Ravage   ● Archief    ● Overzicht 1989    ● Overzicht #23

NN #23 van 9 FEBRUARI 1989



KOMITEE ZUIDELIJK AFRIKA

De komende tijd gaan we een aantal anti-apartheidsorganisaties belichten. Het kan geen kwaad om die groepen ook eens aan het woord te laten in een blad, dat merendeels gevuld is met nieuws afkomstig van autonome groepen of individuen. Deze week behandelen we het Komitee Zuidelijk Afrika (KZA) dat haar kantoortje heeft op de Amsterdamse Oude Zijds Achterburgwal. Aan het woord is Kees de Pater, aktievoerder en werkzaam bij het KZA.

Struktuur van het KZA

Kees de Pater: "De mensen die in het komitee zitten, bepalen het beleid. Op de wekelijkse komitee-vergaderingen worden de besluiten genomen. Naast het komitee heb je de werkgroepen, die veelal de akties uitvoeren. Zo heb je werkgroepen die zich bijvoorbeeld bezig houden met Shell of een inzamelingsaktie voor de SWAPO. Het KZA is een landelijke anti-apartheids organisatie die samenwerkt met plaatselijke anti-apartheidsgroepen maar ook met landelijke organisaties als de AABN en NOVIB.

"De meeste landelijke akties worden op plaatselijk niveau gedragen door groepen die op zich autonoom werken. De landelijke aktiviteiten van het AABN (Anti-Apartheids Beweging Nederland) en het KZA worden een aantal maal per jaar gepresenteerd op een landelijke vergadering, waarvoor alle werkgroepen worden uitgenodigd. Op grond daarvan worden plannen bijgesteld of eventueel vernieuwd.

"We krijgen ten behoeve van onze aktiviteiten geld binnen van donateurs, waarvan de meesten ook een abonnement hebben op het blad Amandla. Verder krijgen we subsidie van het NCO. Bepaalde deelprojekten van ons komen in aanmerking voor een subsidie van de Verenigde Naties."

Belangrijke aktiviteiten

"Eind jaren '70, begin jaren '80, heeft het KZA veel energie gestoken in een poging om een olieboykot voor Zuid-Afrika tot stand te brengen. Dat speelde toen heel erg omdat Iran, als belangrijkste leverancier voor Zuid-Afrika, in '79 besloot de oliekraan dicht te draaien. Samen met de christelijke anti-apartheidsgroep KAIROS, bewerkstelligde het KZA dat er een Kamermeerderheid voor een harde olie-sanktie was. De regering Van Agt hield de boot echter af.

"Parallel daaraan kun je stellen dat de anti-Shell kampagne in die tijd een soort van hoogtepunt kende. Die kampagne liep al vanaf '73, toen nog vooral gericht op de steun die Shell gaf aan het doorbreken van het olie-embargo tegen Rhodesië. De Shell-akties zijn daarna midden jaren tachtig opnieuw in het 'brandpunt' van de belangstelling gekomen. Ook omdat er vanuit het programma tegen racisme van de Wereldraad van Kerken aan ons en ook aan de Amerikanen gevraagd werd om internationaal akties op te zetten tegen Shell. Dit liep goed, de akties sloegen in Amerika aan en later ook in Engeland, de Skandinavische landen en inmiddels ook in Australië, Canada."

"Akties die zich meer op het regeringsbeleid richten, zoals de aktiviteiten rond de kolen-boykot. We gaan samen met het Shipping Research Bureau meer doen rond de kolen. Het KAIROS zit ook in het bestuur. Inzamelen van geld voor het ANC en SWAPO, bijna een miljoen, per jaar via het publiek. Dit jaar gaat er een grote aktie van start voor Namibië, voor de SWAPO, de vakbonden en jongerenorganisaties, nu de onafhankelijkheid er aan zit te komen."

