Ravage   ● Archief    ● Overzicht 1989    ● Overzicht #39

Uit: NN #39 van 7 september 1989



REVOLUTIONAIR LINKS VERZET IN TURKIJE

"In Turkije werd op 12 september 1980 een militaire staatsgreep gepleegd door generaal Evren. Evren vond een staatsgreep noodzakelijk om 'het toenemende terroristische geweld van extreem-rechtse én extreem-linkse zijde een halt toe te roepen'. Politieke activiteiten werden verboden, honderdduizenden mensen werden achter de tralies gezet (waarvan slechts een kleine minderheid extreem rechts was), de staat van beleg werd ingesteld."

Zo begint het voorwoord van een brochure over de actuele situatie in Turkije, en vooral over het massaproces tegen Devrimci (Dev) Sol. De brochure kwam tot stand uit de ervaringen en indrukken van een groep mensen die in april dit jaar Turkije bezochten. Naast informatie over de geschiedenis van het proces bevat de brochure de toespraak van Dursus Karatas, die het begin vormde van de collectieve verdediging tijdens het proces, en een persoonlijke indruk van iemand die het proces bezocht. Uit dat laatste artikel een fragment. Het gaat over de verwarring die gevoeld wordt als je ziet dat ondanks alle vreselijke verhalen over de situatie in de bajes de gevangenen er in de rechtszaal goed uitzien en een redelijke vrijheid lijken te genieten.

'Maar als je iets afweet van de strijd die in de bajes gevoerd werd en nog steeds gevoerd wordt, als je weet dat de omstandigheden in de bajes werkelijk onmenselijk zijn, als je weet dat de gevangenen voor de verklaringen die ze voorlezen tientallen jaren extra straf krijgen, als je je beseft dat het levens gekost heeft om zulke vrijheden te verkrijgen, dan hoef je niet meer verward te zijn. Dan kan je alleen nog maar overlopen van bewondering en liefde voor de mensen die hun leven op het spel zetten voor een menswaardig bestaan.'

De relatieve vrijheden in de rechtszaal zijn bereikt door jarenlange strijd. Daardoor werden een aantal regels buiten spel gezet en kwamen er mildere voor in de plaats. Zo weigerden de gevangenen om gevangeniskleding te dragen. Ze droegen alleen hun ondergoed waardoor ze twee en een half jaar lang de rechtszaak niet bij mochten wonen. Dit staat o.a. in het volgende stuk van de brochure wat een interview is met drie Dev Sol gevangenen tijdens het proces. Dat gesprek is ook één van de onofficiële rechten die bereikt zijn met het verzet in de gevangenissen. Het interview gaat behalve over het proces over de Turkse staat, het fascisme en over revolutionair links in Turkije.

Vervolgens in de brochure een interview met Zeynel, een ex-politieke gevangene die een afschrikwekkend beeld geeft van zijn arrestatie, zijn vijfjarige gevangenschap, de martelingen en de strijd in de gevangenissen. Hij was betrokken bij alle akties en hongerstakingen in de bajessen in de periode dat hij vast zat en was betrokken bij een hongerstaking tot de dood in 1984. Daarbij kwamen vier mensen om voordat een groot deel van de praktische eisen werden ingewilligd. In totaal is hij in vijf en een half jaar zo'n jaar in hongerstaking geweest. 'Niet alleen de revolutionaire strijd in Turkije wordt ondersteund, maar ook die in andere landen. Als voorbeeld kan je het bloedbad in Halabje nemen, voor zoiets gaan we 2 à 3 dagen in hongerstaking. In 1982 hebben we geprobeerd om bloed af te staan nadat Israël Libanon bezette en er veel doden en gewonden waren bij de Palestijnen. Dat is geweigerd door de gevangenisdirectie.'

Wat verder volgt in de brochure is een artikel over Tayad, de (politieke) vereniging van familieleden van politieke gevangenen, een gesprek met twee leden van Dev-Genç (de revolutionaire jeugd), een interview met artsen over de toegepaste martelingen, de politieke politie, de CIA, Koerdistan en medische experimenten in de gevangenissen. Bij het artikel zijn tekeningen geplaatst van gevangenen die de op hun toegepaste martelingen beschrijven. Als slot van de brochure volgt nog een stuk dat ontsnappingspogingen beschrijft uit de Sagmalcilar-gevangenis die door tunnels zo ondermijnd werd dat de gevangenen er uit overgeplaatst moesten worden.

De brochure 'Revolutionair links verzet in Turkije' wordt zaterdag gepresenteerd in Vrankrijk in Amsterdam tijdens een solidariteitsavond voor Tayad. Meer informatie: Halk-Der, Van Ostadestraat 341, 1074 VV in Amsterdam. Voor financiële steun voor Tayad kun je terecht op giro 4598269 o.v.v. Solidariteitscomité voor TAYAD te Amsterdam.

 

 

.Terug naar boven