolger beschouwde van het Manchurijk, waar China ook deel van uitmaakte, werd in Beijing aangekondigd dat weldra het Volksbevrijdingsleger Tibet zou gaan bevrijden en opnemen in het 'Grote Moederland', waar het, zo zeiden de Chinezen, altijd deel van uitgemaakt had.

En zo geschiedde. Eind 1949 viel de PLA Oost Tibet binnen en na enkele schermutselingen met het kleine en slecht bewapende Tibetaanse leger werd de hoofdstad van Tibet, Lhasa, veroverd. De wereldlijke en geestelijke leider van Tibet, de nog zeer jonge veertiende Dalai Lama, was richting India gevlucht, maar besloot op aanraden van Nehru terug te keren naar zijn land om te trachten een vorm van samenwerking tot stand te brengen met de Chinese bezetters. Er was tijdens zijn afwezigheid een verdrag opgelegd aan de Tibetaanse regering, dat eigenlijk redelijk te noemen was. Tibet werd intern zelfbestuur gegarandeerd, bescherming van de religie en kultuur, etc., terwijl het buitenlands beleid en de defensie in handen van China zouden komen.

In Oost Tibet werd echter al snel begonnen met de ontmanteling van deze regeling. De vervolging van monniken en elke vermeende 'klassevijand' nam zulke ernstige vormen aan dat het verzet, dat hier nooit opgehouden had in hevigheid toenam en uiteindelijk op 10 maart 1959 uitmondde in een massale opstand tegen de Chinese bezetters in Lhasa. De Dalai Lama besloot het land te verlaten, daar men van mening was dat zijn leven in groot gevaar was. De opstand werd binnen enkele dagen neergeslagen en kostte het leven aan naar schatting 30,000 Tibetanen in Lhasa en omgeving.

Na deze opstand werd Tibet hermetisch afgesloten. Vluchtelingen die India of Nepal wisten te bereiken (uiteindelijk zo'n 100.000) brachten zeer zorgwekkende berichten mee over de situatie. Pas aan het begin van de jaren [80 werd Tibet geleidelijk geopend voor buitenlanders. De opening van Tibet zorgde er voor dat al die gruwelijke berichten over verwoestingen, onderdrukking en moord, die voorheen werden afgedaan als vluchtelingenpropaganda, meer serieus genomen werden.

Het gaat hier dan ook om de dood van ca. 1,2 miljoen mensen als direkt gevolg van de Chinese bezetting (en dat op een bevolking van naar schatting 6 miljoen). Ca. 6000 religieuze gebouwen, kloosters en tempels zijn verwoest. Minder dan een dozijn hebben de bezetting ongeschonden doorstaan. Vrijwel het hele kultuurbezit, de literatuur, kunst etc. is verwoest, of verkocht via de handel in oriëntalia.

Gedurende de Culturele Revolutie, die in zekere zin het dieptepunt betekende van de repressie, was zelfs het gebruik van de Tibetaanse taal verboden, evenals Tibetaanse kleding, gebruiken, religieuze uitingen etc. Het is echter niet zo dat de repressie pas begon ten tijde van de Culturele Revolutie, of dat de 'fouten' van de 'Bende van Vier' nu niet meer voorkomen; dat willen de Chinezen ons graag doen geloven, maar is gewoon niet waar.

Begin jaren '80 werden in Tibet enkele hervormingen doorgevoerd, die het leven voor de buitenwereld wat verbeterden. In feite ging het hier om kosmetische korrekties en niet om een fundamentele verandering van het imperialistische en kolonialistische beleid van de Volksrepubliek. In sommige opzichten is de situatie sinds de zogenaamde hervormingen zelfs verslechterd. Er is bijvoorbeeld een enorme immigratie van Chinezen op gang gekomen naar Tibet. Nu al wonen er meer Chinezen in Tibet dan Tibetanen.

Grote delen van Tibet zijn volledig geannexeerd, zoals de procincie Amdo, die door China in Qinghai is omgedoopt. De Chinese immigranten worden naar Tibet gelokt met hoge bonussen, soepelere geboorteregelingen etc. De Tibetaanse vrouwen worden op grote schaal gedwongen geaborteerd en gesteriliseerd. Kinderen worden zelfs na de geboorte vermoord of weggegeven aan Chinezen.