Meerdere boykot-akties

"In '84-'85 liep er een boykot-aktie tegen de verkoop van Zuidafrikaans fruit in de winkels. Deze aktie is maar voor een klein deel gelukt. Bereikt werd dat de grote supermarkten stopten met de verkoop van het apartheids-fruit. Er was ook een kampagne tegen de verkoop van de Krügerrand munt door de banken. Deze kampagne werd in '85 suksesvol afgesloten. Deze kampagnes hebben grotendeels dezelfde opzet. Publieks-akties bij winkels, banken e.d. Verder schakelen we de gemeente in, vragen grootverbruikers om protest aan te tekenen. Dit soort aktiviteiten vinden ook plaats rond Shell, alleen bij Shell merk je dat de aktiviteiten zich veel verder verbreed hebben. De anti-Shell kampagne is ook door radikale groepen meer opgepakt dan andere kampagnes."

"Het klopt dat Shell niet eenvoudig te bewegen is zich terug te trekken uit Zuid-Afrika. Het is een harde dobber. Maar de effekten van de kampagne zijn niet nihil. Er zijn kleinere bedrijven die door zo'n kampagne eerder geneigd zijn om bij de eerste kick Zuid-Afrika te verlaten. Je merkt ook dat Shell ontzettend in de verdedigende rol zit in Zuid-Afrika. Dat zijn positieve tekenen. je moet natuurlijk harde economische sankties krijgen om Shell daadwerkelijk uit Zuid-Afrika weg te krijgen."

Publieks-akties

"Het is niet zo dat we minder akties op straat voeren dan in het verleden. Het schommelt wel enigszins in frequentie. De anti-apartheidsdemonstratie vorig jaar juni, waarin het KZA een grote rol speelde, was een grote publieks-aktie. Vorig voorjaar hebben we veel gedaan tegen Shell, in mei dit jaar gaan we daarmee door. Er is recentelijk een blokkade georganiseerd samen met de groep Rotterdam tegen Apartheid. De blokkade vond plaats voor het congres-centrum waar o.a. over Zuidafrikaanse kolen gesproken zou worden. Onlangs hebben we de direktie van Krasnapolsky onder druk gezet omdat ze hun ruimte beschikbaar stelden aan Satour. Dit Zuidafrikaanse reisbureau was van plan om er een dia-voorstelling te houden. Het KZA heeft vervolgens talloze organisaties een brief gestuurd met het verzoek Krasnapolsky in het vervolg te boykotten als Satour haar gang zou mogen gaan. Onder andere de PvdA en het FNV hebben vervolgens Kras gewaarschuwd. Het ABOP zegde uit protest een vergadering af. Krasnapolsky besloot alsnog Satour niet toe te laten."

Kritiek op radikale akties

"In tegenstelling met wat er beweerd wordt, hebben we ons nooit gedistantieerd van bepaalde radikale akties. We hebben altijd gesteld achter het doel van de aktie te staan, bijv. een Shellpomp in de fik, maar dat dat soort akties niet de akties zijn die het KZA voert. Omdat we bang zijn dat bepaalde radikale akties de verbreding van de anti-apartheidsstrijd in de weg staan. Kort na de Makro-branden, toen er zoveel negatieve opgeklopte publiciteit daarover verscheen en Korthals Altes niet wist hoe vaak ie het woord terrorisme moest gebruiken, heb je gezien dat een groter deel van de mensen meer tegen sankties en meer tegen terugtrekking van bedrijven waren dan daarvoor. Dit bleek n.a.v. enquêtes. Tegelijkertijd merken wij bij onze achterban dat mensen banger worden om in aktie te komen vanwege het feit aangesproken te worden op bepaalde radikale akties. We hebben daarom altijd gezegd: ons lijkt dit soort akties niet slim en daarom doen we ze niet."

Shell-blokkade

"Maar je hebt andere radikale aktievormen waar we wél enthousiast over zijn. Als je nou kijkt naar zo'n blokkade bij het Shell-lab, dat is een goed initiatief dat wezenlijk iets toevoegt aan de Shell-kampagne die er nu is. Het dichtgooien van de toegangspoorten, met het grote gevaar van politieoptreden en al die dingen die daarin meespelen, die zijn radikaler dan de akties die wij tot nu toe gevoerd hebben.

"We organiseren een deel van de aktie, een avond over sankties. We hebben geen verantwoordelijkheid verder, maar dat is ook hun eigen organisatievorm waarvoor het Komitee Shell uit Z-Afrika heeft gekozen. We roepen onze lezers van Amandla op om mee te doen aan de blokkade, de blokkade-krant de Deining is meegestuurd met Speerpunt. Ik vind overigens een afsluitende demonstratie op zaterdag een beetje 'mosterd na de maaltijd'. Ik ben bang dat de opkomst niet zo groot zal zijn. Beter lijkt het me op vrijdagavond iets dergelijks te organiseren, dan pik je de media ook nog even mee."

