● Ravage   ● Archief    ● Overzicht 1988    ● Overzicht #7

UIT: NN #7 van 4 AUGUSTUS 1988

MILIEU IN CHILI

Een aantal weken geleden werd in Amsterdam een bijeenkomst gehouden met afgevaardigden van Nederlandse milieugroepen en een vertegenwoordiger van de Chileense milieubeweging. Hoewel Chili onder de militaire dictatuur grote problemen kent is er meer aan de hand dan Pinochet alleen. De bedreiging van het milieu neemt ook in Chili grote vormen aan. Tijdens de bijeenkomst werd een video getoond over de gevolgen van een Coca Cola fabriek in het noorden. Verder werd gesproken over een pas opgericht netwerk voor ekologische aktie, over ekologische politiek en over samenwerking met Europese milieugroepen. Hieronder een verslag.

Zodra de video is gestart zie je een bergachtig droog landschap. Een stem verteld dat landbouw en veeteelt hier mogelijk was door natuurlijke bronnen. Een boer zegt dat zijn buurman al weg is door de droogte. Hij verbouwt een gras dat door koeien gegeten kan worden. Zijn meeste land ligt echter braak. Vroeger deelde men alles, en verbouwde men vele gewassen. Dit is veranderd, lang niet iedereen kan leven van wat het land opbrengt. De video toont een pijpleiding, je hoort water, je ziet een limonadefabriek.

De grond is zo droog dat het gras kort blijft. Koeien willen het niet meer eten. Sinds kort wordt het water door de fabriek gebotteld. Dit jaar wordt voor het eerst het tekort aan water voor de boeren ernstig merkbaar. Het bedrijf dat voor het watertekort zorgt heeft toestemming van de regering, het is eigendom van Coca Cola. Als het zo door gaat blijft er voor de mensen in het dorp niets anders over dan te vertrekken, maar vooralsnog blijven ze om verdere aftakeling te voorkomen.

Er is een komitee gevormd in het dorp dat met hulp van een advocaat de juridische kant van de zaak aanvecht. Wat tot nu toe ontbreekt is solidariteit uit de omgeving (die drinken het gebottelde water) en de rest van het land. De video is gemaakt om meer bekendheid aan deze zaak te geven. Zij is gemaakt door een alternatief videocentrum dat regelmatig video's maakt over onderwerpen die bij de bevolking leven.

Ekologische politiek

De militaire machthebbers van Chili houden hun economie draaiend door uitbuiting van de bevolking (goedkope arbeidskrachten), én van de natuurlijke rijkdommen van het land. Tot nu toe worden beide uitbuitingsvormen niet gekoppeld. De traditionele oppositie wil eerst de democratie terug en daarna pas de milieuproblemen op lossen. Dat kan echter te laat zijn. Democratie heeft geen zin meer als het land naar de knoppen is.

Een jaar geleden werd een instituut opgericht waarin groepen op verschillende terreinen hun krachten bundelden (milieu-, ontwapenings-, vrouwengroepen enz.). Onlangs ontstond een Chileens netwerk voor Ekologische aktie. Met ekologie wordt (in dit verband) al het werk verstaan dat voor de verdediging van het milieu nodig is. En vechten voor het recht van de bevolking op een goed leefmilieu.

Het instituut (en het netwerk) werken samen met andere organisaties die voor sociale en politieke veranderingen in Chili strijden. De groepen werken met een eigen program, maar ook samen aan bepaalde problemen. Ze worden verenigd door de wens om onafhankelijk van bestaande politieke stromingen te werken. De groepen zijn niet optimistisch over een eventuele democratische regering. Ook dan zal niet alles vanzelf goed komen.

Export inkomsten

De vijf hoodfdinkomsten voor de Chileense export zijn de volgende: koper, visserij, houtindustrie, fruitteelt en wapens. Het beleid is er op gericht om op korte termijn rendement te halen. En inderdaad beginnen er in snel tempo problemen te ontstaan. De winning van koper zorgt voor bergen afval. Als de boskap in dit tempo doorgaat blijft er geen enkel natuurlijk bos over. Door overbevissing begint schaarste op te treden. De vis voor de bevolking is op. De fruitteelt wordt op een moderne technologische manier aangepakt, met het bijbehorende ongekontroleerde gebruik van bestrijdingsmiddelen. De wapenindustrie vormt weliswaar geen ekologisch probleem, werkt nauw samen met Zuid-Afrika en produceert bijv. fragmentatiebommen voor de oorlog Iran/Irak.

Een ekologisch verantwoorde opbouw van de ekonomie eist enorme veranderingen in de opbouw van de maatschappij. Het is nog maar de vraag of de traditionele politiek dit kan realiseren. Als er veranderingen doorgevoerd worden, is het niet mogelijk om hetzelfde produktienivo te behouden. Door de grote buitenlandse schuld is dit een extra handicap. Bovendien is het niet voldoende om alleen in Chili een verantwoorde politiek te voeren. Deze zou zich moeten uitstrekken over heel Zuid-Amerika.

Internationale solidariteit

Voor een multinational als Coca Cola is een boze bevolking van een dorp in Noord-Chili geen enkel probleem. Het zou kunnen helpen om meer bekendheid te geven aan de praktijken van het bedrijf (dit is niet het enige, denk aan de suikerarbeidersters op Negros) waardoor de omzet daalt.

Nog twee voorbeelden van de noodzaak van internationale solidariteit, en de noodzaak om daarvoor te kiezen. Boven Antartica is een gat in de ozonlaag te vinden. In Zuid-Chili zijn de gevolgen merkbaar (18% van de ozon is al weg). Om het gat in de ozonlaag aan te pakken zijn wereldwijd drastische maatregelen nodig. Het is nog maar zeer de vraag of men daartoe hier in het westen bereid is, of dat men pas wat wil doen als het gat deze kant op komt.

Aan de grens van Chili (in Argentinië) wil men een stortplaats voor radioaktief afval inrichten. Hiertegen wordt aktie gevoerd door Chileense en Argentijnse milieugroepen. In West-Europa is echter geen eenduidige afwijzing te vinden voor deze plannen. Nederlandse milieugroepen zijn konsekwent: hier geen kernenergie en het afval wat er toch komt moet hier worden verwerkt/opgeslagen. In bijv. West-Duitsland is men het er echter niet over eens. Die hebben veel kernenergie en milieugroepen twijfelen of ze hun afval zelf willen houden (ten koste van hun eigen milieu) of willen exporteren. Op dit soort groepen moet druk worden uitgeoefend. Er moet een verbod komen op de export van afval.

Het netwerk is bezig een fonds te stichten waaruit projekten gesubsidieerd kunnen worden. Ze willen zelf bepalen waar het geld naar toe gaat. Bij fondsorganisaties in Europa blijken er problemen te ontstaan. In de eerste plaats gezien de bovenstaande voorbeelden van belangentegenstellingen. In de tweede plaats blijken fondsen nauwelijks geld te geven aan milieuprojekten. Het lukt wel als het gaat om mensenrechten.

.Terug naar boven