De stroom toeristen die Tibet in het midden van de jaren '80 bezocht,heeft de Tibetanen wel indirekt gesteund. De buitenlanders toonden hun solidariteit en informeerden Tibetanen over wat er buiten China gebeurde. Zo hoorden de Tibetanen over de Verenigde Naties, over de rechten van de mens. Tibetaanse jongeren die in Beijing waren opgevoed om als kaders ingezet te worden begrepen dat er iets niet klopte in Tibet. Ze lazen de Chinese grondwet en zagen dat die in Tibet voortdurend geschonden werd.

Al deze ontwikkelingen en de periode van relatieve versoepeling van het beleid gaven de Tibetanen de moed om openlijk op te komen voor hun rechten. De openbare exekutie van enkele Tibetanen in september 1987 leidde tot de eerste van een serie demonstraties die door de Chinezen met grof geweld werden onderdrukt. Op 10 december 1988 werd weer het vuur geopend op een ongewapende menigte die demonstreerde ter gelegenheid van de veertigste verjaardag van de deklaratie van de Rechten van de Mens.

Bij deze schietpartij werd ook een Nederlandse vrouw getroffen door een kogel.

Vele buitenlanders zijn getuige geweest van het geweld in Tibet en hebben hierover bericht. Journalisten hebben uitvoerig geschreven over de moordpartijen. Amnesty International begon zich met de kwestie Tibet te bemoeien. Het Amerikaanse congres nam resoluties aan en riep op tot sankties. Nederland bracht de kwestie ter sprake bij de VN. Opeens lijkt er nu weer belangstelling te zijn voor het lot van de Tibetanen. De wereld lijkt zich er langzaam van bewust te worden dat de Tibetanen al veertig jaar het slachtoffer zijn van een bewuste en systematische politiek van volkerenmoord.

Sinds de afkondiging van de staat van beleg in maart 1989, na door de Chinezen geprovoceerde onlusten die het leven kostten aan vele Tibetanen, is Tibet bijna volledig afgesloten van de buitenwereld. Slechts enkele groepen toeristen zijn nog toegelaten en één journalist. De berichten die ons nog bereiken, via vluchtelingen of toeristen, wijzen op een zeer ernstige situatie, waarin arrestaties, martelingen en exekuties vrijwel aan de orde van de dag zijn.

Begin december zijn enkele schoolkinderen in de leeftijd van twaalf tot achttien jaar veroordeeld tot dwangarbeid, wegens het ophangen van posters voor onafhankelijkheid en het op het schoolbord schrijven van een 'reaktionair liedje'. Vele honderden Tibetanen zijn sinds maart opgepakt en naar werkkampen gestuurd zonder vorm van proces. Een monnik werd op 5 december veroordeeld tot 15 jaar gevangenis wegens 'contra-revolutionaire propaganda', de zwaarste vorm van criminaliteit onder de Chinese wet.

Wie de situatie in Tibet bekijkt en de houding van de Chinezen tegenover de Tibetanen, die zij als een minderwaardig, barbaars, ras beschouwen, zal geneigd zijn zeer pessimistisch te zijn over de kansen voor een oplossing van deze kwestie. Toch zijn er positieve ontwikkelingen geweest in de afgelopen jaren. Met name de groeiende belangstelling van individuen, mensenrechtenorganisaties, vredesbeweging en politieke partijen in de Tibetaanse zaak, is zeer positief.

Tibet is, zoals gezegd, weer aan de orde geweest in de VN. In april vond in Bonn op initiatief van Petra Kelly van 'die Grünen' een internationale hoorzitting plaats. Vergelijkbare bijeenkomsten hebben inmiddels plaatsgevonden in Delhi en Kopenhagen. Voor dit jaar staan er ook een aantal op het programma in o.a. Italië, Engeland en in het Europees Parlement. Ook in Amsterdam vind er een bijeenkomst plaats over Tibet.

Overal op de wereld zijn in de afgelopen twee jaar zogenaamde Tibet Support Groups ontstaan. Deze aktiegroepen zijn veelal spontaan opgericht door mensen die zelf in Tibet geweest waren en iets wilden doen voor de Tibetanen. In Nederland bestaat sinds maart 1989 ook zo'n groep, de Stichting Tibet Support Groep Nederland (TSG-NL). De TSG-NL wordt gevormd door een klein groepje mensen die zich tot taak hebben gesteld in Nederland informatie over Tibet te verspreiden, akties te organiseren en ook de politiek trachten te mobiliseren. De TSG-NL heeft in 1989 al een groot aantal aktiviteiten ontwikkeld, zoals een handtekeningenaktie, schrijfakties, demonstraties, lezingen etc.