Reneeee

"Het recht moet z'n loop hebben. Als hij het gedaan zou hebben was het een belachelijke straf geweest. Ik zelf denk dat het verkregen bewijsmateriaal heel zwak was en ook nog eens onrechtmatig verkregen. Dan is het voor mij duidelijk, die jongen moet vrij, dat is alleen maar goed en voor die jongen is het fijn. James Motlasi, de voorzitter van de Zuidafrikaanse mijnwerkersbond, zei het heel mooi toen hij in mei vorig jaar in Nederland arriveerde. Een verslaggever vroeg hem tijdens het uitstappen van het vliegtuig wat Motlasi vondt van de Shell-slangen aktie die een dag eerder plaats had gevonden. Hij zei dat de NUM als vakbeweging tegen sabotage-akties is maar dat men de woede van mensen die dat doen, kunnen begrijpen en dat daarom deze mensen ook nooit straf zouden mogen krijgen."

Amandla en Speerpunt

Amandla is een maandelijks tijdschrift met informatie over de strijd in Zuid-Afrika, uitgegeven door het KZA. Zo'n 40.000 mensen zijn er op geabonneerd. Speerpunt is een gezamenlijk blad van het KZA en AABN. Dit blad is bedoeld voor de plaatselijke werkgroepen, geeft informatie over de gevoerde en te voeren anti-apartheidsakties.

 

INTERNATIONALE ANTI SHELL KAMPAGNE

NEDERLAND, de Nederlands Hervormde Gemeente heeft haar grootverbruikerskontrakt met Shell per 1 maart opgezegd.

USA, in december '88 maakte Boston bekend in het vervolg alle Shell-produkten te boykotten. Deze beslissing is meer van symbolische aard, omdat Boston slechts een tiende van haar olieprodukten in '87 afnam van Shell. De United Methodist Church, één na grootste protestantse kerk, schaarde zich achter de boykot. Andere kerken die in '88 de boykot-lijn volgden waren de American Baptist Church, de Episcopal Church, de Churches of Christ en de Sisters of Mercy of Brooklyn.

NOORWEGEN, de Noorweegse Voetbal Federatie heeft een sponsorkontrakt van Shell in december geweigerd. Het betrof een sponsorkontrakt voor 3 jaar, het ging om een bedrag van 7 miljoen gulden.

ENGELAND, in juni '88 heeft de Federation of Resource Centres een sponsor-kontrakt met Shell geweigerd. Het FRC bestaat uit 50 kindertehuizen.

NIGERIA, van 7 tot 9 november vond er in Lagos een internationaal kongres tegen apartheid plaats. Tijdens dit kongres stelde de Nigerian National Committee against Apartheid (NACAP) dat het doorgaat met de Shell-boykot aktiviteiten in Nigeria. Shell is de belangrijkste oliemaatschappij in dat land.

AUSTRALIE, Peter Chew, direkteur van Shell in Australië, is aangenomen als lid van de raad van het Philip Institute of Technology in Coburg. Dit gegeven heeft enorme beroering veroorzaakt onder de studenten.

FINLAND, twee plaatsen in Finland hebben hun kontrakten met Shell in oktober '88 opgezegd. Dit zijn Turku, Finlands tweede grote stad en Savonlinna. Helsinky staat in '89 in het middelpunt van de belangstelling voor de Shell-kampagne.

CANADA, de Anti-Apartheid Network in het Britse Columbia, een coalitie van kerken, socialisten en solidariteitsgroepen in Vancouver, heeft de Shellkampagne overgenomen als speerpunt.

(info Shipping Research Bureau, newsletter nr 14)

BEDRIJVEN IN Z-AFRIKA

De lijst van Nederlandse bedrijven, afgedrukt in NN #21, bevat namen die inmiddels geen vestiging meer hebben in Zuid-Afrika. Pak je pen en schrap OCE, VRG papier, Grasso's, P.v.Leeuwen en AKZO.

 

 

.Terug naar boven