Ravage   ● Archief    ● Overzicht 1989    ● Overzicht #25

UIT: NN #25 van 9 MAART 1989



MEDISCH KOMITEE OP BEZOEK

Rond de kerstdagen brachten drie leden van het Medisch Komitee El Salvador een bezoek aan El Salvador. Zij maakten deel uit van een Europese delegatie, die een bezoek wilde brengen aan de 'repoblaciones', de zgn. terugkeerprojekten van vluchtelingen naar hun geboortestreek. Jan Paulssen, een van de delegatie leden, was op 2 februari in Rotterdam om over de ervaringen te vertellen.

"Het meest aansprekende van deze reis was te zien hoe mensen, die in diepe armoede leven en aan alles gebrek hebben gezamenlijk aan een nieuwe toekomst bouwen. Bijna alles gebeurt in kollektief verband: het bewerken van het land, het herstel van huizen, de kinderopvang etc. Dat is een van de unieke en mooiste dingen om mee te maken in de repoblaciones", zo vertelt Jan Paulssen tijdens zijn presentatie van de dia's in het RAMP in Rotterdam.

Jan maakte deel uit van de delegatie 'Jürgen Weiss' (genoemd naar de in het najaar 1988 vermoorde Zwitserse solidariteitswerker). Er was van alles in het werk gesteld om de delegatie zo legaal mogelijk te laten verlopen. Zelfs het ministerie van Buitenlandse zaken van W-Duitsland heeft zich ingespannen om de bezoeken aan de konfliktzones van het land mogelijk te maken. Daardoor was de delegatie in staat om de terugkeerprojekten in Chalatenango te bezoeken. Alleen voor de bezoeken aan Morazan werd geen toestemming verkregen, omdat dit een te sterk FMLN-bolwerk is.

Uiteindelijk zijn twee dorpen bezocht waar vluchtelingen teruggekeerd zijn, met toestemming van de regering. De dia's die Jan laat zien over San Antonio los Ranches maken duidelijk, dat hier allerminst het paradijs op aarde is weergekeerd. De mensen zijn hier zo'n 4 maanden terug en leven in tenten van doek en golfplaten. De straten bestaan uit modderpaden. Het oude dorp zelf is vanaf 1981 belaagd door bombardementen. Bijna alle huizen zijn sterk verwoest. De kerk bestaat uit een ingang waardoorheen je weer regelrecht naar buiten kunt kijken.

"Voedsel en materialen moeten van de internationale vluchtelingenorganisaties komen, maar dit stagneert vaak door de moeilijke toegankelijkheid. Het gebied is nog steeds zeer konfliktief. Het leger trekt vaak binnen, maar zodra ze terug trekken, neemt het FMLN de kontrole weer over", aldus Jan. Maar het herstel wordt goed aangepakt. Naast de traditionele landbouw (mais, bonen) worden nu ook moestuinen aangelegd. Vaak gebeurt dit in kollektief verband, net zoals de opzet van de clinica popular (hospitaaltje). In de clinica worden instrukties gegeven en hangen waarschuwingen overal aan de muur. De materialen zijn zeer beperkt. Zo worden wegwerpnaalden permanent gebruikt, en ontbreken vele medicijnen.

Het tweede dorp, dat bezocht werd, was San Jose los Flores. De mensen zaten hier al iets langer. De delegatie raakte hier echter in een benarde situatie verzeild. Op 24 december kwam het bericht, dat het in de VS getrainde elitebataljon Atlacatl in de omgeving opereerde, en op 25 december in de ochtend begon de schotenwisseling tussen het FMLN en Atlacatl. Het leger werd geassisteerd door helikopters. Het leger trok ook het dorp binnen.

Er heerste toen een gespannen sfeer, aldus Jan. "Bij vorige gelegenheden hebben mensen uit het dorp al openlijk verzet aangetekend tegen de militairen. Op een vraag van een militair of hij een tortilla kon kopen, kreeg hij van een dorpeling te horen: 'Jullie die onze oogst in brand steken? Nog geen stront zal ik je verkopen'. Bovendien zorgt de bevolking dat bijv. de generator buiten gebruik is als het leger komt." Voordat Atlacatl terugtrok vuurden ze nog een granaat op een boerderij af, waardoor de oogst van zo'n 3 families vernietigd werd. In San Jose los Flores bestaat dan ook een grote haat tegen het leger. Dit blijkt o.m. uit de openlijke leuzen op de muren, die oproepen tot steun aan het FMLN.

De laatste dag van het bezoek aan Chalatenango was er zelfs nog een feest. In San Jose los Flores verzamelden zich zo'n 800 mensen van het FMLN (bewapend met Amerikaanse M-16 geweren) en vond er eerst een politieke meeting plaats waarna er een groot feest volgde, waar zowel de bevolking als de delegatie aan deelnam. "Natuurlijk zijn er ook terugkeerprojekten die stuklopen. Waar de natuurlijke omstandigheden te slecht zijn of de samenwerking tussen de mensen niet klikt. Maar het was een hele ervaring om van dichtbij mee te maken, hoe deze mensen knokten voor hun rechten op een beter bestaan. Ondanks de tekorten en het leger." [Bron: BBS De Zwarte Ster]

 

 

.Terug naar boven