Op 21 januari organiseert de TSG-NL in Paradiso een diskussiemiddag over Tibet onder de titel 'Tibet; een verloren zaak?' Deze diskussie zal worden voorgezeten door Dolman, oud-voorzitter van de Tweede Kamer. In het forum zullen enkele politici zitten uit het Nederlandse en Europese parlement, alsmede enkele 'Tibetkenners' en de vertegenwoordiger van de Dalai Lama in Zürich.

Het zal voor het eerst zijn dat er in Nederland in het openbaar op een dergelijk nivo over Tibet gesproken wordt. Het initiatief voor deze bijeenkomst werd vrijwel overal zeer positief ontvangen. De tijd is blijkbaar rijp voor een grotere Nederlandse betrokkenheid bij de Tibetaanse zaak. En alleen steun van zoveel mogelijk mensen en landen kan leiden tot een voor de Tibetanen acceptabele oplossing.

Veertig jaar lang is Tibet aan de Chinezen overgeleverd geweest zonder dat de wereld ingreep. Veertig jaar lang hebpen de Tibetanen met vrijwel uitsluitend geweldloze middelen om hulp gevraagd maar nooit gekregen. Het is tekenend voor deze wereld dat geweld blijkbaar de enige mogelijkheid is aandacht te krijgen. Weliswaar hebben de Tibetanen geen geweld gebruikt, maar de gewelddadige onderdrukking van hun vreedzame demonstraties, die op onze tv's te zien is geweest, heeft er in sterke mate toe bijgedragen dat de wereld deze vergeten volkenmoord nu toch misschien gaat aanpakken. 1,2 Miljoen anonieme, onzichtbare doden konden de wereld niet wakker schudden.

De Volksrepubliek China heeft jarenlang geprofiteerd van de angst van de 'vrije wereld' om China te behandelen als een volwaardig lid van de wereldgemeenschap. Politieke machtsspelletjes en vermeende ekonomische belangen (de bekende miljard stukjes zeep), en wellicht ook romantische ideeën over het 'kommunistisch' bewind en Mao als 'Grote Roerganger', de natte droom van vrijwel alle 'intellektuelen' in die fantastische jaren '60, hebben links en rechts zwijgend laten toezien hoe een volk vermoord werd.

Na Tienanmen is men blijkbaar toch wakker geworden. De demente fossielen die het Chinese bewind vormen mogen niet langer als verwende kinderen behandeld worden, maar moeten ter verantwoording worden geroepen voor hun daden. Hongarije, Bulgarije, DDR, Roemenië. Het is hoog tijd dat de Tibetanen hun recht op zelfbeschikking en al die andere mensenrechten terugkrijgen.

De Dalai Lama kreeg in 1989 de Nobelprijs voor de Vrede. Deze prijs kreeg hij uitdrukkelijk voor dertig jaar geweldloze strijd voor de bevrijding van zijn land. De Dalai Lama wordt vaak niet begrepen. Hij zegt namelijk gewoon wat hij denkt, en dat zijn wij niet meer gewend. En hij is toch ook onrealistisch, of niet? Kun je met geweldloze middelen een verkalkt regime als dat in Beijing tot inkeer. brengen? Dat hangt af van de steun die je kunt mobiliseren. Wie had een jaar geleden gedacht dat de Berlijnse muur zou vallen, dat Ceausescu verdreven zou worden? Wie had ooit nog een dubbeltje gegeven voor de autonomie van de Baltische staten?

Toen de toekenning van de Nobelprijs bekend gemaakt werd reageerde Beijing met felle protesten en dreigementen. Dat was voor het eerst sinds Hitler in 1936 tegen de toekenning van de prijs protesteerde. Iedere uitspraak over Tibet, iedere kritiek op haar beleid doen de oudjes in Beijing af als inmenging in binnenlandse aangelegenheden. Beijing wringt zich in allerlei bochten om haar claim op Tibet te onderbouwen. Het laatste bericht op dit gebied is dat Chinese wetenschappers onderzoek gaan doen om de genetische verwantschap tussen Chinezen en Tibetanen te bewijzen. Dat klinkt ergens vagelijk bekend...

Of de Tibetanen als volk en natie zullen kunnen voortbestaan hangt af van de steun die zij krijgen van mensen die zich in een positie bevinden in hun naam te protesteren. Het hangt af van de pressie die wij kunnen uitoefenen op onze regeringen om de Chinezen onder druk te zetten. De manifestatie op 21 januari is bedoeld om steun te mobiliseren, om NGO's (Non Government Organisations, red.), politici en individuen bijeen te brengen om te bekijken welke konkrete stappen wij kunnen ondernemen om de Tibetanen te steunen.

Tibet Support Groep

 

.Terug naar boven